رونق هنر در‌گرو گرمی بازار است

مخاطبان، شما را اغلب به‌عنوان کارگردان موفق تلویزیون می‌شناسند. چطور شد که بعد از سال‌ها فعالیت به‌عنوان کارگردان و نویسنده و حتی مجری در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و کارگردانی برخی فیلم‌های سینمایی و همین‌طور کارگردانی برنامه‌ای مثل شام ایرانی که از شبکه نمایش خانگی پخش شد، به حرفه گالری‌داری روی آوردید؟

سال‌ها بود که دلم می‌خواست این کار را انجام دهم. جرقه این کار، 10 سال پیش که کارگردانی و اجرای برنامه تلویزیونی باز هم زندگی را به‌عهده داشتم، در ذهنم شکل گرفت و می‌خواستم روی بحث اقتصاد هنر کار کنم. آن زمان تحقیقات مفصلی در این زمینه انجام دادم و بعد به این فکر افتادم که جدی‌تر به هنرهای تجسمی فکر کنم، ضمن این که دخترم نیز نقاشی خوانده و با هنرهای تجسمی عجین هستم و دوست دارم در این زمینه فعالیت مفید داشته باشم.

درباره این تحقیقات توضیح دهید.

طبیعت کارم این است که بدون تحقیق وارد هیچ برنامه‌ای نمی‌شوم؛ حتی یک برنامه کوچک، به خصوص که حالا وارد یک فضای دیگری هم می‌شوم. بنابراین پیش از ورود به‌شدت در این زمینه مطالعه کردم.

در جـریان مشکلات حرفه گالری‌داری هستید؟

رقابت در حوزه گالری‌داری مشکل‌زا نیست و هرکسی می‌تواند در این بازار سهمی داشته باشد، چرا که هر فعالیتی کمکی است به هنرهای تجسمی کشور. تحقیقات من نشان می‌دهد، کم و کاستی‌هایی در این زمینه وجود دارد و تجربه سال‌ها حضور من در تلویزیون و سینما ـ‌ که در آن فضای رقابتی بسیار زیاد است ـ می‌گوید، این رقابت باعث نمی‌شود تجمع گالری‌ها به یک رقابت منجر شود، چرا که هر کسی راه خودش را می‌رود و سهم خودش را از این فضا دریافت می‌کند. بستگی دارد چطور جلو بروید. فکر می‌کنم با کمی دور‌اندیشی، تحقیق، فکر و نگاه درست و آموختن از شکست و موفقیت گالری‌های دیگر، راه درست را می‌توان پیدا کرد. تا زمانی که بازار هنرهای تجسمی راه درست خود را نرود، ما نیز دچار مشکل هستیم.

با توجه به تحقیقات مفصلی که انجام داده‌اید، چه شباهت‌هایی میان گالری‌داری و فیلم و سینما می‌بینید؟

گالری‌داری نیز مانند فیلمی است که مداوم ساخته شود، اما نفروشد. حاصل این فروش نرفتن،‌ از بین رفتن صنعت فیلمسازی است. تمام برنامه‌هایی که بیننده دارند، می‌گوییم موفق هستند. در این عرصه هم باید راه‌هایی جست که دیگران نرفته‌اند تا بتوان بیننده را جذب کرد و دیده شد. کم و کاستی‌هایی در عرصه گالری‌داری وجود دارد که باعث می‌شود هم گالری‌دار دچار مشکل شود و هم هنرمند، ضمن این‌که ضربه‌ای که به هنرمند می‌خورد بسیار هولناک است. هنرمند زمانی موفق است که آثارش بیننده و خواهان داشته باشد و زمانی که در این عرصه موفق نیست، انگیزه‌هایش از بین می‌رود. بنابراین باید کمک کرد تا این‌گونه نباشد. یکی از راه‌هایی که ما در این زمینه جست‌و‌جو کردیم، همکاری گالری‌داران به جای رقابت است. می‌توان به یکدیگر کمک کرد تا در این عرصه موفقیت‌ چشمگیر حاصل شود.

گالری‌داری رابطه مستقیمی با اقتصاد هنر دارد. چگونه این تعامل در فضای اقتصادی ایجاد می‌شود؟

یک گالری ظرفیت ندارد که در آن واحد چند نمایشگاه باهم داشته باشد، اما با همکاری گالری‌داران می‌توان روی یک موضوع واحد کار کرد و نمایشگاه داشت. ما با مدیران چند گالری دیگر این موضوع را مطرح کردیم و خوشبختانه نگاه‌ها در این زمینه مثبت بود . می‌توان به هم کمک و استعدادهای جدید را کشف کرد و قدرشناس استادان بود و فضایی به وجود آورد تا از فضای بازار داخلی جلو برویم و این بازار را جهانی کنیم.

امروز هم که فعالیت خود را در حرفه گالری‌داری شروع کرده‌اید، تا حدی هنرهای تجسمی ما در بازارهای جهانی جا باز کرده است.

بله، این اتفاق افتاده است و دیگر در شرایط 10 سال پیش نیستیم. خوشبختانه موفقیت در عرصه هنرهای تجسمی بسیار بیشتر بوده و در خارج از ایران نیز بازار فروش بسیار خوبی به دست آورده‌ایم. اتفاقی که در عرصه تلویزیون و سینما برایمان به وجود نیامد و نتوانستیم این بازار را وسعت بدهیم، در حالی که کشورهای همسایه این کار را انجام داده‌اند و خارج از حیطه داخلی خود توانسته‌اند به بازار جهانی نیز به‌صورت مستقل نگاه کنند. در هنرهای تجسمی باید این بازار بین‌المللی را حفظ و به بازار جهانی نیز فکر کرد. این اتفاق سبب می‌شود سطح سلیقه بازار جهانی را هم پیدا کنیم تا هنرمندانمان با جهان بینی دیگری به فعالیت خود ادامه دهند. فکر کردن به بازار داخلی هنرمند را محدود می‌کند. از سوی دیگر باید فرهنگسازی درستی در این زمینه انجام داد تا مردم نیز بتوانند با این فضا ارتباط برقرار کنند و سرمایه‌گذاری درستی روی هنرهای تجسمی داشته باشند. باید این نگاه را تسریع داد. اگر مردم آگاه باشند در داخل هم می‌توان بازار خوبی داشت و باید تلاش کرد این ارتباط دوسویه باشد. همه این مسائل دایره‌وار به هم وصل هستند. در برهه‌ای از زمان، هنرهای تجسمی دچار مشکلات بسیاری بود و حالا که این مشکلات برطرف شده، باید به آن توجه و هنر را وارد زندگی مردم کرد. امروز جای خوشحالی دارد که اکثر بیلبوردهای سطح شهر به هنر اختصاص پیدا می‌کند. این اتفاق کوچکی نیست. این‌که یک‌ روز شهر تو، تبدیل به یک نگارخانه می‌شود بسیار تاثیرگذار است.

به گالری بیرنگ برگردیم. درباره فضای گالری صحبت کنید.

من خیابان ظفر را برای احداث گالری در نظر گرفتم، چرا که در این منطقه تجمع گالری‌ها را شاهد هستیم. معتقدم تجمع گالری‌ها در مناطق مختلف تهران می‌تواند بخش بخش باشد. تمام افتتاحیه‌ها معمولا روز جمعه اتفاق می‌افتد و اگر قرار باشد همه گالری‌ها یک جا تجمع کنند، مخاطب به افتتاحیه‌های دیگر نمی‌رسد،اما وقتی بخش‌بندی شده باشد، مخاطب می‌تواند خودش انتخاب کند که به کدام منطقه برود و از کدام گالری دیدن کند، ضمن این‌که همه گالری‌ها نمی‌توانند در یک منطقه تجمع داشته باشند و این پراکندگی به اجبار وجود دارد، ولی شاید به مرور زمان این تجمع به یک نقطه از شهر اختصاص پیدا کند.

اولین نمایشگاه گالری بیرنگ چه زمانی برپا می‌شود؟

اولین نمایشگاه بعد از محرم با نمایشگاهی از نقاشی و مجسمه برپا می‌شود که جزئیات آن را به وقتش اعلام خواهم کرد.

دنیای شیرین گالری‌داری

بخشی از رویکرد ما در حرفه گالری‌داری این است که نیاز بازار و مخاطب را جست‌و‌جو می‌کنیم تا ببینیم جای چه چیزهایی خالی است که بتوانیم خلأ‌های موجود را پر کنیم . فکر می‌کنم، حالا که وارد این مسیر شدم، باید موفق باشم. به هدفمندی اعتقاد ندارم، اما فروش آثار هنری برایم بسیار مهم است، چرا که معتقدم تا بازاری راه نیفتد، هنری هم وجود ندارد. با این اتفاق جوانان علاقه‌مند می‌شوند جدی‌تر فکر کنند. تا زمانی که انگیزه نباشد، هنرمند نمی‌تواند اثر هنری خلق کند. باید این انگیزه در فروش آثارشان به وجود بیاید و شکل بگیرد. ارائه آثار خوب، کشف استعدادهای جوان و حفظ حرمت هنرمندان پیشکسوت رویکرد ما در گالری بیرنگ است.