طلای سیاه به خاک سیاه نشست

قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی، کاهش چشمگیر داشت و به کمترین حد در شش سال گذشته رسید.

برخی از کارشناسان، شروع این شوک را در کاهش ارزش یوان چین در مقابل دلار آمریکا ارزیابی می کنند.

برخی تحولات سیاسی منطقه ای وجهانی در علت این کاهش دخیل است؛ بعد از انتشار خبر کاهش قیمت نفت، ارزش روبل روسیه هم بیست درصد افت کرد.

بانک جهانی پیش بینی کرده است لغو تحریمهای نفتی ایران، تاثیر بزرگی بر بازارهای جهانی نفت در سال آینده بگذارد و قیمت نفت را تا ده دلار دیگر پایین بیاورد اما کارشناسان، زمان احتمالی ورود نفت به بازارها را اوایل زمستان میدانند ، زمانیکه بازار تشنه نفت ایران است.

روز سیاه طلای سیاه

نفت به پایین ترین قیمت خود در شش سال گذشته رسید؛ چهل و سه دلار و هشت سنت. این نرخی است که بازار نفت نیویورک روی هر بشکه نفت خام شیرین سبک گذاشت.

قیمت نفت در حالی آب رفته که سازمان کشورهای صادر کننده نفت، اوپک، در گزارش ماهانه اش، رشد اقتصاد جهانی و رشد قابل توجه تقاضای نفت را پیش بینی کرده بود.

محمد علی خطیبی، کارشناس صنعت نفت در همین باره با تاکید بر کاهش تقاضای نفت در بازارهای جهانی گفت: بازار نفت از بخش عرضه به خاطر مازاد عرضه و افزایش مقدار آن و همچنین از جانب تقاضا (کاهش تقاضای بازار نفت) تحت فشار است و ما شاهد روند نزولی قیمت نفت هستیم.)

پارسال بود که سعودی ها با زدبند پشت پرده با آمریکا، کاهش قیمت نفت را کلید زدند. هدف از این اقدام خصمانه هم، فشارآوردن بر ایران در ماجرای هسته ای و منطقه ای و همچنین روسیه بود که ضمن عرضه زیادی نفت ، از اقدام اوپک در تنظیم مجدد آن جلوگیری کردند تا جایی که نفت ، یک سوم تا یک دوم ارزش خود را از دست داد و قیمت آن به زیر پنجاه دلار رسید.

جان دفتریوس، تحلیلگر اقتصادی بازارهای جهانی نفت در این باره گفت:«بنا بر اعلام سازمان نظارت مالی عربستان سعودی، ذخایر 664 میلیارد دلاری این کشور در سال گذشته 72 میلیارد دلارکاهش یافته است؛ بنابراین آنها وارد یک بحران بدهی شده اند و یکصد درصد تولید ناخالص داخلی این کشور به خاطر هزینه هایی که صورت داده اند خرج شده است. به رغم هزینه های زیادی که عربستان در یمن، سوریه ، لیبی و مصر دارد هیچ نشانه ای دال بر کاهش تولید عربستان برای تقویت قیمت نفت مشاهده نمی شود».

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، حالا، غیر از عرضه زیادی عربستان و برخی کشورهای خارج از اوپک و کاهش تقاضا ، عامل موثر دیگر در کاهش جدید قیمت نفت، کاهش ناگهانی ارزش یوانِ چین بوده است؛ چینی که دومین واردکننده و دومین مصرف کننده نفت جهان بعد از آمریکاست.

پس از کاهش نرخ رشد اقتصادی چین و کاهش شدید ارزش سهام بورس پکن که تا 30 درصد هم افت داشت، چینی ها تصمیم گرفته اند با پایین آوردن ارزش پول ملی خود یعنی یوان در برابر دلار ، به جبران مافات پرداخته و از بازارهای صادارتی خود حفاظت کنند.

برخی کارشناسان هم می گویند: تحولات منطقه شمال آفریقا موجب شد تا دیکتاتوری ها در آن سقوط کند و نظامهای سلطنتی هم دچار لرزه شوند؛ تاثیر زنجیره وار وحشتناک این مسئله همانند آتشی بود که دامنه آن ممکن است به عربستان سعودی نیز کشیده شود.

عربستان سعودی همانند بانک جهانی نفت است. کارشناسان می گویند اگر این ناآرامی ها به عربستان سعودی برسد، آثار فاجعه بار آن بسیار شدید خواهد بود و هیچکس قادر نخواهد بود از این تاثیرات فرار کند زیرا همه به نفت عربستان سعودی وابسته هستند. با رسیدن بحران به عربستان سعودی، قیمت نفت در بازارهای جهانی به صورت بی سابقه ای افزایش خواهد یافت. آثار سوء این مسئله نه تنها از نظر اقتصادی مشهود خواهد بود بلکه مشکل جدی درزمینه فقدان نفت در جهان بروز خواهد یافت.

