داستان 55 سال تعزیه‌خوانی

چند سال است در عرصه تعزیه فعالیت دارید؟

55 سال.

واقعا؟ 55 سال یعنی یک عمر.

بله، دقیقا یک عمر است در عرصه تعزیه فعال هستم. 62 ساله هستم و از هفت سالگی عاشق تعزیه شده‌ام و عاشق هم مانده‌ام. پدربزرگم در طالقان تعزیه اجرا می‌کرد. من هم از همان جا شروع کردم.

چه چیز تعزیه شما را جذب کرد؟

لباس تعزیه جاذبه دارد. هر کس آن را بپوشد، دیگر نمی‌تواند از آن دل بکند. شما هم یک بار لباس تعزیه بپوشی، عاشقش می‌شوی. هر جا نام امام حسین باشد، دل‌ها را به خود جذب می‌کند. شک نکنید... .

گفته می‌شود تعزیه این روزها بحران مخاطب دارد و به اندازه گذشته مورد توجه مردم نیست. نظر شما درباره این موضوع چیست؟

تعزیه بحران مخاطب دارد. این را می‌پذیرم، اما قسمت دوم صحبت‌تان را به هیچ وجه نمی پذیرم. هر وقت هر جا صدای طبل و شیپور تعزیه بلند شود، مردم خودشان را می‌رسانند. باید دنبال این بگردیم و ببینیم که آیا جایی وجود دارد که از آن صدای اجرای تعزیه بلند شود؟ نه، در تهران هیچ جایی وجود ندارد و می‌توان گفت باز هم شهرستان‌ها پیگیر برگزاری تعزیه هستند. ما اکنون در استان قزوین در یک شهرک در حال اجرا و شاهد حضور جمعیتی حدود 3 تا 4 هزار نفر هستیم، آنقدر که مردم می‌آیند و ما جا نداریم.

منظورتان این است که معضل اصلی، نداشتن فضا برای اجرای مستمر تعزیه است؟

دقیقا مشکل ما همین است؛ مشکلی که آنقدر پیگیرش شده‌ایم و به جایی نرسیده‌ایم که خسته‌ایم؛ از معاونت هنری وزارت ارشاد گرفته تا شهرداری و... . همه انجمن‌های تعزیه هم بارها درخواست کرده‌اند محلی برای اجرای تعزیه‌ها وجود داشته باشد و ما به طور مستمر طی سال اجراهایی داشته باشیم، اما هیچ کس صدای ما را نمی‌شنود. به هر کسی که دستم رسیده، گفته‌ام. حالا فقط دنبال راهی برای دیدار با رهبری و رئیس‌جمهور هستم تا از آنها بخواهم این امکان را برای ما فراهم کنند تا تعزیه فراموش نشود.

ما یک تکیه می‌خواهیم که در دوازده ماه سال فعال بوده و برنامه داشته باشد. زمان حکومت پهلوی ما در تکیه دولت جایی برای اجرای تعزیه داشتیم. حالا که انقلاب شده و مسئولان کسانی هستند که درد دین را دارند، چرا باید تکیه ای برای تعزیه‌‌خوانی نداشته باشیم؟ بارها گفته‌ایم ما یک تکیه می‌خواهیم، نامش را می‌گذاریم تکیه ولایت. فقط این فرصت را در اختیار ما قرار دهید. اگر این تکیه ایجاد نشود، آموزش تعزیه لطمه می‌بیند، آموزش هم لطمه ببیند، موجب از بین رفتن تعزیه و نابودی اصالت آن می‌شود. برای همین دلم می‌خواهد رهبر و رئیس‌جمهور را ببینم و این موارد را با آنها مطرح کنم.

اغلب تصور می‌شود تعزیه‌‌خوانی برای ماه محرم است و در عمل تقریبا همین اتفاق افتاده است.

این هم نتیجه نداشتن جایی برای اجراست. ما 300 مجلس تعزیه داریم و می‌توانیم برای تمام ایام سال و در مناسبت‌های مختلف برنامه اجرا کنیم و می‌دانیم که مردم هم می‌آیند و استقبال می‌کنند.

سریال شب دهم را همه مردم به خاطر دارند. شما و گروهتان در این سریال به اجرای تعزیه پرداختید و همین موضوع موجب شد هنوز نام شما و اجرایتان برای بسیاری از مردم آشنا باشد. فکر می‌کنید برنامه‌های صدا و سیما چه نقشی در حفظ و اشاعه فرهنگ تعزیه و تعزیه‌‌خوانی اصیل دارند؟

نقش صدا و سیما در حدی است که مردم هنوز پس از 14 سال این سریال را با تعزیه به خاطر دارند. صدا و سیما بیش از هر رسانه‌ای می‌تواند موثر باشد، هر چند روند ساخت سریال‌هایی مثل شب دهم ادامه پیدا نکرد و دیگر تعزیه سوژه سریالی نشد، اما با توجه به توانایی صدا و سیما باز هم امیدوارم به ما در این عرصه کمک کند و تنهایمان نگذارد.

زینب مرتضایی فرد

فرهنگ و هنر