لوزالمعده در خطر

بد نیست بدانید لوزالمعده (پانکراس) متشکل از سه قسمت سر، تنه و دم است و پشت معده و جلوی ستون فقرات قرار گرفته و دو وظیفه مهم دارد؛ ترشح هورمون‌هایی مثل انسولین و گلوکاگون برای تنظیم سطح گلوکز خون و ترشح شیره‌های گوارشی حاوی آنزیم‌های هضم‌کننده پروتئین‌ها و چربی‌ها برای کمک به هضم غذا.

فراموش نکنید علت دقیق بروز سرطان لوزالمعده هنوز شناخته شده نیست، اما به طور کلی افرادی که در معرض عوامل خطرزای خاصی قرار دارند، احتمال بیشتری دارد که به سرطان لوزالمعده مبتلا شوند. به عنوان مثال مصرف سیگار، افزایش سن و جنسیت از عوامل موثر در ابتلا به این بیماری هستند طوری که مردان بیش از زنان دچار سرطان پانکراس می‌شوند.

علائم سرطان پانکراس

کاهش وزن و خارش ازجمله علائم ابتلا به سرطان پانکراس است. گاهی اوقات دم پانکراس، سرطانی می‌شود. در این حالت بیمار دچار زردی نمی‌شود و درد شدیدی را تجربه می‌کند که مدت‌ها ادامه می‌یابد، اما برخی مواقع سلول‌های سرطانی در سر پانکراس رشد می‌کنند. در این شرایط بیماری فرد با زردی و احساس درد همراه می‌شود.

خطر در کمین لوزالمعده

دو نوع بیماری در پانکراس به وجود می‌آید. بخشی از عوارض، التهابی‌اند که به آن پانکراتیت گویند و بخش دیگری از بیماری‌های پانکراس ناشی از ایجاد تومور سرطانی در این عضو هستند. عمده‌ترین علت ابتلا به این بیماری در خارج از ایران، مصرف الکل و در داخل ایران سنگ‌های صفراوی است. همچنین گاهی اوقات سنگ‌های صفراوی وارد مجاری صفراوی می‌شوند یا سنگ در انتهای مجاری صفراوی گیر می‌کند و باعث بسته شدن مجرای پانکراس می‌شود. در نتیجه بیمار احساس درد می‌کند طوری که درد به کمر او سرایت کرده و بیمار برای کاهش درد به جلو خم می‌شود. این بیماران معمولا در قسمت فوقانی شکم احساس درد می‌کنند و ممکن است تهوع داشته باشند و استفراغ کنند. چاقی، مصرف برخی داروها و مواد مخدر نیز در ابتلا به پانکراتیت حاد موثر هستند. گاهی اوقات پانکراتیت حاد، خفیف است. در این شرایط ابتلا به این بیماری نگران‌کننده نیست، اما گاهی اوقات پانکراتیت حاد، شدید است و ابتلا به این نوع از بیماری می‌تواند به مرگ بیمار بینجامد. مصرف داروهای ادرارآور، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند سولفامیت‌ها، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن، برخی ویروس‌ها مانند ویروس اوریون، بعضی عفونت‌های باکتریایی، انگل‌ها و زهر عقرب و مار ازجمله عوامل ایجادکننده پانکراتیت حاد هستند.

از پیشگیری تا درمان

افراد برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پانکراس باید از مصرف خودسرانه داروها بپرهیزند و در صورتی که زمینه ژنتیک ابتلا به این بیماری را دارند، زیر نظر پزشک قرار گیرند و تناسب اندام داشته باشند. همچنین افراد مختلف به‌ویژه میانسالان و کهنسالان نباید هر نوع زردی را نشانه ابتلا به بیماری هپاتیت بدانند چون ممکن است زردی، علامتی از ابتلا به سرطان پانکراس باشد. علاوه بر آن، هر دردی در ناحیه معده را درد معده تلقی نکنند. در پایان تاکید می‌کنم پیشگیری مهم‌تر از درمان است.

دکتر ناصر ابراهیمی دریانی

فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد