به گزارش خبرنگار جامجم، دیروز بازارهای مختلف واکنشهای متفاوتی را به بیانیه لوزان نشان دادند. بر این اساس بورس اوراق بهادار پس از مدتها انتظار و کاهش، دیروز روز مثبتی را تجربه کرد و شاخصهای آن افزایش یافت.
با این حال بازارهای دیگری چون سکه و ارز واکنش محتاطانه و کمهیجانی را به این بیانیه نشان دادند به طوری که با وجود نوسان قیمتی، در نهایت تا پایان ساعت کاری دیروز قیمت سکه و ارز در مقایسه با پنجشنبه گذشته تفاوت قابل اعتنایی نکرده بود و تغییر آن در حول نوسانات طبیعی بازار بود.
با وجود این، برخی کارشناسان، مدیران ارشد دولتی و فعالان صنفی معتقدند اثرات بیانیه لوزان در روزهای آینده بیشتر بر اقتصاد آشکار خواهد شد. به طوری که بر اساس این گفتهها میتوان انتظار کاهش و ریزش بیشتر قیمتها را در بازار کالاهایی چون سکه و طلا، ارز و خودرو داشت.
به گفته کارشناسان، این انتظار در شرایطی در بازار ایجاد شده که روند سرمایهگذاری در کشور افزایش یافته و احتمال لغو تحریمها درگام بعدی بیشتر وجود دارد لذا آنان در حال تنظیم کردن شرایط خود برای دوران پس از تحریم در تیرماه هستند.
این انتظار ممکن است به کاهش قیمت برخی کالاهای مصرفی از طریق کاهش تقاضای خرید و افزایش عرضه آن منجر شود و برخی مقامات ارشد اقتصادی از جمله رئیس کل بانک مرکزی بر وجود و قوت گرفتن این انتظار و تلقی در بازاری چون ارز صحه گذاشتهاند.
دراینباره، محمد کشتیآرای، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به بحث مذاکرات و مثبت تلقی کردن روند بازار به جامجم گفت: مسلم است که بحث بیانیه تاثیر زیادی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت.
وی افزود: ماحصل اصلی این اتفاق این خواهد بود که ارزش پول ملی افزایش مییابد و به دنبال آن قیمت دلار نیز روند نزولی را طی خواهد کرد.
این مقام صنفی تصریح کرد: زمانی که قیمت ارز کاهش مییابد، تاثیر مستقیمی روی کالاهایی مانند طلا و سکه خواهد داشت.
کشتیآرای ادامه داد: پیشبینی من این است که وضع کسب و کار از رونق بالایی برخوردار خواهد شد و به قول معروف بازار جان تازهای به خود خواهد گرفت و همه این عوامل باعث رشد اقتصادی میشود.
وی در خصوص تسهیل مبادلات تجاری کشور نیز اظهار کرد: بحث مبادلات پول یکی از مسائلی است که برای همه کشورها اهمیت دارد و ایران در چند سال گذشته به دلیل وجود تحریمها علیه ایران از این کار منع شده بود. اگر دو طرف مذاکره به توافقات خود عمل کنند، وضع بازار داخلی هم دارای ثبات خواهد شد.
همچنین شاهین شایانآرانی، کارشناس اقتصادی نیز در خصوص بیانیه لوازن و تاثیر آن بر وضع بورس به جامجم گفت: این بیانیه اولیه را میتوان از دو منظر بررسی کرد؛ یکی تاثیرات کوتاهمدت و دیگری تاثیرات بلندمدت است.
وی افزود: اکنون بیانیه مثبتی صادر شد، اما این بیانیه مشروط به نهایی شدن آن در سه ماه آینده است و در آن زمان تحریمها برداشته خواهد شد تا اقتصاد کشور از این حالت بیرون بیاید. به همین دلیل این بیانیه دارای یک دوره کوتاهمدت و بلندمدت خواهد بود که به نظر من در دوره کوتاهمدت اثرات روانی مثبتی را به بار آورده است.
