مردی برای 4 گرنداسلم

اولین فینال ویمبلدون

درست یک روز قبل از برگزاری فینال بود که خبرگزاری‌های مختلف دنیا از علی نیلی به عنوان داور یکی از مهم‌ترین رویدادهای تنیس دنیا یاد کردند. نیلی 37 ساله از پدری ایرانی و مادری آمریکایی متولد شده و اکنون در بخش IT اتحادیه تنیس بازان حرفه‌ای کار می‌کند. او اولین داور ایرانی است که توانسته به چنین افتخاری دست پیدا کند. وی اگرچه در هر چهار گرنداسلم قضاوت داشته است، اما رویارویی فدرر و جوکوویچ در فینال ویمبلدون 2015، اولین داوری‌اش در فینال گرنداسلم‌ها بود. وقتی به دنبال اطلاعاتی درباره علی نیلی می‌گشتیم متوجه شدیم او تنها داور ایرانی نیست که در سطح اول تنیس دنیا قضاوت می‌کند.

عادل برقعی دیگر داور ایرانی است که شانس بالایی برای قضاوت در گرنداسلم‌ها بخصوص مسابقات اوپن آمریکا دارد. او دو سال پیش برای داوری چهارمین گرنداسلم سال انتخاب شد، اما به دلیل تحریم‌های غیرعادلانه آمریکا علیه ایران، از داوری وی ممانعت و حتی محکوم به اخراج از خاک آمریکا شد، اما چند ساعت پس از این تصمیم در مورد حکم وی تجدید نظر شد. حالا می‌توانیم ما مفتخر به این باشیم که دو داور بین‌المللی ایرانی در سطح اول تنیس دنیا داریم.

یک داور تمام وقت

او یک ایرانی است، اما شهروند آمریکایی محسوب می‌شود. نیلی در کادر 10 داور تمام وقت اتحادیه تنیس‌بازان حرفه‌ای قرار دارد. این مساله از علی یک عضو ارشد در حرفه‌اش می‌سازد؛ کسی که می‌تواند سرپرستی بازیکنان بزرگ را هم به عهده داشته باشد. تنها 25 داور در دنیا مانند وی هستند و بالاترین کیفیت شایستگی یا همان نشان طلا را به‌دست می‌آورند. در میان آنها تنها 10 داور هستند که می‌توانند برای اتحادیه تنیس‌بازان به طور تمام وقت داوری کنند و در کنار بازیکنان به کشورهای مختلف سفر کنند که علی نیلی یکی از آنهاست. داوری چیزی نبوده که بخواهد به خواسته خودش آن را انجام دهد، اما از انگیزه‌اش برای کار به عنوان داور می‌گوید: من به تنیس حرفه‌ای نزدیک بودم. دوست داشتم بازی کنم، اما به اندازه کافی خوب نبودم. علی با آسایش کاملی این صحبت‌ها را می‌گوید. او از این کار به عنوان یک سرگرمی یاد می‌کند در مجموع یک کار سرگرم کننده است بخصوص این‌که شما یک هوادار تنیس باشید.

داوری که دشمن نیست

علی از عصبانیت و خشونت بازیکنان درون زمین تنیس ترسی ندارد و عنوان می‌کند من همه حقایقی را که درباره تنیسورها وجود دارد، می‌دانم و هر هفته با آنها کار می‌کنم بنابراین لزومی ندارد تحت تاثیر رفتارهایشان قرار بگیرم.

از سوی دیگر من بیشتر از بازیکنان حرفه‌ای با والدین بازیکنان جوان در تماس هستم. آنها دوست دارند فرزندان‌شان به هر قیمتی که شده پیروز شود و هر کسی که در مسیرشان باشد، یک دشمن است. من این موضوع را در زندگی‌ام خیلی زود متوجه شدم و سعی کردم از آن دور باشم.

ترجیح می‌دهم تشنه بمانم

داوری به‌مراتب کار ویژه‌ای نسبت به بازیگری است. داورانی که در بالاترین سطح قرار دارند، هر روز با افرادی روبه‌رو هستند و کار می‌کنند که آنها را نمی‌شناسند، در صورتی که بازیکنان از این امتیاز برخوردارند که پس از یک بازی طولانی زمین را ترک کنند و به حمام بروند یا مداوای پزشکی انجام دهند. حال آن‌که داوران باید مدتی طولانی در زمین بمانند، تنها زمانی که بازی تمام می‌شود از سکوی خود پایین بیایند و زمین را وارسی کنند.

نیلی در مورد حضورش در یکی از گرنداسلم‌ها می‌گوید: تنها کاری که پیش از هر بازی انجام می‌دهم، دوش گرفتن است. در بازی‌هایی که پنج ست به طول می‌انجامد تا زمانی که بازی تمام نشود حتی نمی‌توانم یک بطری آب بخورم. بعضی اوقات بهتر است بشدت تشنه بمانید تا این‌که اشتباه بزرگی انجام دهید.

آرزوی یک بازی 11 ساعته!

نیلی، اولین مدرک بین‌المللی خود را سال 1998 کسب کرده است. همچون بازیکنان، داوران نیز کار خود را در بازی‌های کوچک، مسابقات منطقه‌ای یا رقابت‌های جوانان آغاز می‌کنند. وقتی توانستند کار خود را یاد بگیرند و باتجربه شوند، با گرفتن مدارک متعدد در رنکینگ داوری رشد کرده و به ترتیب مراحل سفید، برنز، نقره و در نهایت طلا را طی می‌کنند. علی درباره شرایط داوری مسابقات مختلف با شوخی می‌گوید که داوری مسابقات زنان آسان‌تر است، چراکه بازی‌های آنها اغلب در سه ست به پایان می‌رسد. اگرچه ما داوران دوست داریم بازی‌های ویمبلدون در سه ست تمام شود، اما خیلی از داوران از جمله خودم، دوست داشتند بازی تاریخی جان ایسنر و نیکولاس ماهوت را در دور اول تنیس ویمبلدون 2010 که به نتیجه 70 ـ 68 انجامید و طی سه روز به 11 ساعت رسید، قضاوت کنند. داور آن بازی محمد لهیانی بود. او می‌گفت بازی برایش خیلی سریعتر از مدت واقعی برگزاری سپری می‌شد. معمولا در بازی‌های خوب، شما راحت‌تر می‌توانید میزان تمرکز خود را حفظ کنید. برای مثال اگر یک بازی پنج سته ویمبلدون چهار ساعت طول بکشد، وقتی از سکو پایین می‌آیید، حس می‌کنید تنها نیم ساعت بازی انجام شده است. بازی‌های بهتر شما را با خودش همراه می‌کند و شما فقط در جریان بازی قرار می‌گیرید.

اشتباه ممنوع

اشتباهات داوری بخشی از کار علی نیلی و همکارانش است و آنها نمی‌توانند کنترلی روی آن داشته باشند. ما همیشه رو به جلو و به اتفاقات و صحبت‌های بعدی مان فکر می‌کنیم. اگر بخواهید بیش از حد به چیزی که رخ داده فکر کنید، این احتمال بیشتر می‌شود که چیزهای بیشتری را از دست بدهید و این‌گونه تمرکز خود را از دست می‌دهید. اشتباهات اندکی مانند آنچه برای ونوس ویلیامز در دور دوم ویمبلدون 2004 رخ داد، می‌تواند روی نتیجه بازی تاثیرگذار باشد. در آن بازی داور به اشتباه یک امتیاز اضافه به کارولینا اسپر در تایم بریک دوم داد تا این‌گونه این بازیکن ناشناخته بتواند ویلیامز را شکست دهد. معمولا در تنیس مردان اگر شما دو بار پیاپی امتیازات را اشتباه بخوانید، یکی از بازیکنان به شما تذکر می‌دهد. اگر بازیکنان هم تذکر ندهند، میز قضاوت به شما تذکر می‌دهد. این اتفاق معمولا رخ نمی‌دهد، چراکه تکنولوژی به داوران با دادن یک تبلت کمک می‌کند تا به طور مستقیم با تابلوی نتایج ارتباط داشته باشند. در صورتی که یک داور در نتایج اشتباه کند همه حاضران در ورزشگاه متوجه آن می‌شوند یا از طریق تلویزیون آن را می‌بینند.

بهترین بازی رسمی دنیا

نیلی که اولین بار با قضاوت بازی رافائل نادال و کارلوس مویا در سال 2008 نامش را در میان داوران مطرح دنیا جای داد، معتقد است خوب دیدن توپ سخت‌ترین چیزی است که در تنیس یاد گرفته است. بیشتر داوران طراز اول دنیای تنیس خودشان هم بازیکنان خوبی هستند. او می‌گوید باید ارتباط عمومی خوبی داشته باشند و مسائل را شخصی نکنند. این داور ایرانی می‌گوید یکی دیگر از مهم‌ترین چیزهایی که برای داوری تنیس باید یاد گرفت، این است که نحوه بازی تنیسورها از زمین رسی تا چمن تفاوت می‌کند؛ بنابراین داورها هم باید روش خود را تغییر دهند. شما روی یک زمین رسی حس بهتری نسبت به بازی دارید. به‌خاطر این‌که در طول سال بازی‌های بیشتری روی این زمین‌ها برگزار می‌شود و می‌توانید به یک داور خوب زمین‌های رسی تبدیل شوید. روی زمین‌های دیگر تفاوت‌های زیادی وجود دارد. او می‌گوید دیدار نادال و مویا طولانی‌ترین بازی رسی دنیا بود؛ دیداری که 2 ساعت و 35 دقیقه طول کشید. امتیازات آن بازی واقعا شگفت‌آور بود و احتمالا یکی از بهترین تنیس‌هایی که من قضاوتش را به عهده داشتم. نیلی چند ماه قبل از آن دیدار بازی فدرر و جوکوویچ را در فینال مسابقات ایندین ولز قضاوت کرده بود.

جام‌جم

عرفان خماند