خراسان‌ سرزمین آفتاب

سینمای مستند گرچه به دلیل فاصله گرفتن از سنت سینمای داستانگو و تجاری، کمتر جزو انتخاب‌های اول عموم مردم جهان است، اما هرگاه که فرصتی برای عرض اندام و ارتباط داشته، توانسته با نمونه‌هایی درخشان که در مقایسه‌ای تطبیقی و کارشناسانه گاهی از بهترین فیلم‌های داستانی نیز به لحاظ ساخت و تاثیرگذاری و میزان رضایت بهتر هستند، صاحب جایگاهی متفاوت شود. مشکل اصلی سینمای مستند به خصوص در کشور ما عدم امکان نمایش درست و دیده نشدن است و حتی جشنواره‌ای معتبر مثل سینماحقیقت هم بیشتر محلی است برای گردهمایی و رقابت خواص اهل مستند و کمتر پیش می‌آید مردم امکان تماشای آثار شایسته سینمای مستند را داشته باشند. قصد داریم از این به بعد بیش از پیش به سینمای مستند بها دهیم و فیلم‌های خوب در این زمینه را به شما معرفی و پیشنهاد کنیم. برای تماشای بخشی از این آثار می‌توان به رسانه ملی مراجعه کرد، بخشی هم از سوی شبکه نمایش خانگی و موسسه رسانه‌های تصویری منتشر می‌شود و برای بخش دیگری هم می‌توان با پیگیری‌های بیشتر به نتیجه رسید؛ هرچه باشد جوینده یابنده است.

سرزمین پهناورمان ایران پر از شهرها و نقاط دیدنی با پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی و پربار است و از این نظر جزو کشورهای بی‌بدیل جهان محسوب می‌شود. بخشی از این داشته‌ها از طریق داستان‌پردازی و سینمای داستانی امکان انعکاس دارد، اما این سینمای مستند است که می‌تواند با ظرافت و هنرنمایی بخش زیادی از موجودیت افتخارآفرین ایران را به تصویر بکشد و روایت کند. فیلم مستند «خراسان سرزمین آفتاب» ساخته پیمان ‌نهان قدرتی فهرست‌وار از مهم‌ترین افتخارات سرزمین بزرگ خراسان می‌گوید.

فیلم با نمایی از طلوع خورشید و صدای گر م، پیر و خسته زنده‌یاد احمد رسول‌زاده آغاز می‌شود که می‌گوید: خراسان نامی است از خور به معنای خورشید و آسان به معنای آسان طلوع‌کننده و خراسان جایی است که خورشید از آن بالا می‌آید و آفتاب بر فلات ایران می‌تابد تا این سرزمین مقدس از گرمای مهرعالم افروز زندگی گیرد.پس از مقدمه فیلم، بخش اصلی اثر آغاز می‌شود که صدای فرخ نعمتی، بازیگر خوش‌صدا را با خود به عنوان راوی دارد. انتخاب او به عنوان راوی هوشمندانه است، چراکه این هنرمند پیشتر صداپیشه نقش امام رضا(ع) در سریال «ولایت عشق» بود. به خصوص ربط این موضوع آنجا کارکرد زیباتری می‌یابد که نعمتی در بخش مربوط به شهر نیشابور می‌گوید: عبور پربرکت حضرت علی ابن موسی‌الرضا(ع) از نیشابور برگ زرینی از تاریخ این سرزمین است.

طاهریان نام مامون عباسی را از خطبه‌های نماز حذف کردند و نیشابور را به عنوان پایتخت خود برگزیدند و اولین حکومت ایرانی پس از اسلام را پایه‌ریزی نمودند. فیلم در ادامه سراغ روایتی گذرا از زندگی تاثیرگذار بزرگانی چون فردوسی، خیام، عطار، ابونصراحمد جام و نادرشاه افشار می‌رود‌. یکی از بخش‌های مهم و زیبای فیلم هم مراسم آیینی دعای باران و حرکات موزون محلی خراسانی و نواختن سرنا و دهل است. همچنین باید به تصنیف خوانی و نوازندگی زنده‌یاد غلامعلی پورعطایی (صاحب اثر نوایی‌نوایی) در فیلم اشاره کرد که جزو آخرین یادگارهای تصویری او به حساب می‌آید. «خراسان سرزمین آفتاب» با تلفیقی از تصاویر امروز خراسان، تصاویر آرشیوی، حرکت دوربین روی نقشه خراسان قدیم و روایتی بر بستر تاریخ و فرهنگ، برآیند خوبی از این گوشه پرافتخار و پرماجرای ایران می‌دهد.