وی تصریح کرد: اکنون در اقتصاد کشور اثرات مثبت کوتاه مدت این بیانیه قابل مشاهده است. با این حال وضع بازار در کوتاه مدت، غیرپایدار است. به این دلیل که در این مدت کوتاه و تا زمان امضای تفاهمنامه نهایی، سرمایهگذاران خارجی وارد کشور نمیشوند.وی معتقد است تاثیرات مثبت کوتاهمدت بیانیه بر اقتصاد کشور تا تیرماه و تا زمان اعلام نهایی و رفع تحریمها ادامه خواهد داشت، اما تاثیرات واقعی این بیانیه از شش ماه بعد نمایان خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با رفع تحریمها اکنون دورنمای اقتصادی کشور روشنتر میشود و این امر در حوزه کسب و کار بسیار تاثیرگذار خواهد بود و بورس هم تحت تاثیر این روند مثبت قرار خواهد گرفت. همچنین افراد سرمایهدار با ریسک پایین سرمایهگذاری میکنند و لذا رونق پایداری را شاهد خواهیم بود.
جهش هستهای بورس
در همین حال شاخص کل بورس و اوراق بهادار در جریان معاملات دیروز با 2099 واحد رشد پس از عبور از ارتفاع 66 هزار واحدی توانست از کانال 67 هزار واحدی نیز فراتر رود و در نهایت در ارتفاع 67 هزار و 827 واحدی ایستاد.
بر این اساس شاخص 30 شرکت بزرگ 110 واحد، آزاد شناور 2438 واحد، بازار اول 1497 واحد، بازار دوم 4443 واحد و صنعت 1755 واحد رشد کرد.شاخص کل (هموزن) 215 واحد، شاخص قیمت (هموزن) 197 واحد و شاخص قیمت(وزنی ـ ارزشی) 905 واحد رشد را در معاملات دیروز تجربه کردند.
معاملهگران بورس و اوراق بهادار تهران دیروز بیش از 388 میلیون برگ سهم را در بیش از 24 هزار دفعه و به ارزش 124 میلیارد تومان داد و ستد کردند.به این ترتیب ارزش روز بازار به 303 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.
در همین حال مدیرعامل شرکت بورس تهران، اعلام بیانیه هستهای را خبر خوشی برای سهامداران بورس دانست و گفت: درست نیست که تصور کنیم در شرایطی که بورس رو به بالاست، قیمت تمام سهام شرکتها افزایش مییابد، زیرا چنین پدیدهای در هیچ بازار سرمایهای وجود ندارد و سهامداران حتما باید با مطالعه اقدام کرده و صبر و حوصله داشته باشند.
حسن قالیباف اصل در گفتوگو با ایسنا افزود: بیانیه هستهای ایران با گروه 1+5 و بهبود روابط بینالمللی خبر مثبتی برای بازار سرمایه است و این خبر روی بنگاههای اقتصادی و صنایع موثر بوده است.
وی اظهار کرد: با این حال تاثیر واقعی این بیانیه بر متغیرهای شرکتها و بنگاههای اقتصادی در میانمدت و بلندمدت خود را نشان میدهد، ولی با توجه به این که خبر مثبتی در حوزه بینالمللی منتشر شده است، باعث میشود که در کوتاهمدت گرایش مطلوب و مثبتی به بازار سرمایه وجود داشته باشد.
قالیباف اصل ادامه داد: بازار سرمایه بعد از مدتها رکود به خبر بیانیه هستهای واکنش مثبتی نشان داد؛ زیرا مسائل سیاسی، ابهام بزرگی برای بازار سرمایه ایجاد کرده بود که این ابهام مهم برطرف شده است؛ طوری که مشخص نبود با محدودیتها و تحریمهایی که برای کشور وجود دارد، در آینده مسیر صنایع و شرکتها به چه شکل خواهد بود که این ابهام اکنون در حال رفع شدن در بازار سرمایه است.
مدیرعامل شرکت بورس به واکنش فعالان بازار سرمایه به این خبر اشاره کرد و افزود: بازار سرمایه واکنش بسیار مثبتی به این خبر نشان داد؛ طوری که سفارشهای خرید در بازار و قیمتها رشد پیدا کرده و این نشاندهنده اخبار مثبت برای سرمایهگذاران است.
وی عنوان کرد: زمانی که در بازار سرمایه شرایط رونق ایجاد و نقدینگی وارد بورس میشود، فرصت تامین مالی برای بازار ایجاد میشود؛ طوری که سهامداران و بنگاههای اقتصادی باید بتوانند از فرصتهای تامین مالی استفاده کنند زیرا سال گذشته سال رکود بوده و فرصت تامین مالی در بازار سرمایه وجود نداشت، ولی اکنون این امیدواری وجود دارد که با تداوم رونق در بازار سرمایه، بنگاههای اقتصادی به فکر تامین مالی در اجرای پروژههای جدید باشند.
مدیر عامل شرکت بورس ادامه داد: وضع جدیدی که در بازار سرمایه ایجاد شده، اثرات متفاوتی بر سهام شرکتها دارد، لذا سهامداران با توجه به اثرات رفع محدودیتها روی صنایع مختلف اقدام به سرمایهگذاری کنند، نه این که هر سهمی را که نصیبشان شد بخرند، زیرا هر سهمی ارزش خاص خود را دارد.
واکنش بازار سکه و ارز به بیانیه لوزان
اما فعالان بازار سکه و ارز تهران نظر متفاوتی از بیانیه صورت گرفته دارند. آنها بر این عقیده هستند که اگر این بیانیه در روزهای کاری هفته اعلام میشد تاثیر بیشتری روی بازار داشت، اما همه هیاهو و هیجان آن در روزهای پایانی تعطیلات نوروز گرفته شد و دیروز که اولین روز کاری محسوب میشد، در حالی آغاز شد که دو روز از اعلام بیانیه گذشته بود و از هیجان آن کاسته شده و بازار رو به تعادل پیش میرفت.
فعالان بازار میگویند وضع بازار ارز بعد از رفع تحریمها بستگی به تصمیم بانک مرکزی دارد. به این دلیل که کشور اکنون روی ارز صادراتی مانور میدهد و با محدود بودن این ارز در کوتاهمدت بعید است که قیمت ارز از پایه 3000 تومان خارج شود و به احتمال زیاد روی همین پایه به دلیل ثبات در بحث صادرات غیرنفتی باقی بماند.
این گزارش میافزاید: دیروز دلار با کاهش 30 تومانی از 3290 تومان به 3260 تومان رسید. بهای یورو نیز با 75 تومان کاهش از 3655 تومان به 3580 تومان رسید.
اما سکه تمام بهار آزادی برخلاف دلار با افزایش 6000 تومانی به 942 هزار تومان رسید. اما نیمسکه بهار آزادی با 14 هزار تومان کاهش از 527 هزار تومان به 513 هزار تومان رسید. سکه ربع بهار آزادی نیز با کاهش 5000 تومانی با قیمت 275 هزار تومان در بازار تهران معامله شد.
سکه گرمی نیز با هزار تومان کاهش با قیمت 181 هزار تومان در بازار عرضه شد. هر گرم طلای 18 عیار هم با 46 تومان افزایش به 96 هزار و 311 تومان مورد معامله قرار گرفت. در این میان اونس جهانی طلا ثابت ماند و با همان قیمت 1203 دلار معامله شد.
واکنش بانک مرکزی به سرنوشت قیمت ارز پس از بیانیه لوزان
از سوی دیگر و در حالی که بازار ارز واکنش محتاطانه و کمهیجانی را به بیانیه لوزان نشان داده، رئیس کل بانک مرکزی تلویحا از احتمال کاهش قیمت ارز سخن گفت.
ولیالله سیف در گفتوگو با مهر تصریح کرد: همزمان با مذاکرات، به هیچ وجه جلوی پایین آمدن قیمت ارز در بازار را نمیگیریم و فقط هیجانات و شوکها را مراقبت میکنیم.
بانک مرکزی قبلا متهم شده بود در سال گذشته و در بزنگاههایی که به دلیل تحولات اقتصادی و سیاسی، قیمت ارز به کاهش تمایل داشته، با ابزارهایی جلوی سقوط آن را گرفته است.وی در پاسخ به این پرسش که اگر مذاکرات هستهای به نتیجه برسد ممکن است قیمت ارز کاهش یابد همچنان که سال گذشته نیز شاهد این موضوع بودیم، اما بانک مرکزی جلوی کاهش نرخ ارز را گرفت، آیا باز هم ممکن است دولت جلوی پایین آمدن نرخ ارز را بگیرد، گفت: بانک مرکزی به هیچ وجه جلوی پایین آمدن قیمت بازار را نمیگیرد؛ بلکه از بازار مراقبت میکند تا نوسانات موقت را که ناشی از یک شوک و هیجانی پیشبینی نشده است، کنترل کند و در غیر آن صورت دلیلی ندارد بانک مرکزی دخالتی داشته باشد.
رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: نرخ ارزی که به رشد اقتصادی، حمایت از تولید و اشتغال منجر شود، آن نرخ مورد حمایت بانک مرکزی است و بهترین نرخ نیز، نرخ تعادلی است که در بازار وجود دارد و بانک مرکزی از ثبات نرخ ارز در بازار حمایت میکند.
سیف در پاسخ به این پرسش که اگر مذاکرات به نتیجه برسد، چه مقدار طول میکشد که آثار رفع تحریمها در اقتصاد نمایان شود، گفت: اجازه دهید در این زمینه فقط در حوزه بانکی صحبت کنم. یکی از مسائلی که فکر میکنیم برای ما مثبت واقع شود، محدودیت ارتباطهای بانکی ماست. طبیعتا بانکهای ما علاقهمندند با فعالیتهای شفاف بانکی حمایت لازم و خدمات موردنیاز تجارت بینالملل کشور را تامین کنند؛ اما امروز این خدمات از کانالهای رسمی به دلیل محدودیتها، تامین نمیشود و از شبکه صرافی و از شبکه نامطمئنتر عمل میشود؛ لذا آن چیزی که بلافاصله قابل رؤیت است، این است که این خدمات بلافاصله قابل عرضه خواهد شد.
وزارت صنعت: انتظار کاهش قیمت خودرو
مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به تاثیر بیانیه لوزان بر صنعت خودرو گفت: انتظار کاهش قیمت خودرو از مهمترین تاثیرات بیانیه مشترک پایانی مذاکرات هستهای ایران و 1+5 لوزان بر صنعت خودرو خواهد بود، ضمن آنکه عرصه رقابت در این صنعت بیش از گذشته سنگین میشود.
بیوک علی مرادلو دیروز در گفتوگو با ایرنا، با تاکید بر تاثیرات مثبت این بیانیه بر صنعت خودروی کشور، اظهار کرد: گرچه این بیانیه پس از رفع تحریمها بیشترین تاثیر را بر بخشهای اقتصادی کشور به همراه خواهد داشت، اما این موضوع اکنون چراغ سبز را به خودروسازان خارجی نشان میدهد تا به سمت بازار خودروی کشور حرکت کنند.
وی با بیان آنکه کاهش قیمت ارز از تبعات اصلی این بیانیه به شمار میآید، تصریح کرد: کاهش قیمت ارز به طور قطع تاثیرات خوبی بر بازار خودروی کشور خواهد گذاشت، ضمن آنکه انتظار کاهش قیمت خودرو نیز وجود خواهد داشت.
مرادلو افزایش حضور خودروسازان خارجی را از دیگر تاثیرات بیانیه هستهای لوزان در صنعت خودروی کشور برشمرد و گفت: به طور قطع حضور خودروسازان خارجی از این پس افزایش خواهد یافت. البته نمونههای اولیه آن را در سال گذشته مشاهده کردیم و امسال نیز این حضور پررنگتر خواهد بود.
محمدحسین علیاکبری - گروه اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد