منویی از بهترین آلبوم‌های سنتی 7ماهه اول سال

به گزارش جام جم نوا به نقل از فرهنگ و هنر، هفت ماه از شروع سال 94 می‌گذرد. به روزهای سرد زمستانی که نزدیک می‌شویم ناخودآگاه دنبال موزیکی برای گوش کردن می‌گردیم تا با ریختن دانه‌های برف روی زمین، خاطرات را مرور کرده و به سرزمین خیال برویم. روزهایی که جان می‌دهد برای پیاده‌روی در برف و گوش کردن به موسیقی. از ابتدای سال تاکنون، آلبوم‌های زیادی منتشر شده است که بعضی‌ها از آنها بی‌خبرند. البته در این میان، طرفداران موسیقی سنتی بیشتر به دنبال این هستند که بدانند چه آلبوم‌هایی منتشر شده چون خبر این آلبوم‌ها کمتر منتشر می‌شود. برای آنها، راه رفتن در برف با موسیقی سنتی معنا می‌شود.

برای همین در این گزارش سعی شده کاتالوگی ارائه شود از بهترین آلبوم‌های سنتی عرضه شده در این مدت. آلبوم‌هایی که هرکدام به تنهایی شوری است از ساز و آواز. فقط یادتان باشد، این گزارش تنها گلچینی از کارهای ارائه شده است، آنهایی که معرفی نشده‌اند لزوما کارهای نامناسبی نیستند و صرفا برای اطاله نیافتن کلام، حذف شده‌اند!

طرفداران عود و تمبک

"دایره‌ها" عنوان جدیدتری آلبوم موسیقی سنتی‌ای است که این روزها وارد بازار شده؛ این آلبوم که حاصل دونوازی عود و تمبک شهرام غلامی و پژمان حدادی است در آخرین روز مهرماه توسط آواسازان ققنوس منتشر و راهی بازار موسیقی کشور شد. نکته جالب درباره این آلبوم این است که قطعاتش به صورت بداهه‌نوازی است به جز یکی از آهنگ‌ها که با آهنگسازی ساخته شهرام غلامی ساخته شده است.

در این آلبوم، فرمی از بداهه‌نوازی مبتنی بر تم‌های از پیش تعیین شده در قالب ریتم‌هایی با ادوار نسبتا طولانی‌تر از ریتم‌های رایج، ولی با اصول حساب شده همراه با ملودی‌های استوار بر آنها ارائه شده است. اصلا اسم "دایره‌ها" هم بر اساس همین ادوار ریتمیک برای آلبوم انتخاب شده است. شاید اسم این دو هنرمند برایتان آشنا نباشد اما بد نیست بدانید از شهرام غلامی آلبوم‌های "سه عود (سرمستی)" و "طلوع کویر" منتشر شده است. پژمان حدادی هم عضو گروه دستان است و با هنرمندانی چون حسین علیزاده، شهرام ناظری، کیهان کلهر، حسین بهروزی‌نیا، همایون شجریان، سالار عقیلی و… همکاری داشته است. برای کسانی که از صدای بم عود در کنار ضرب‌های پی در پی تمبک لذت می‌برند، این آلبوم می‌تواند گزینه خوبی برای رسیدن به شب‌های سر زمستانی باشد.

وحید تاج و نیما یوشیج

چند سالی است که خواندن شعر سپید روی موسیقی سنتی، در میان خوانندگان باب شده است. از ماندگارترین آثار در این زمینه می‌توان به "داروگ"(نیما یوشیج) با صدای محمدرضا شجریان اشاره کرد. بعد از آن بسیاری از خواننده‌ها به این سمت رفتند که شعر سپید را با موسیقی سنتی بخوانند. در تازه‌ترین اثری که در این زمینه منتشر شده، وحید تاج اشعار نیما یوشیج را با آهنگسازی مهدی حاجی قاسمی خوانده و در آلبومی با نام "اجاق سرد" راهی بازار کرده. این اشعار در آواز بیات ترک با همراهی "همنوازان سیوار" منتشر شده است.

به گفته حاجی قاسمی "اجاق سرد" شامل هشت قطعه است که با "هنگام" در فرم آواز – تصنیف شروع می‌شود. این قطعه یادواره‌ای است برای مرشد مرادی و به ایشان تقدیم شده است.

