طرح‌های فناورانه در انتظار تجاری‌سازی

10 شرکت خارجی از کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا، پرتغال، فرانسه و دانمارک نیز در نمایشگاه امسال حضور داشتند. همچنین در جریان این نمایشگاه از 20 دستاورد تحقیقاتی جدید که عمدتا در حوزه‌های مانند نانوفناوری، زیست‌فناوری، برق و IT بود، رونمایی شد. به گفته مسئولان برگزاری شانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش فناوری و فن‌بازار، بیش از ۹۰ درصد طرح‌های ارائه شده در این نمایشگاه نیازمند حمایت‌ تجاری‌سازی هستند و با توجه به اهمیت بحث سرمایه‌گذاری که از اولویت‌های این نمایشگاه بوده است، تلاش شده با حضور صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمینه‌سازی لازم انجام می‌شود. آنچه می‌خوانید، گزارشی است از ویژگی‌های چهار طرح برتر در جریان بازدید چند ساعته خبرنگار جام‌جم از شانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش فناوری و فن‌بازار.

بنزین فرآوری شده

مرتضی شریعت‌نیا، مخترع جوان کشورمان با صرف هزینه‌ای در حدود یک میلیون تومان در جریان یک طرح تحقیقاتی موفق شده است بنزینی را به ثبت برساند که می‌توان آن را نسل جدیدی از بنزین مصرفی خودروها تلقی کرد. مصطفی احمدی، مدیر مرکز رشد جامع بجنورد در غیاب مخترع این محصول در نمایشگاه به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: این اختراع طرحی ملی است که بعد از دریافت تائیدیه نهایی از پژوهشگاه صنعت نفت انتظار داریم پالایشگاه آن در استان خراسان شمالی راه‌اندازی شود.

وی عدد اکتان بالا، ارزش حرارتی بالا، آلایندگی پایین و کاهش مصرف سوخت را از ویژگی‌های این نوع بنزین جدید عنوان می‌کند و می‌گوید: اتانول مکملی که اکتان بنزین را بالا می‌برد، همراه بنزین می‌سوزد و هدر می‌رود.

مخترع بنزین فرآوری شده برای این که اتانول بنزین به واسطه قیمت بالای آن در اثر سوختن هدر نرود و بار دیگر در فرآیند سوخت بنزین قرار بگیرد، دستگاهی ساخته است تا اتانولی که در ابتدای امر با بنزین ترکیب می‌شود، تحت فشار، دما و یک دوره زمانی خاص بار دیگر در فرآیند بازگشت به بنزین قرار گیرد و ماحصل تولید بنزین فرآوری شده به روش کاهنده اتانول است.

محلول ضدآب

بطری‌های کوچکی حاوی محلول‌های بی‌رنگ روی میز شیشه‌ای به چشم می‌خورند که با عناوینی همچون راتا، درسا و نانو ژل آب بند نامگذاری شده‌اند.

مجید بختیار، مسئولیت معرفی این محلول‌ها را در غرفه پارک فناوری استان فارس به عهده می‌گیرد و می‌گوید: نانو راتا محلولی است که هر سطحی از ساختمان به آن آغشته شود، دیگر آب در آن نقطه نمی‌تواند حضور داشته باشد، زیرا این محصول ضدآب است. وی با بیان این که این محلول برای موارد مختلف قابل استفاده است، اما بیشترین کارکرد آن برای بخش‌هایی از ساختمان تعریف شده که با نشتی آب مواجه هستند، می‌گوید: این محلول آنتی‌باکتریال است. به همین دلیل امکان رشد قارچ و کپک در محل نشت آب وجود ندارد. 10 تا 12 ساعت زمان لازم است تا محلول روی سطح آغشته شده جذب شود. سپس آب تا 10 سال به هیچ عنوان در محل مذکور نمی‌تواند تجمع کند. بختیار با بیان این که شهرداری‌ها از این محلول برای پل‌های درون شهری یا نمای ساختمان‌های مهم می‌توانند استفاده کنند، خاطرنشان می‌کند: اگر سطح مورد نظر آجر باشد، یک کیلو از نانوراتا می‌تواند 40 مترمربع از آن را تحت پوشش قرار دهد.

وی با تأکید بر این که را تا نمونه خارجی ندارد و نرخ هر کیلوی آن 150 هزار تومان است، می‌گوید: این محصول قابل استفاده روی شیشه ماشین‌ها نیز هست، به گونه‌ای که در مرحله آزمایش محصول، وقتی آب گِل روی شیشه آغشته با ماده ریخته شد، آب کثیف روی شیشه نماند. قیمت 60 سی‌سی این محلول نیز 25 هزار تومان است. به گفته بختیار این محصول باید مطابق دستورالعمل تعریف شده روی آن مورد استفاده قرار گیرد و با توجه به مضر بودن محصول برای سلامت انسان، رعایت نکات ایمنی در ارتباط با آن بسیار ضروری و مهم است.

کیف‌های تولیدکننده اکسیژن

محمد فخرالاسلام، دانشجوی دکتری دانشکده شیمی دانشگاه تهران است. او درباره کیف‌هایی صحبت می‌کند که تولید انبوه آن می‌تواند برای بسیاری از بیمارانی که با کمک کپسول‌ اکسیژن زندگی می‌کنند، خبری مسرت‌بخش برای کاهش رنج‌های آنان باشد. این دانشجوی دانشگاه تهران نام محصول را «کیف PSA» عنوان می‌کند و می‌گوید: سیستمی به نام PSA داریم که کاربردهای صنعتی زیادی دارد؛ کاربردهایی همچون شیرین‌سازی گاز، تمیزکردن هوا، جداسازی دی‌اکسیدکربن و جداسازی نیتروژن از اکسیژن. نیتروژن در صنعت به وفور استفاده می‌شود؛ ولی مردم از اکسیژن تولید شده در این فرآیند، می‌توانند استفاده بهینه داشته باشند.

وی ادامه می‌دهد: افرادی هستند که نیازمند استفاده از کپسول‌های اکسیژن به صورت مداوم هستند. این کپسول‌ها مشکلات متعددی همچون سنگینی وزن و تمام شدن ذخیره دارند در صورتی که با کمک کیف‌های PSA، تولید اکسیژن با استفاده از همین هوایی که همه آن را استنشاق می‌کنیم، می‌تواند بی‌وقفه ادامه یابد و مشکلات کپسول‌ها را رفع کند. فخرالاسلام درباره نحوه عملکرد این کیف می‌گوید: درون کیف دو بستر جذب وجود دارد که وظیفه آنها جدا کردن نیتروژن و اکسیژن هواست. البته قبل از عملیات جداسازی، هوای جذب شده ابتدا از آلاینده‌ها تصفیه می‌شود، سپس فرد می‌تواند اکسیژن خالص جدا شده را با وصل کردن ماسک خود به کیف به صورت مداوم استفاده کند.

وی افزود: سبکی، قابل حمل بودن، امکان شارژ دستگاه با کمک باتری و برق از دیگر ویژگی‌های قابل توجه این کیف است. در صورتی که متقاضیانی خواستار تولید این کیف در سطح انبوه باشند، می‌توانند با مراجعه به دانشگاه تهران اطلاعات لازم را در این زمینه دریافت کنند و از پشتیبانی کارشناسان این بخش برخوردار شوند.

رباتی برای جراحی دقیق اندام‌های داخلی بدن

در میان دانشجویان حاضر در غرفه دانشگاه صنعتی امیرکبیر، مجتبی کریمی ازجمله دانشجویانی است که به ساخت ربات در حوزه پزشکی علاقه‌مند است و در شانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار رباتی ارائه کرده است که برای جراحان،‌ کارکردهای قابل توجهی دارد.

کریمی درباره رباتش به جام‌جم می‌گوید: این ربات در قالب طرحی به نام طراحی و ساخت ربات با دو درجه آزادی و با قابلیت تصویربرداری استریو به صورت بیسیم ساخته شده و برای جراحی‌های لاپاراسکوپی قابل استفاده است. وی در ادامه می‌گوید: در لاپاراسکوپی‌های معمولی، در بدن بیمار سه سوراخ ایجاد می‌شود تا دوربین و سایر تجهیزات وارد بدن شود در صورتی که با کمک این ربات، همه تجهیزات از یک کانال وارد بدن و تصاویر به صورت بی‌سیم ارسال می‌شوند. چون سیستم وایرلس برای این ربات در نظر گرفته شده است، وقتی وارد بدن می‌شود به صورت مغناطیسی از روی پوست قابل کنترل و هدایت است. این پژوهشگر درباره مزیت‌های دیگر ربات می‌افزاید: یکی از مشکلات فعلی پزشکان در حین جراحی لاپاراسکوپی، لرزش دستگاه هنگام تصویربرداری است که این مشکل با کمک این ربات رفع شده است. مزیت دیگر ربات دو درجه آزادی است. یعنی پزشک می‌تواند دوربین را تا هر محدوده‌ای که لازم است بچرخاند تا نسبت به وضع بیمار در حین جراحی ارزیابی دقیق‌تری داشته باشد در صورتی که دستگاه‌های فعلی به دلیل امکان خونریزی بدن بیمار، از چنین ویژگی‌ای برخوردار نیستند. به گفته کریمی در صورتی که باتری ربات در حین جراحی تمام شود، از طریق وایرلس قابل شارژ است.

سهیلا فلاحی