آنها تاریخ را ماندگار می‌کنند

اما مجموعه دار کیست؟ از لحاظ حرفه‌ای مجموعه دار شخصی است که مبادرت به شناسایی و گردآوری یک دسته یا یک گروه از اشیا می‌کند، سپس با طبقه‌بندی و گروه‌بندی طبق مشخصات آنها برایشان شناسنامه تهیه کرده و آن مجموعه را حفظ و نگهداری می‌کند. علاوه بر آن مجموعه دار به نوعی خود می‌تواند پژوهشگر هم باشد یا این‌که به عنوان یاور پژوهشگر دست یافته‌های خود را در اختیار پژوهشگران دیگر قرار دهد. همچنین می‌تواند در مواقعی مجموعه‌اش را برای علاقه‌مندان به نمایش گذاشته یا در مراتب بعدی آثار جمع‌آوری شده را در موزه‌ها برای نسل بعد ماندگار کند. به همین دلیل می‌توان مجموعه داری را نه به عنوان یک شغل بلکه یک ذوق ذاتی یا اکتسابی قلمداد کرد که بیش از آن که در پی انتفاع مالی باشد، برای مجموعه دار نفع روانی و لذت فردی دارد.

معمولا مجموعه داری به قصد یک سرمایه‌گذاری آغاز می‌شود .این نوع سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از ارزشمندترین سرمایه‌گذاری در دنیای امروز برای بشریت خواهد بود. چون موجب حفظ آثار هنری برای نسل‌های آینده خواهد شد.

در مجموعه داری کالا و اشیا از چرخه مصرف جدا شده و از کالای مصرفی به کالای ماندگار تبدیل می‌شوند. این ماندگاری موجب ارزشمندی آن شده و هر چند در لحظه سود چندانی ندارد، اما سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که به مرور زمان نتیجه داده و در مقاطع زمانی مختلف ارزش مضاعفی پیدا خواهند کرد.

به همین دلیل مجموعه داری به عنوان یکی از ارزشمندترین اقداماتی است که یک انسان فرهیخته برای حفظ سرمایه خود خواهد کرد که از یک طرف به عنوان سرمایه غیرقابل معدوم و جاودان است و از طرفی سود آنی برای جامعه و نسل‌های بعد خواهد داشت.

خوشبختانه در قانون بصراحت به مجموعه داری اشاره شده، اما آمار فعالان در این حوزه در کشور عزیزمان نسبت به جوامع پیشرفته بسیار اندک بوده که خود دلایل متعددی دارد. یکی از این دلایل مشهود آن آشنا نبودن مردم از فعالیت مجموعه داری و ارزش‌های آن است. نبود حمایت صحیح دستگاه‌های اجرایی و همچنین عدم امنیت خاطر مجموعه دارانی که اموال فرهنگی و هنری دارند، یکی دیگر از دلایل عقب‌ماندگی در فعالیت‌های مجموعه داری است.

متاسفانه مجموعه داری در کشورمان مختص به گروه خاص و محدودی شده که در انزوا این امر خطیر را به دوش کشیده و سرمایه مادی و حیات خود را برای این منظور در طبق اخلاص گذاشته‌اند. از این‌رو برای رونق و ترویج فرهنگ مجموعه‌داری باید گام‌هایی در این زمینه برداشت. وجود آثار فرهنگی و هنری در کشور عزیزمان که یکی از غنی‌ترین کشورهاست، نیازمند ساماندهی و حمایت برای حفظ این آثار است. ای کاش سال‌های گذشته موسسات و نهادهایی برای این امر مهم قدم‌های اساسی را برداشته بودند تا ما شاهد خروج این آثار گرانبها از کشور نبودیم.

در پایان این‌که آشنا کردن مردم عزیز کشورمان نسبت به اهمیت حفظ و نگهداری آثار فرهنگی و هنری، اجرای قانون مجموعه داری، حمایت از مجموعه داران و آموزش مجموعه داری می‌تواند کمک‌های بزرگی برای پررنگ‌شدن مجموعه داری در کشورمان باشد.

منوچهر لطفی ‌‌/‌‌ رئیس انجمن مجموعه‌داران ایران