در این میان، ماه گذشته هم تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که چهل درصد نفت جهان را تامین می کند با اضافه شدن یکصد هزار و هفتصد بشکه در روز به سی و یک ونیم میلیون بشکه رسید. افزایش تولید اوپک در حالی اتفاق افتاد که عربستان سعودی اعلام کرد تولید روزانه خود را دویست و سه هزار بشکه کاهش داده است. درعین حال، اقتصاد روسیه هم تحت تاثیر کاهش ارزش واحد پولی این کشور و همچنین کاهش بهای نفت است.

بازار نفت اما در طول تاریخ پر فراز و نشیب اش، تلاطم زیادی داشته و شاید وقت آن باشد که این کالای صد ساله، با تدبیر بیشتری در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار بگیرد و به عنوان یک کالای راهبردی اقتصادی، عرضه شود.

خطیبی، کارشناس مسایل نفتی گفت: نکته مهم این است که اگر مدیریت عرضه اعمال نشود و بازار به حال خود رها شود، اضافه عرضه و ضعف تقاضا برای نفت، می تواند قیمت طلای سیاه را تحت الشعاع قرار دهد؛ البته اگر اوپک وارد شود و مدیریت کند مثل گذشته، روند نزولی متوقف می شود.

کاهش بهای نفت در بازار آسیا

بهای نفت روز پنجشنبه تحت تأثیر نگرانی‌ها از فراوانی عرضه از یک سو و امید به افزایش تقاضای آمریکا از سوی دیگر، در بازار آسیا نوسان داشت.

در معاملات امروز صبح بازار آسیا، هر بشکه نفت خام سبک شیرین آمریکا (وست تگزاس اینترمدیت) برای تحویل در ماه سپتامبر با سه سنت کاهش، 43 دلار و 27 سنت معامله شد.

اما هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال برای تحویل در دوره مشابه با شش سنت افزایش، 49 دلار و 72 سنت به فروش رفت.

بهای نفت روز چهارشنبه در پی انتشار گزارش وزارت انرژی آمریکا درباره وضعیت ذخایر و تولید نفت خام این کشور، اندکی افزایش یافته بود.

بنا به گزارش وزارت انرژی آمریکا، ذخایر نفت خام آمریکا در هفته گذشته یک میلیون و 700 هزار بشکه کاهش یافت و به 453 میلیون و 600 هزار بشکه رسید.

تولید نفت خام این کشور نیز 70 هزار بشکه در روز کاهش یافت و به حدود نه میلیون و 400 هزار بشکه رسید.

به گزارش خبرگزاری فرانسه از سنگاپور، عامل مثبت دیگر برای سرمایه‌گذاران، کاهش ارزش دلار پس از کاهش غیرمنتظره ارزش یوآن توسط پکن بود.

دلار به طور سنتی پناهگاهی امن برای سرمایه‌گذاران به شمار می رود اما به اعتقاد تحلیل‌گران در حال حاضر فضا نامطمئن است و تصمیمات چین ممکن است باعث شود آمریکا نرخ بهره را افزایش دهد.

پایین آمدن قیمت دلار تمایل سرمایه‌گذارانی را که ارزهای دیگر در اختیار دارند به خرید نفت افزایش می دهد زیرا نفت با دلار ارزش‌ گذاری می شود.

با این حال گرایش در بازار تغییر نکرده است. دانیل آنگ تحلیل‌گر فیلیپ اند فیوچرز در سنگاپور اعلام کرد: «روند قیمت در بازار به طور کلی نزولی است».

وی افزود: «تغییر عمده‌ای در اساس بازار یعنی میزان عرضه و تقاضا، ایجاد نشده است».

بهای نفت که در بهار حول و حوش 60 دلار در هر بشکه تثبیت شده بود از ابتدای ماه ژوییه با توجه به میزان عرضه که همچنان بسیار بیشتر از تقاضاست و نگرانی‌های فزاینده در مورد تقاضا روند نزولی پیدا کرد.

چهارشنبه در پایان معاملات بازار نیویورک، هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت با 22 سنت افزایش، 43 دلار و 30 سنت به فروش رفته بود که تنها چند سنت با پایین‌ترین سطح آن در مارس 2009 فاصله داشت.

در بازار لندن نیز هر بشکه نفت برنت دریای شمال با 48 سنت افزایش، 49 دلار و 66 سنت معامله شده بود.