قفل بی‌برنامگی بر پای اشتغال

هفته گذشته مقام معظم رهبری نیز بر ضرورت حل مشکلات بیکاری تاکید فرمودند: «مسئولان با هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید صنعتی و کشاورزی، رونق تولید و حل مشکل رکود، به پیشرفت کشور شتاب دهند تا دشمن بالاجبار بفهمد که تحریم بی‌فایده است.»

ایشان با یادآوری سخنان 10 ساله اخیر خود به مسئولان درباره ضرورت مقاوم‌سازی درونی اقتصاد گفتند: «اگر این هدف تحقق یابد، برای اشتغال جوانان، بیکاری و دیگر مشکلات اقتصادی نیز راه‌حل‌های مناسبی پیدا می‌شود.»

گزارش جدید مرکز آمار نیز بیانگر افزایش نرخ بیکاری در پاییز ۹۴ و رسیدن آن به 10.7 درصد است که معضل بیکاری را بخوبی نشان می‌ دهد.

مقایسه نرخ بیکاری در گروه‌های سنی نشان می‌دهد بیشترین نرخ بیکاری در گروه سنی 24 ــ 20 ساله یعنی قشر جوان با 26.5 درصد بوده است. این آمار بیانگر آن است که از هر چهار جوان جویای کار ایرانی، بیش از یک نفر آنها بیکار است.

حال سوال این است که آیا مسئولان و سیاستگذاران اشتغال کشورمان برای تحقق اشتغالزایی و رونق اقتصادی بویژه در دوران پساتحریم، برنامه‌ای دارند؟ با توجه به وعده‌هایی که مسئولان پیش از لغو تحریم‌ها می‌دادند، این روزها جوانان بیکار، چشم‌انتظار اشتغالزایی هستند.

به‌یقین اگر دولت برای حل مهم‌ترین دغدغه این روزهای خانوارهای ایرانی، یعنی رفع بیکاری طرح و برنامه‌ای داشته باشد، باید آن را در بودجه و برنامه دیده باشد اما در لوایح بودجه و برنامه خبری از طرح‌های اشتغالزایی نیست.

برخی می‌پرسند حرف‌های قائم مقام وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی درباره طرح ایجاد یک میلیون شغل در سال 95 یک خواست و آرزو بوده یا واقعا دولت در این باره طرح و برنامه‌ای دارد؟ اگر دولت چنین طرحی دارد،‌ چرا جزئیات آن را اعلام نمی‌کند؟

دولت سیاست خاصی برای اشتغال ندارد

اصغر آهنی‌ها، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار، درباره بحث ایجاد شغل و رکود اقتصادی به خبرنگار ما گفت: با توجه به این‌که طی سال‌های 93 و 94 در رکود اقتصادی بوده‌ایم و امروز بسیاری از کارخانجات در شرایط نامناسبی قرار دارند، لازم است برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای رونق دوباره اقتصادی و سرانجام اشتغالزایی داشته باشیم.

آهنی‌ها با تاکید بر این‌که هنگامی که سیستمی به سمت رکود حرکت می‌کند، رونق دوباره آن کمی دشوارتر است افزود: برای جبران این مشکل که به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه غرب علیه کشورمان ایجاد شده بود، لازم است علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های هدفمند، زمان قابل توجهی نیز برایش درنظر بگیریم تا دوباره شاهد رونق اقتصادی و ایجاد شغل در کشورمان باشیم.

رهنمودهای رهبری اجرایی نشده است

آهنی‌ها به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری درباره اشتغالزایی در کشورمان اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری همواره با دیدی باز در بخش‌های مختلف کشور به واسطه گزارش‌هایی که از مسئولان طلب می‌کنند، بررسی‌هایی را انجام می‌دهند و در زمان مناسب دستورها یا رهنمودهایی را بیان می‌فرمایند، اما آنچه برای رسیدن به نتیجه مطلوب مهم است، اجرای دقیق فرمایشات ایشان از سوی مسئولان و مدیران میانی دولت است. ولی با نگرش دقیق‌ در این زمینه می‌بینیم حداقل تا امروز فرمایشات ایشان از سوی مدیران میانی فقط در حد لفظی اجرایی شده و در عمل چیزی مشهود نیست.

رفع معضل بیکاری در گرو رونق بخش خصوصی

در همین حال علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به اهمیت و جایگاه بخش خصوصی در ایجاد اشتغال کشورمان به خبرنگار جام جم گفت: یقین داریم گره‌ بیکاری به دست بخش خصوصی گشوده خواهد شد. اگر به‌دنبال رفع معضل اشتغال در کشورمان هستیم، این کار با همکاری بخش خصوصی و به‌طور مشخص سه بخش اتاق بازرگانی، اصناف و تعاون ایران امکان‌پذیر است و باید شرایط حضور و مشارکت این سه بخش را در اقتصاد کشور بیش از قبل مهیا کنیم.

رئیس اتاق اصناف با اشاره به اجرایی شدن برجام افزود: با تلاش دولت و حمایت‌های بسیار هوشمندانه مقام معظم رهبری، برجام اجرایی شد و شاهد رفع تحریم‌های یکجانبه غرب علیه اقتصاد کشورمان هستیم به همین دلیل می‌توان گفت فصلی ‌نو در اقتصاد ایران درحال شکل گرفتن است که باید از این فرصت به نفع اشتغالزایی و رفع کمبودهای تولید گام موثرتری برداریم، نه این‌که ایران را به انباری بزرگ برای کالاهای تولید شده خارجی تبدیل کنیم.

فاضلی شرط اشتغالزایی را اقتصاد مردم‌محور و بنگاه‌محور دانست و عنوان کرد: باوجود تلاش‌های رئیس‌جمهور و دولت هنوز نتیجه کامل این سیاستگذاری‌های دولت برای رونق اقتصادی درک نشده و رکود در بسیاری از اصناف کاملا مشهود است و آنها با چالشی جدی مواجه شده‌اند، از این رو لازم است با بررسی مجدد سیاست‌های موجود و رفع نقیصه‌ها درباره چگونگی استفاده از ظرفیت‌ها، دوباره تجدید نظر کنیم.

وی، گلوگاه موجود در ایجاد اشتغال را در نحوه برخورد با قاچاق دانست و گفت: اقتصاد ایران امروز نیاز به سازمان‌یافتگی دوباره دارد و این امکان‌پذیر نیست مگر این‌که سازمان‌ها و نهادهای مسئول برخورد با قاچاق، با تجدید‌نظر در قوانین و نحوه برخورد با مجرمان، گام موثرتری برداشته و اصل تولید در ایران را مورد حمایت قرار دهند.

رئیس اتاق اصناف ایران به بازنگری در قوانین موجود برای تولید اشاره کرد و افزود: شرایط بنگاه‌ها باید بازطراحی شود به‌صورتی که قانون کار و قوانین مالیاتی در جهت ایجاد شغل دوباره تدوین شوند، نه این‌که خود این قوانین به عنوان مانعی برای تولید از سوی فعالان اقتصادی تلقی شوند.

به گفته وی، احیای اقتصاد ایران پروسه‌ای زمانبر است و باید با مجاهدت و گذشت این نتیجه را به‌دست آوریم و اگر می‌خواهیم به نتیجه برسیم، باید همه دست در دست هم دهیم. به‌صورتی که از مطالبات غیر واقعی و افزایش توقعات غیرضروری برای پیشرفت کشور خودداری کنیم تا ایران به هدف اصلی خود یعنی پیشرفت و خودکفایی دست پیدا کند.

اشتغال بزرگ بزودی رخ نمی‌دهد

براساس گفته‌های وزیر کار، اشتغال بزرگ بزودی رخ نخواهد داد، چون باید سرمایه‌گذاری صورت بگیرد و به تولید برسد تا حلقه‌های پایین شغل ایجاد کنند.

به گزارش مهر، علی ربیعی گفت: موضوع اشتغال و حمایت از آن مورد تاکید دولت است و برنامه‌ریزی‌ها براساس برش استانی، منطقه‌ای و محلی در نظر گرفته شده که برای سال آینده در سطح محلی و زنجیره‌ای کردن خوشه‌های صنعتی، تحول ایجاد خواهد کرد.

وی ادامه داد: طرح‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و گردشگری از مهم‌ترین کانون‌های ایجاد اشتغال هستند و اقداماتی در زمینه درمان به‌منظور اشتغال صورت گرفته که هنوز قطعی نشده است.

عماد عزتی - اقتصاد