ماجرا از جایی شروع شد که چند دانشجوی ایرانی دانشگاه علوم و فناوری نروژ از دانشگاه اخراج شدند. البته این اتفاق به ضرر این کشور تمام شد؛ چرا که دانشجویان ایرانی این اقدام دولت نروژ را بیجواب نگذاشتند.
یکی از این دانشجویان « حمیده کفاش »، دانشجوی دکترای مهندسی مواد دانشگاه نروژ بود که سال گذشته به بهانه تحریم، از درس خواندن در این دانشگاه محروم شد. از همان زمان، کفاش و عدهای دیگر از این دانشجویان اخراجی و حامیان آنها کمپینی در اعتراض به این حرکت تشکیل دادند. این اعتراضات نتایجی هم به همراه داشته است. شکایت ۹ نفر از این دانشجویان اخراجی به ثمر نشسته است و آنها توانستهاند به تحصیلات خود ادامه دهند.
اخراج به دلایل واهی!
کفاش معتقد است که دلیل اصلی اخراج وی از دانشگاه دلایل سیاسی بوده است: «آنها به ما نامهای دادند که در آن قید شده بود که «دانشی که شما در اینجا کسب میکنید منجر به ساخت سلاحهای کشتار جمعی میشود»؛ اتهامی که نه ما میتوانیم قبول کنیم نه استادان ما. متن همه نامههایی که به دانشجویان ارسال شده بود، یکسان بود. استادان ما که متخصص این رشته هستند، از همان ابتدا گفتند: « این رشته تکنولوژی حساسی ندارد» و اصلا اگر ما به دنبال تکنولوژی حساس بودیم، به نروژ نمیرفتیم. به کشوری میرفتیم که سطح تکنولوژیکش بالاتر باشد بنابراین این دلیل کاملا غیرمنطقی بود و باعث شد که صدای قشر دانشگاهیی هم دربیاید.»
کفاش امنیتی خواندن دلیل اخراجش را مسخره خواند و گفت حتی پلیس نروژ هم بیگناهی ما را باور داشت: «پلیس نروژ اعلام کرد که ما نمیگوییم که این دانشجویان گناهکار هستند. ممکن است که اینها بیگناه باشند؛ ولی تر و خشک با هم میسوزند. یعنی با استدلال مسخرهای میگفتند: شما قربانی سیاستهای کشوتان هستیدکه ما نظر مثبتی نسبت به آن نداریم.»
این دانشجوی ایرانی درباره دلیل انتخاب نروژ برای ادامه تحصیلاتش هم گفت: «من نروژ را انتخاب نکردم. همه به من میگویند چرا این کشور را انتخاب کردم؟ خانمی که سوپروایزر یا معرف من در نروژ بودند، سفری میکنند به استرالیا و در آنجا خانمی را میبیند که دانشجوی دکترای رشته من بوده و تصادفا در ایران هم دوست من بودند. این خانم از معرف من میخواهد که چند دانشجوی ایرانی با نمرات خوب معرفی کند. ایشان هم من و چند نفر دیگر را معرفی کردند. یعنی من در کمین ننشسته بودم که تکنولوژی حساسی در نروژ پیدا کنم و به دنبالش بروم! و پس از بارها مصاحبه از بین ۷۰ نفر انتخاب شدم. یعنی ما هیچ التماسی نکردیم. آنها خودشان دعوت کردند و ما رفتیم. در این مدت یک سالی هم که آنجا بودم مثل یک شهروند معمولی، حقوق داشتم و مالیات میپرداختم.»
مردم نروژ از ما حمایت کردند
کفاش میگوید که از طرف مردم نروژ حمایتهای بسیاری از آنها شده است: «کمپین ما از طرف خیلی از موسسات و قشر تحصیلکرده نروژی و همچنین دانشگاه نروژ مورد حمایت قرار گرفت حتی مردم نروژ کمکهای مالی زیادی به ما کردند؛ چون ما برای شکایت کردن و وکیل گرفتن به پول زیادی احتیاج داشتیم. این حمایتها تا جایی بود که مردم کوچه و خیابان هم با ما همدردی میکردند و وقتی من را در اتفاقی میدیدند، میگفتند: «ما دیگر به پلیس امنیتمان، با این حرکتی که انجام داد و دانشجویان بی گناه را اخراج کرد، نمیتوانیم اعتماد کنیم» و خیلی از آنها الان که موقع دادگاه نزدیک است، تماس میگیرند و میگویند که برای ما آرزوی موفقیت میکنند؛ یعنی مردم نروژ واقعا مخالف این اقدام دولتشان هستند».
کفاش درباره فعالیتهای ایرانیهای داخل کشور هم میگوید: «در ایران مردم به دلیل تحریمهای بانکی نمیتوانستند به ما کمک مالی کنند؛ اما خبرهای ما در ایران زیاد پخش میشد و مردم هم تا جایی که میتوانستند در شبکههای اجتماعی به ما پیغام میدادند و آرزوی موفقیت میکردند. اما به دلیل یک سری محدودیتها نتوانستند خیلی با ما همکاری کنند.»
اقدامات حمایتی دولت شفاف نیست
کفاش درباره اینکه آیا دولت هم در این زمینه به آنها کمکی کرده است یا خیر، میگوید: «ما اطلاع دقیقی از اقدامات دولت نداریم و موفقیتهایی il که تا به حال حاصل شده را نتیجه تلاش اعضای کمپین میدانیم؛ چون شفاف به ما نمیگویند که با چه کسانی جلسه گذاشتهاند و چه کارهایی کردهاند. البته من نمیتوانم بگویم که که کاری انجام نشده؛ چون با ما در تماس هستند و به ما میگویند که در حال پیگیری هستیم ولی ما از کارهای آنها خیلی مطلع نیستیم و فعلا نتیجه عملی این اقدامات را ندیدهایم.»
میخواهم آخرین قربانی باشم!
وقتی از او میپرسم تا کجا به اعتراض خود ادامه میدهد و آیا به نتیجه این اعتراضات امیدوار است یا نه، میخندد و میگوید: «ما تا همین جا هم به هدف خود رسیدهایم. ما هدفمان این بود که صدایمان را بلند کنیم و الان صدای ما به گوش خیلیها رسیده است. از انگلیس و دانمارک گرفته تا کشورهای استرالیایی آمریکایی و حتی آسیایی و الان همه متوجه شدهاند که علیه ایرانیها چنین تبعیضی اعمال شده است. درواقع ما در نروژ به قدری شلوغ کردیم که این خبر بینالمللی شد تا جایی که خبر ما دومین خبر مهم نروژ شد و پس از ورزشکاری که در شنای المپیک هشت مدال کسب کرده بود، قرار گرفت. هدف ما هم همین بود و میخواستیم ابعاد این موضوع را بزرگ کنیم و به جهان بگوییم که نروژ بر خلاف آنچه ادعا میکند کشوری آزاد نیست. در داخل هم با واکنشهای جالبی روبهرو بودم. خیلیها در ایران به من پیغام میدادند که ما میخواستیم برای نروژ اقدام کنیم که با ابن اتفاق صرف نظر کردیم.»
کفاش قرار است دو روز دیگر در دادگاه محلی نروژ علیه این تبعیض شکایت کند: «فعلا به دادگاه محلی میرویم. اگر در دادگاه محلی نتیجه نگرفتیم، در اینجا متوقف نمیشویم و به دادگاه عالی نروژ میرویم و حتی اگر آنجا هم موفق نشدیم، به دادگاه اروپا میرویم که نروژ دیگر در آن نمیتواند اعمال نفوذ کند. خلاصه ما به هیچعنوان کوتاه نمیآییم.»
این دانشجوی ایرانی امیدوار است که با این حرکت و اعتراض، دیگر هیچ دانشجوی ایرانی به دلیل واهی از دانشگاه اخراج نشود: «من اولین نفری نبودم که این اتفاق برایم افتاده است اما با این اقداماتی که انجام میدهیم، امیدوارم آخرین نفر باشم.» (مهر)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد