گل اومد، بهار اومد، باغچه رو دریاب...

هرچند بسیاری از ما به دلیل تغییر گسترده‌ای که در سبک زندگی ایجاد شده، ‌اکنون فضای آپارتمان‌نشینی در مجتمع‌ها را به‌عنوان ترجمه‌ای کامل از شهرنشینی قبول کرده‌ایم، اما همین فضاهای محدود هم دارای باغچه‌ای هرچند کوچک است که می‌توانیم با استفاده از راهکارهایی کاملا ساده و البته اقتصادی رنگ و بویی بهاری برای آنها تدارک ببینیم.

شاید از آن دسته افراد باشید که قبل از فرارسیدن تعطیلات نوروز دست به کار شده‌ و باغچه محل سکونت خودتان را بهاری کرده‌اید، اما هستند افرادی که هنوز به دلایلی دست‌ به کار نشده و احتمالا آخر این هفته راهی بازارهای گل و گیاه برای تهیه لوازم خواهند شد. از این‌رو، هم برای آنهایی که می‌خواهند همیشه باغچه‌ای بهاری داشته باشند و هم برای آنهایی که تازه دست به کار شده‌اند و برنامه‌ریزی می‌کنند، بازار این هفته جام‌جم مطالبی را تدارک دیده تا بتوانید اقتصادی عمل کرده و در فضای پرهیاهوی شهری برای خود باغچه‌ای دل‌انگیز فراهم کنید. البته صفحه بازار برای شمایی که از داشتن باغچه محروم هستید و قصد تزئین محیط داخلی آپارتمان خود را دارید نیز گفتنی‌هایی تدارک دیده تا عطر و بوی بهار در منزل شما نیز به مشام برسد؛ از این‌رو ابتدا برای باغچه شما مطالبی را بیان خواهیم کرد و به دنبالش داخل منزل را بهاری می‌کنیم.

ابتدا خوب بررسی کنید

این قانون برای تمام افراد چه آنهایی که برای باغچه خود برنامه‌ریزی می‌کنند و چه برای آنهایی که قصد تزئین داخل منزل خود را با گلدان‌های آپارتمانی دارند، مفید است. به این صورت که باید ابتدا نسبت به نورگیر بودن محل مورد نظرتان خوب دقت کرده و متناسب با این موضوع برای انتخاب گل اقدام کنید. چون برخی انواع گل‌ها مثل بنفشه یا سوسن نیاز به نور مستقیم خورشید دارند و برخی برای محیط باغچه اصلا مناسب نیستند؛ مانند بنفشه آفریقایی، چون نور مستقیم آنها را از بین خواهد برد. پس بهترین گزینه این است که ابتدا ببینید برای چه محیطی قصد خرید گل، گلدان یا درختچه دارید. لذا ابتدا وضعیت نور، حرارت و رطوبت محیط را کاملا بررسی کنید.

اول خاک، بعد آب

همان‌طور که همه می‌دانیم مهم‌ترین نکته برای رشد گیاهان، پس از درجه حرارت مناسب و رطوبت، کیفیت و قدرت خاک است که باید در این زمینه همیشه کوشا باشیم. حال اگر قصد تزئین باغچه خودتان در بهار را دارید معمولا باید از قبل خاک را آماده کنید. یعنی یکی دو ماه قبل از فرارسیدن بهار ابتدا با بیل زدن باغچه و اضافه کردن مقداری کود محیط را کاملا آماده کرده باشید، البته اگر این کار را فراموش کرده یا به هر حال تنبلی کرده‌اید! نگران نباشید، چون می‌توانید با افزودن مقداری خاک مخصوص باغچه که در تمام مراکز فروش گل و گیاه در بسته‌های 10 و 20 کیلویی موجود است، این موضوع را جبران کنید، اما اگر قصد اقتصادی عمل کردن دارید، می‌توانید این برنامه را برای سال آینده مدنظر داشته باشید: هنگام فرارسیدن زمستان با اضافه کردن برگ‌های خشک و مقداری کود حیوانی خوب خاک باغچه را بیل بزنید تا خاک کامل زیرورو شود؛ این خاک می‌تواند در بهار برای شما مناظر زیبایی را به ارمغان آورد.

به خاطر داشته باشید لاشبرگ‌ها می‌تواند به‌عنوان محافظی بسیار کارآمد برای خاک باغچه یا گلدان باشد چون نه‌تنها برای تقویت خاک در بلندمدت مناسب است و می‌توان به عنوان کمپوست از آن یاد کرد، بلکه حفظ رطوبت خاک می‌تواند اثر کوتاه‌مدت آنها باشد که برای رشد و نمو گل و گیاه چه در گلدان و چه در باغچه بسیار مفید است. به این منظور می‌توانید با استفاده از پوشال نارگیل یا حتی برگ گیاهان خشک شده دیگر یا خود گیاه این لایه محافظ را تدارک ببینید، ضخامت این لایه برای گلدان معمولا یک تا دو سانتی‌متر است و برای باغچه حتی تا پنج سانتی‌متر هم قابل توجیه خواهد بود.

این در حالی است که بد نیست بدانید به‌طور کلی سه نوع خاک داریم که عبارتند از:

خاک شنی؛ این خاک دارای ذرات شن است و حدود 80 تا 100 درصد این نوع خاک از شن تشکیل شده است. این خاک سبک است و تهویه و زهکش خوبی دارد، اما توانایی نگهداری رطوبت را ندارد، بسرعت خشک می‌شود و از نظر مواد غذایی نیز فقیر است. این خاک به‌عنوان بهترین گزینه برای گل‌های آپارتمانی و گلدان مطرح است، ولی نباید فراموش کرد تغذیه خاک با انواع کود و آبدهی این خاک کاملا متفاوت است. کارشناسان، خاک کوکوپیت را بهترین گزینه برای گیاهان آپارتمانی دانسته و به متقاضیان توصیه می‌کنند.

خاک رسی؛ میزان رس آن از شن بیشتر است و حدود50 تا 100 درصد خاک را تشکیل می‌دهد. چنین خا‌ک‌هایی ازجمله خاک‌هایی با بافت سنگین است که تهویه اندکی داشته و رطوبت را در خود نگه می‌دارد و اگر مرطوب شود بسیار می‌تواند فشرده شود. اگرچه از نظر مواد غذایی غنی‌تر از خاک‌های شنی است، اما از نظر تهویه و زهکشی نامناسب است. با این حال برخی معتقدند این نوع خاک بیشتر برای درختکاری مناسب بوده و برای باغچه و گل‌های تابستانی یا بهاری مناسب نیست. هرچند برای درختکاری نیز باید اطراف تنه و ریشه را همواره برای تغذیه و آبیاری مناسب بیل بزنیم.

خاک لوم؛ لوم خاکی است که دارای 30 ـ 10 درصد رس، 50 ـ 30 درصد سیلت و 50 ـ 25 درصد شن باشد. یعنی این خاک خصوصیات هر سه گروه این ذرات را دارد. درواقع خاک لوم یکی از انتخاب‌های ایده‌آل برای گیاهان است در حالی که خاک‌های شنی یا رسی نیاز به اضافه کردن موادی دارند که بافت آنها را متعادل‌تر کند.

صرفه‌جویی هدفمند در مصرف آب

این روزها اخبار زیادی درباره کمبود منابع آبی کشورمان شنیده‌ایم، بنابراین اگر واقعا قصد داشتن باغچه‌ای بسیار زیبا داریم که لازمه آن آبیاری مناسب است بهترین روش برای جلوگیری از هدر رفتن منابع آبی، استفاده از سیستم‌های نوین است. به این منظور می‌توانید از لوله‌های مخصوص آبیاری هوشمند استفاده کنید، چون این لوله‌ها می‌توانند آب را از منافذ خود عبور داده و باعث ایجاد رطوبت لازم در محیط اطراف خود شوند. در این مورد می‌توانید ابتدا با تهیه کردن این لوله‌ها از مراکز فروش لوازم باغبانی و حتی بازارهای گل و گیاه آنها را به منبع ورودی آب که می‌تواند شیر تایمردار باشد متصل کنید و پس از آن با لاشبرگ‌ها رویش را بپوشانید بعد شیر را باز کنید و تایمر را متناسب با انواع گل داخل باغچه تنظیم کنید با این روش علاوه بر صرفه‌جویی منابع آبی می‌توانید باغچه‌ای با طراوت داشته باشید.

زیبایی به شلوغی نیست

بدون تردید تزئین باغچه و فضای سبز در حیاط منزل برای آرامش روح و روان ساکنان گزینه‌ای بی‌نظیر است که با استفاده از طراوت گل‌ها و سبزی فضای آن حاصل خواهد شد، اما یک تصور غلط همواره باعث از بین رفتن منابع مالی شما خواهد شد؛ چون گروه کثیری بر این عقیده هستند که باید در فضای باغچه منزل از همه انواع گل‌ها و درختچه‌ها وجود داشته باشد تا زیبایی بیشتری ایجاد شود. در صورتی که این تصور گاهی اوقات دردسرساز خواهد شد، چون برخی گیاهان با یکدیگر همخوانی نداشته و باعث از بین رفتن دیگری خواهند شد. هرچند فضای کافی در میان باغچه نیز برای رشد و نمو بسیاری از درختچه‌ها و گیاهان به‌عنوان امری لازم است. پس بجاست که با توجه به فضای محدود باغچه و البته فضای مورد نیاز گیاهانی که مدنظر شماست برای کاشت آنها در این محیط اقدام کنید.

از کجا بخریم

حال سوال اینجاست که از کجا باید گل با قیمت و کیفیت مناسب خرید؟ سوالی که بسیاری از پایتخت‌نشینان با آن آشنا هستند چون بازار گل شهید محلاتی و بازار اصلی گل می‌تواند تامین‌کننده نیاز اصلی آنها باشد. این در حالی است که نداشتن وسیله نقلیه و رفتن مسافتی طولانی برای تهیه چند جعبه کوچک گل برای تزئین باغچه منزل زیاد اقتصادی نیست، لذا می‌توانید با استفاده از توانمندی برخی شرکت‌های مورد تائید سازمان فضای سبز شهرداری و البته فروشندگان محلی نیازتان را برطرف کنید. ولی پیشنهاد ما به شما که قصد خرید به روش دوم را دارید این است که قبل از هر تصمیمی ابتدا در میان صفر و یک‌های دنیای مجازی به دنبال خرید گل‌ و گیاه زنده باشید، چون اکنون شرکت‌ها و تولید‌کنندگان انبوهی در این زمینه فعالیت دارند که علاوه بر طراحی فضای سبز محصولات باغی و باغچه‌ای خودشان را برای متقاضیان به عرضه گذاشته‌اند و در محل به شما تحویل خواهند داد.

نباید فراموش کنیم برای تزئین باغچه منزل باید اقدام به خرید جعبه‌ای گل‌های مناسب شرایط منزل کنید، چون اگر به صورت تکی قصد خرید داشته باشید این کار برای شما زیاد اقتصادی نیست درحالی که ممکن است یک جعبه (10 شاخه)‌ بنفشه درجه یک و مرغوب را تنها به 5000 تومان بخرید هرچند اگر تعداد سفارش شما بیشتر از ده جعبه باشد این رقم ممکن است تا دو یا سه هزار تومان نیز کاهش یابد.

باغچه‌کاری چقدر هزینه دارد

اگر خودتان فرصت انجام این کار را نداشته و قصد استفاده از خدمات شرکت‌های خدماتی دارید شیوه‌ کار بر این است که باید ابتدا با مجری درباره هزینه مورد نظر به توافق برسید. بنابراین بهتر این است که شرایط را کامل برای مجری توضیح دهید و متناسب با گیاهان مورد نظر خودتان قیمت بگیرید. اما این قاعده را فراموش نکنید هرچه متراژ کار بیشتر باشد قیمت کاهش خواهد داشت.

به‌عنوان مثال اگر قصد تزئین باغچه‌ای حدود 15 متر دارید، صورتحساب خدمات شما به غیر از گیاهان مورد نیازتان حدود 50 هزار تومان خواهد شد در حالی که اگر همین خدمات برای متراژی معادل یکصد متر در نظر گرفته شود تقریبا 20 درصد از قیمت کاسته خواهد شد. در نهایت به خاطر داشته باشید اگر از گلخانه‌ها و فروشندگان محلی گل مورد نیاز خودتان را خریداری نمایید، ممکن است کاشت و تزئین باغچه را برای شما رایگان انجام دهند.

اما و اگرهای گلدانی بهاری در منزل

حالا نوبت به آنهایی که قصد استفاده از نمایی بهاری با تزئینات گل و گیاه آپارتمانی را دارند رسیده است. به‌طور کلی قبل از هر تصمیم‌گیری لازم است بدانید گیاهانی که برگ سبز رنگ دارند نیازی به نور مستقیم و آب زیاد نداشته در حالی که گیاهانی که رنگی ‌هستند، بیشتر به نور و آب وابسته هستند. البته درباره گیاهان آپارتمانی نور مستقیم خورشید مورد نیاز نیست. چون این نور ممکن است به جای مفید بودن، گیاه را به نابودی کشانده و شما را از نگهداری آن دلسرد کند.

چقدر آب لازم دارند؟

بهترین شرایط آبدهی برای گیاهان آپارتمانی برای فصل تابستان دوبار در هفته و در زمستان تنها یک بار است، اما این نسخه‌ای کلی نیست و باید متناسب با شرایط و گونه‌های گیاهی عمل کنید، اما به خاطر داشته باشید آبدهی زیاد هرگز باعث طراوت گیاهان نخواهد شد، بلکه باعث از بین رفتن آنها می‌شود؛ چون یا با خروج آب اضافه درواقع مواد مغذی خاک نیز از بین می‌رود یا این‌که باعث خفگی ریشه گیاهان می‌شود. ولی فراموش نکنیم گیاهان پهن برگ نیاز بیشتری به آبیاری و نوردهی دارند و گیاهان گوشتی مثل کاکتوس‌ها کمتر به آب نیاز دارند.

پلاستیک یا سفال؛ مساله این است

امروزه باتوجه به مواد اولیه موجود و امکاناتی که در تولید انواع گلدان وجود دارد، تولید این وسیله از حالت سنتی خارج شده و گاهی به صورت تزئینی خواهد بود، اما به اعتقاد کارشناسان بهترین گلدان برای نگهداری از گل‌های آپارتمانی گلدان‌های سفالی یا سرامیکی است. چون نه‌تنها می‌توان از زیبایی خود گل و گیاه استفاده کرد، بلکه منظره چشم‌نوازی هم از گلدان آن خواهیم داشت، اما این موضوع تنها دلیل انتخاب این نوع گلدان‌ها نیست، چون گلدان‌های سفالی و سرامیکی می‌توانند شرایط بهتری برای تغذیه و تنفس ریشه گیاه را فراهم کنند تا گلدان‌های شیشه‌ای و پلاستیکی.

کوددهی گیاهان آپارتمانی

همواره سوال اصلی بسیاری افراد این است که مناسب‌ترین کودبرای گیاهان آپارتمانی چیست و چه زمانی باید اقدام به کوددهی گیاهان منزل کرد؟ برای پاسخ به این سوال بد نیست بدانیم به‌طور کلی بهترین زمان کوددهی گیاهان آپارتمانی فروردین و مهر هرسال است و مدل‌های مختلفی از کود برای گیاهان آپارتمانی در بازار موجود است که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

به‌عنوان مثال کودهای میله‌ای، مایع و پودری هرکدام به سادگی قابل استفاده است و می‌توانید طبق دستورالعمل موجود آنها اقدام به کوددهی گلدان کنید، اما راهکارهای طبیعی و ساده‌ای نیز برای این کار وجود دارد که می‌توانید با استفاده از برخی پسماندهای منزل این کار را انجام دهید.

برای این کار می‌توانید تفاله‌چای و پوسته کوبیده شده تخم‌مرغ را با خاک گلدان مخلوط کنید تا بااستفاده از مواد مغذی موجود در آنها خاک گلدان تقویت شود. این در حالی است که در فصل تابستان می‌توانید با استفاده از برگ‌های سبز توت‌فرنگی این روند را تقویت کنید، چون این برگ‌ها بسرعت خشک شده و با خاک مخلوط می‌شوند.

عماد عزتی ‌/‌ جام‌جم