فصل جدید در روابط مسکو و بغداد

این مساله نشان می‌دهد که امید بستن به کمک‌های آمریکا برای مقابله با داعش توهمی بیش نیست و دولت عراق برای مقابله با گروه‌های تروریستی باید روی متحدان واقعی خود حساب باز کند. در این میان، نخست‌وزیر عراق که از برخی اقدامات آمریکا در جنگ علیه داعش در عراق خسته شده است، در تازه‌ترین اقدام خود برای مقابله با داعش به مسکو سفر کردتا فصل تازه‌ای را در روابط دوجانبه افتتاح کند.

ابعاد سفر

سفر حیدر العبادی به مسکو در پاسخ به دعوت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ماه گذشته و به دنبال سقوط شهر الرمادی به دست داعش انجام شد.

رئیس‌جمهور روسیه در دیدار با العبادی با اشاره به همکاری‌های گسترده مسکو و بغداد در زمینه نظامی تاکید کرد میلیاردها دلار در عراق در زمینه نظامی و غیرنظامی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. پوتین عراق را شریک دیرینه و مطمئن کشورش در منطقه خواند و گفت همکاری‌های روسیه و عراق در زمینه‌های مهم همچون فنی ـ نظامی گسترش می‌یابد. پوتین همچنین از افزایش 10 برابری حجم مبادلات بازرگانی روسیه و عراق در 2 سال اخیر و رسیدن آن به رقم 3 میلیارد دلار ابراز خرسندی کرد.

نخست‌وزیر عراق نیز روابط روسیه و عراق را پایدار و مستحکم خواند و از ادامه تلاش‌ها برای توسعه همکاری‌ها بین 2 کشور در عرصه‌های مختلف فنی ـ نظامی، انرژی و آموزش پرسنل فنی و سرمایه‌گذاری خبر داد. در همین رابطه دیمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد این اولین سفر العبادی به مسکو است و با این سفر روابط 2 کشور وارد مرحله جدیدی شده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز روز پنجشنبه از آمادگی کشورش برای کمک نظامی به عراق به منظور شکست گروه تروریستی داعش خبر داد. العبادی همچنین در نخستین سفر خود به روسیه در دیدار با تاجران روسی در مسکو از تدابیر جدید دولت برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها با وجود حملات داعش خبر داد. العبادی درخصوص تحولات امنیتی عراق به سرمایه‌گذاران روسیه گفت: جنگ با داعش در رمادی، تنها به بازپس‌گیری این شهر منجر نمی‌شود؛ بلکه به آزادسازی تمامی استان الانبار منجر خواهد شد و پس از آن به سمت نینوا می‌رویم. این اظهارات نخست‌وزیر عراق پس از آن مطرح شد که مقامات آمریکایی اعلام کردند نمی‌توانند نیرویی به عراق برای بازپس‌گیری الرمادی از دست داعش اعزام کنند. حیدر العبادی همچنین روز چهارشنبه کمی پیش از سفر به روسیه از اجرایی شدن قراردادهای تسلیحاتی بسیاری با مسکو خبر داد که بعضی از آنها مدت‌ها بود به تعویق افتاده است.

در واکنش به سفر العبادی، ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در کنفرانس خبری در واشنگتن گفت عراق کاملا این حق را دارد تا تسلیحات را از روسیه و دیگر کشورها برای برآورده ساختن نیازهای دفاعی‌اش بخرد. ایتارتاس نیز با پرداختن به اظهارات ماری هارف گزارش داد که آمریکا نگران همکاری‌های نظامی و فنی روسیه وعراق نیست. رسانه‌های روسی نیز از جمله راشاتودی و مسکو تایمز اظهارات لاوروف را در زمینه همکاری‌های مسکو و بغداد برای مبارزه با تروریسم و همچنین گسترش همکاری‌های مختلف بخصوص نبرد با داعش تیتر کردند.

بغداد در خطر

همزمان با انجام این سفر، منابع عراقی از رسیدن داعش به اطراف ابوغریب در 35 کیلومتری بغداد خبر داده و گفتند با این پیشروی‌ها بغداد به خطر افتاده است. الجزیره همچنین گزارش داد که در انفجار دو خودروی بمبگذاری شده که عاملان انتحاری آنها را هدایت می‌کردند، هشت سرباز عراقی کشته و 14 فرد دیگر زخمی شدند.

این منبع نظامی عراقی که خواست نامش فاش نشود، گفت ؛ انفجار نخست در نزدیکی یک ایست بازرسی ارتش در منطقه الحصوه در شرق فلوجه رخ داد و انفجار دوم پادگان ارتش عراق در بخش «گمرگ‌» در غرب شهرستان ابوغریب را هدف قرار داد.

