کمبود فضای سبز در تبریز

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تبریز دراین باره به جام‌جم می‌گوید: گرچه ماهیت فضای سبز کلانشهرهای کشور به غیر از تهران مشابه هم بوده و هرکدام نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارند، با این حال با توجه به شرایط موجود تبریز، باید درصدد گسترش کمی و کیفی فضای سبز در این شهر باشیم، درحالی که این امر به دلایل مختلف تاکنون عملی نشده است.

محمدحسین حسن‌زاده، فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم و نبود نگرش علمی و تخصصی به موضوع توسعه فضای سبز را برخی از این موانع دانسته و می‌افزاید: به‌عنوان نمونه شبکه آبیاری شهر تبریز مشکلات فراوانی دارد و اغلب نقاط شهر بدون شبکه آبیاری تحت فشار است و با تکنولوژی روز دنیا فاصله زیادی دارد.وی با تاکید بر این‌که برای رسیدن به حداقلی از فضای سبز باید زیرساخت‌ها را فراهم کرده و داشته‌های خود را بشناسیم، یادآور می‌شود: امروز بیش از 50 درصد درختان تبریز بدون زیرساخت و اصول اولیه کاشته شده‌اند، به طوری که هنوز آب مورد نیاز آنها تامین نشده و به آبیاری با تانکر وابسته است.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تبریز خاطرنشان می‌کند: این شرایط باعث شده استفاده از فلکه و شیلنگ آب رایج‌ترین شیوه آبیاری فضای سبز باشد که در این روش علاوه بر بالا بودن میزان هدررفت آب، به دلیل فشار زیاد آب، نهال نحیف کاشته شده دچار تنش می‌شود. همچنین حدود 70 درصد این آب در دمای بالای 35 درجه تابستان تبریز توسط گرمای خاک تبخیر شده و عملا آب بسیار ناچیزی به ریشه درخت می‌رسد که به هیچ وجه برای فرآیند رشد و نمو کافی نیست.قائم‌مقام اداره کل محیط زیست استان نیز چالش‌های اساسی فضای سبز کلانشهر تبریز را نبود برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت در بحث توسعه فضای سبز دانسته و می‌گوید: علاوه بر این، نبود مدیریت صحیح برای حفظ فضای سبز موجود و در بعضی مواقع کاهش فضای سبز به بهانه تعریض خیابان‌ها از چالش‌های اساسی فضای سبز شهر تبریز محسوب می‌شود.

میرمحسن حسینی‌قمی با اشاره به این‌که بحث فضای سبز و تخریب باغ‌های اطراف تبریز به دهه 40 و پیدایش انقلاب سفید در کشور برمی‌گردد، می‌افزاید: متاسفانه بعد از اجرای این طرح بیشتر روستاییان مزارع و باغ‌های خود را فروخته و به حاشیه شهرها مهاجرت کردند که این امر باعث تخریب باغ‌های اطراف تبریز، ایجاد پدیده حاشیه‌نشینی در حومه شهر و کاهش شدید فضای سبز موجود در شهر شد.

به گفته وی توسعه غیرکارشناسی فضاهای مسکونی در داخل شهرها از دیگر عوامل تخریب فضای سبز و باغ‌های قدیم تبریز است، درحالی که می‌شد با احداث شهرهای جدید با بسترسازی امکانات زیربنایی از توسعه غیرمتعارف شهر و تخریب باغ‌ها جلوگیری کرد.

معاون مدیرکل محیط‌زیست استان، افزایش میزان آلودگی‌ هوا به دلیل قرار گرفتن در جهت باد غالب از سمت مراکز صنعتی و افزایش تعداد خودرو بخصوص خودروهای فرسوده را نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار در تخریب فضای سبز و باغ‌های شهری عنوان می‌کند. قمی با اشاره به کمبود منابع آبی برای توسعه فضای سبز می‌گوید: مدیریت مطلوب منابع آب بخصوص فاضلاب‌های شهری و صنعتی تصفیه شده که در کل دنیا به‌عنوان یکی از منابع ارزشمند، بازچرخانی و مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین آب‌های سطحی ناشی از بارندگی از موارد مهمی است که باید مورد توجه مدیریت شهری برای توسعه فضای سبز قرار گیرد.اما فضای سبز موجود تبریز اکنون چه میزان است و میزان استاندارد آن باید چقدر باشد تا شهروندان تبریزی حداقل بتوانند اندک هوای پاکی را تنفس کنند.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تبریز در این باره می‌گوید: سرانه فضای سبز مورد نیاز برای کلانشهر تبریز 20 تا 25 مترمربع به ازای هر شهروند است، در حالی که هم‌اکنون این میزان در درون شهری کمتر از 9 مترمربع و در برون‌شهری حدود 17 مترمربع به ازای هر نفر است.

حسن‌زاده خاطرنشان می‌کند: این آمار مربوط به مناطقی است که با انواع درختان پوشیده شده و مناطقی که با چمن‌کاری و بوته‌کاری سرسبز شده، در برآورد سرانه فضای سبز دخالت داده نشده است، زیرا تاثیر چندانی هم در تهویه و پاکی هوا ندارد.

سعیده دلال علیپور/ جام‌جم تبریز