نای نی

خیلی‌ها معتقدند بعد از فوت حسن کسایی دیگر هیچ نی نمی‌تواند زیبایی اثر او را خلق کند. گرچه این حرف کاملا درست است اما نمی‌تواند از آثار فاخری که توسط هنرمندان جوان تولید می‌شود، به آسانی گذشت. یکی از همین‌ها آلبوم جدید مهدی تیموری با نام "روایت" است که تیرماه امسال به بازار موسیقی سنتی عرضه شد. آلبومی بی‌کلام با محوریت ساز نی که به طور کلی اساس آن برخاسته از تم‌ها، گوشه‌ها و مُدهای موسیقی کلاسیک و نواحی است و سازبندی نی در خطوطی یگانه تا پنجگانه – سُلو، دوئت، تِریو، کوارتِت و کوینتت- اتفاق افتاده است.

تیموری نوازنده نی، آهنگساز و کارشناس ارشد آهنگسازی از دانشگاه هنر است. او با افرادی چون محمد معتمدی همکاری داشته است. خود نوازنده درباره اثرش می‌گوید: "یکی از ویژگی‌های این اثر که از نظر بنده می‌توان به عنوان شاخصه بارزی، آن را مورد توجه قرار داد این است که ساز نی علاوه بر اجرای تم‌ها و ملودی‌ها، نقشی افکتیو، ریتمیک و کاراکتریستیک داشته و لازم است اشاره کنم که فضای مجموعه در عین آنکه بی‌کلام است لیکن در برخی قطعات از آواهای سوپرانو و آلتو نیز استفاده شده است. به طور مثال در قطعه پنجم -قطعه بازگشت- آوای سوپرانوی مژگان چاهیان شنیده می‌شود و در چند قطعه دیگر آوای آلتوی فریدون محمد بیگی."

"همنشین درد" شوید با علی زندوکیلی

در این چند ماه گذشته، علی زندوکیلی هم آلبومی منتشر کرده با نام "همنشین درد". این آلبوم نتیجه همکاری گروه "آوای نوروز" و خوانندگی زندوکیلی است. در این آلبوم که سال گذشته تولید شده، قطعات مقدمه، ضربی رقص نوا، دو نوازی تار و نی، "مرثیه خوان" با شعر مهدی اخوان ثالث، آواز درآمد با شعر هوشنگ ابتهاج، "آفاق" با شعر امیر خسرو دهلوی، "نهفت و دشتی" با شعر هوشنگ ابتهاج، مقدمه و تصنیف "همنشین درد" به یاد استاد پرویز مشکاتیان با شعر هوشنگ ابتهاج، آواز "فرود" با شعر هوشنگ ابتهاج و تصنیف "سجود" با شعر هوشنگ ابتهاج به آهنگسازی آرش فلاح صفا و خوانندگی علی زندوکیلی گنجانده شده است.

در توضیح این آلبوم آمده است: "بهار سال ۸۶ به بهانه مروری بر آثار غلامحسین بیگجه خانی گرد هم آمدیم. همدلی و همراهی انگیزه اصلی ما برای دور هم جمع شدن بود و هدف‌مان فعالیت در زمینه موسیقی کلاسیک (دستگاهی) ایرانی."

مجید درخشانی و "حریر شبنم"

مجید درخشانی با وجود همه مشکلات و حاشیه‌هایی که در این چند وقت گذشته داشت، اما دست از فعالیت برنداشته و جدیدترین آلبومش را به تازگی روانه بازار کرده. جدیدترین آلبوم او با نام "حریر شبنم" با صدای رحیم عدنانی همین امسال منتشر شد. گرچه این آلبوم در سال ۹۲ ضبط شده. یکی از خصوصیات مجید درخشانی این است که به خواننده‌های جوان اعتماد می‌کند و به اصطلاح وارد بازی‌شان می‌کند تا آنها هم سری شوند در میان سرهای دیگر! این آلبوم دارای ۶ تصنیف و ۴ قطعه آوازی است. قسمت اول آن در دستگاه سه‌گاه و قسمت دوم آن در آواز ابوعطاست. در این آلبوم از اشعار حضرت حافظ، سعدی، عطار نیشابوری، شفیعی کدکنی، فایز دشستانی و دکتر شهرام اقوامی استفاده شده است. اگر اسم خواننده چندان برایتان آشنا نیست اما نام مجید درخشانی باید دلتان را قرص کند که با آلبومی خوب طرف هستید.

کامکار و نوربخش در کنار هم

آلبوم "کوچ بنفشه‌ها" به آهنگسازی هوشنگ کامکار و با صدای حمیدرضا نوربخش هم در مردادماه امسال منتشر شد. این آلبوم ده قطعه به نام‌های "کوچ بنفشه‌ها"، "چه بگویم"، "دریا"، "قصد رحیل"، "حلاج"، "آرایش خورشید"، "پردگیان"، "پاسخ"، "رباعی ۱ و ۲" و "سوگنامه" دارد.

هوشنگ کامکار در نشست رونمایی این آلبوم گفته بود: "این آلبوم را به پاس احترامی که به شفیعی کدکنی قائل بودم، ساختم. من با ایشان از سالیان گذشته آشنا بودم و در دوره جوانی، وقتی که در سنندج زندگی می‌کردم با کتاب "در کوچه و باغ نیشابور"، آشنا شدم. وقتی هم که به دانشگاه آمدم اشعار ایشان را در دانشگاه می‌خواندیم. جناب کدکنی وقتی که خوانش شعر مرا دید، بسیار خوششان آمد و خیلی استقبال کردند، شاید بسیاری از کسانی که این آلبوم را بشنوند، صدای دکلمه من را دوست نداشته باشند،‌ اما خوشبختانه جناب کدکنی ایرادی از نظر خواندن شعر نگرفتند و من از این بابت بسیار خوشحال هستم."

پشت این آلبوم دو نام بزرگ است، هوشنگ کامکار و حمیدرضا نورخش، دیگر خودتان باید حساب کار دستتان بیاید.

سالار عقیلی وارد می‌شود

"میخانه خاموش" به خوانندگی سالار عقیلی، اوایل فروردین ماه عرضه شد. این آلبوم با ساز سعید فرجپوری، آهنگساز و نوازنده کمانچه ساخته شده است. سعید فرجپوری در جایی گفته بود: "آلبوم "میخانه خاموش" با صدای سالار عقیلی و نوازندگی گروه موسیقی "دستان" شامل ۴ تصنیف و چند قطعه بی‌کلام است که بر روی سروده‌هایی از شاعران بزرگ ایران زمین مهدی اخوان ثالث، سیاوش کسرایی، هوشنگ ابتهاج و مولانا و در دستگاه موسیقی ماهور و مایه اصفهان ساخته و پرداخته شده است." تار این اثر را حمید متبسم می‌نوازد که از نوازندگان صاحب نام این ساز است.

اولین اثر تصویری استاد فرهاد فخرالدینی

در خرداد ماه اما یک اتفاق خوب افتاد، اولین اثر تصویری استاد فرهاد فخرالدینی به خوانندگی سالار عقیلی منتشر و راهی بازار موسیقی کشور شد. این مجموعه حاصل تصویربرداری از کنسرت ارکستر "مهرنوازان" در اسفندماه ۱۳۹۲ در سالن همایش‌های برج میلاد است که با ۱۴ دوربین به صورت Full HD ضبط و ثبت شده است. کارگردانی و تدوین این اثر بر عهده سیاوش کرد جان است. جالب است بدانید شیوه تدوین این اثر همتایی در حوزه موسیقی نداشته و تمامی تصاویر این مجموعه بر روی ضرباهنگ موسیقی تدوین شده، به طوری که بیننده را بی‌اختیار با ارکستر همراه می‌سازد.

"ایران جوان" با صدای شهرام ناظری

بالاخره این آلبوم پس از ده سال منتشر شد. آلبوم "ایران جوان" اثر تازه پیمان سلطانی با آواز شهرام ناظری است. این اثر به عنوان اولین آلبوم از مجموعه نَشیدها و تصنیف‌های ملی- میهنی در شهریورماه وارد بازار موسیقی شد. این آلبوم مشتمل بر دو لوح فشرده صوتی و تصویری ست که لوح اول آن را ۱۲ قطعه تشکیل می‌دهد و فی‌الواقع این دوازده قطعه بر اساس چهار قطعه بنیادین و در وجوه و قالب‌های مختلفی از "پیانوی سُلو"، "ارکستر سمفونیک و ساز سُلو"، "ارکستر، کُرال و خواننده" "پیانو و کُرال" به اجرا در آمده است.