فاضل الغراوی، عضو شورای کمیساریای عالی حقوق بشر عراق نیز اعلام کرده است که گروه تروریستی داعش در آخرین اقدامات خود بیش از 600 نفر را به بهانه «سرپیچی از دستورات و حمایت از نیروهای دولتی» اعدام کرده است.

به گفته وی، داعش شهروندان عراقی را محاصره و از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده و اموال آنها را مصادره و بسیاری را در گورهای جمعی دفن می‌کرده است.

افزایش حملات داعش در حالی است که ارتش عراق عملیات گسترده‌ای را برای بیرون راندن داعش از پالایشگاه بیجی در شمال تکریت آغاز کرده است. نیروهای عراقی می‌گویند در حال تقویت استحکامات خود در الانبار هستند و چند حمله گسترده داعش به خطوط دفاعی خود را ناکام گذاشته‌ و 300 سرباز محاصره شده را آزاد کرده‌اند.

محمد سالم الغبان، وزیر کشور عراق نیز در جریان بازدید از اردوگاه آموزشی «دبلن» از نقش فعال پلیس فدرال، نیروهای واکنش سریع و گارد مرزی در عملیات آینده برای آزادسازی شهر رمادی مرکز استان الانبار و استان نینوا در شمال غرب عراق خبر داد. وزیر کشور عراق بر لزوم تقویت تفکر مبارزاتی در جنگ علیه تروریست‌های داعش تاکید کرد که باعث شکست دشمنان عراق می‌شود.

مرجعیت عراق نیز از سیاستمداران عراقی خواست تا نقشه دقیقی برای مدیریت جنگ طراحی کنند. العبادی در تازه‌ترین اقدامات خود با ارسال درخواستی به پارلمان بر لزوم برکناری اثیل النجیفی، استاندار نینوا برای مقابله با داعش تاکید کرد. این در حالی است که کمیته قانونی پارلمان عراق برکناری النجیفی را در چارچوب اختیارات شورای استانداری نینوا خوانده، نه پارلمان عراق.

نخست‌وزیر عراق بر لزوم بررسی دلایل سقوط شهر الرمادی به دست گروهک تروریستی داعش و عاملان آن در دادگاه‌های نظامی تاکید کرده است.

همزمان با این تحولات، فواد معصوم، رئیس‌جمهور عراق در گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی زبان «عرب ویکلی» گفت دولت طرحی را برای تامین امنیت پایتخت ترسیم کرده، اما با نزدیک شدن عناصر داعش به بغداد، این شهر قطعا در معرض خطر قرار دارد. فواد معصوم ضمن رد شایعات درباره حضور افسران ایرانی در میدان‌های جنگ با داعش گفت؛ عراق از مقامات نظامی کشورهای متعدد از جمله ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران ایران و دیوید پترائوس، فرمانده کل سابق نیروهای آمریکایی در عراق توصیه‌هایی دریافت کرده است.

استراتژی شکست‌خورده

واشنگتن‌پست در گزارشی به قلم دیوید ایگناتیوس، تحت عنوان شکست چشمگیر راهبرد آمریکا در عراق پس از سقوط «الرمادی» نوشت این شکست نشان داد که آمریکا هنوز هم یک طرح بادوام برای حفظ عراق ندارد.

روزنامه استرالیایی «استرالین» نیز گزارش داد رویدادهای الرمادی و پالمیرا نشان می‌دهد که غرب نیازمند به‌کارگیری استراتژی جدید برای مقابله با داعش است زیرا این استراتژی ناکارآمد بوده است. این در حالی است که باراک اوباما نیز در گفت‌وگو با مجله آمریکایی آتلانتیک با دفاع از استراتژی خود در عراق گفت تردیدی نیست که مساله الرمادی، شکستی تاکتیکی بوده است. زیرا باید توجه داشت که شهر الرمادی از مدت‌های طولانی از قبل آسیب‌پذیر بود و علت اصلی آن هم این بود که از یک سال پیش این منطقه فاقد نیروهای پشتیبانی کافی بوده است. آنچه در الرمادی رخ داده در مقایسه با شهر موصل کوچک است. اما به هر حال، این رویداد نشان می‌دهد روند آموزش دادن به نیروهای امنیتی عراقی، تقویت این نیروها و شبکه کنترل و فرماندهی آنها در الانبار که بخش سنی‌نشین عراق است، با سرعت کافی رخ نمی‌دهد. این سخنان در حالی بیان می‌شود که مقامات آمریکایی نیز استراتژی آمریکا در مبارزه با داعش را شکست خورده دانسته و باراک اوباما را مسئول سقوط شهر الرمادی معرفی می‌کنند.

معصومه زارع / جام‌جم