پایان حکومت اپراتـورها

2 روی سکه طرح ترابردپذیری

با اجرایی شدن طرح ترابردپذیری شماره تلفن همراه (Mobile Number Portability) می‌توان گفت اختیار شماره تلفن همراه از اپراتور سلب می‌شود و در اختیار مالک سیمکارت قرار می‌گیرد. تاکنون تغییر شماره تلفن برای برخی افراد ناممکن بود، چرا که به کسب و کار آنها ضربه می‌خورد و ممکن بود بسیاری از ارتباطات خود را از دست دهند. اما اکنون استفاده از خدمات اپراتورهای دیگر با حفظ شماره شخصی امکان‌پذیر است. برای بسیاری از مشترکان تلفن همراه پیش می‌آید با تغییر محل زندگی یا محل کار که زمان زیادی از روز را آنجا می‌گذرانند، با مشکل آنتن‌دهی روبه‌رو شوند. این طرح می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی رفع کند و امکان استفاده از اپراتور دیگری که در آن محل آنتن‌دهی بهتری دارد، فراهم می‌شود. پیش‌بینی می‌شود با ایجاد رقابت پس از اجرای طرح ترابردپذیری، اپراتورهای تلفن همراه به سمت ارائه خدمات متنوع و با کیفیت بالاتر روند. کاهش تعرفه برخی سرویس‌ها در اپراتورها و کاهش قیمت سیمکارت‌های اپراتورهای مختلف تغییرات دیگری است که احتمالا با آنها روبه‌رو می‌شویم. با امکان تغییر اپراتور، شماره‌های عادی تلفن همراه ارزش یکسانی پیدا می‌کنند و دیگر اختلاف قیمت مفهومی نخواهد داشت. این طرح ممکن است تهدیدی برای اپراتورهای پرمخاطب‌تر و فرصتی برای اپراتورهایی با تعداد مشترکان کمتر باشد. علاوه بر این شاید باعث ترجیح مشترکان به استفاده از یک سیمکارت با شماره و اپراتور دلخواه به جای استفاده از سیمکارت‌های متعدد شود. پس از اجرای این طرح این احتمال وجود دارد که قیمت شماره‌های رند همه اپراتورها افزایش چشمگیری یابد. مشکل دیگر، تماس‌های درون شبکه‌ای است که تعرفه ارزان‌تری دارد و از این پس افراد تشخیص نمی‌دهند شماره‌ای که با آن تماس می‌گیرند درون شبکه یا برون شبکه محسوب می‌شود.

اجرای آزمایشی طرح ترابردپذیری در کشور

دکتر صادق عباسی، معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره اجرای طرح ترابردپذیری از ماه گذشته در کشور به جام‌جم می‌گوید: ترابردپذیری طرحی سراسری است و این امکان را به کاربر می‌دهد که با هر شماره از هر اپراتور، به اپراتور دیگری وصل شود. از 20 تیر 95 این طرح به صورت آزمایشی اجرا شد. ما برای آزمایش سیستم‌ها و اطمینان پیدا کردن از این که مشکلی پیش نخواهد آمد، اوایل به هر اپراتور امکان ثبت 500 تقاضا در روز را دادیم. پس از یک هفته نیز میزان ثبت تقاضا را تا هزار مورد در روز برای هر اپراتور افزایش دادیم. وی تصریح کرد: چون طرح در مرحله آزمایشی بود و اطلاع‌رسانی وسیعی انجام نشده بود، در این مدت در مجموع ده هزار تقاضا داشتیم و این طبیعی است که افراد کمی در دوره آزمایشی از طرح استقبال کنند. این دوره آزمایشی هم با اجرای طرح اصلی فرقی نداشت و فقط چون تبلیغات نبود، تعداد درخواست‌ها کمتر بود. این طرح در 31 مرداد 1395 به طور رسمی افتتاح و محدودیت‌ها برداشته شد. در این صورت هر کس در هر جای کشور می‌تواند تقاضای تغییر اپراتور خود را ثبت کند و احتمالا با اجازه تبلیغات که به اپراتورها داده می‌شود، متقاضی هم بیشتر خواهد شد. در حال حاضر تنها محدودیت ما سقف مجاز ترابرد دو بار در سال است، بستگی به رفتار مردم و نحوه پاسخ‌دهی سیستم‌های ما دارد و ممکن است این محدودیت را هم در آینده برداریم. از نظر فنی این محدودیت را نداریم، اما باید از پایداری طرح مطمئن شویم.

هدف، بالابردن کیفیت خدمات

دکتر عباسی درباره تاثیر ترابردپذیری روی فعالیت اپراتورهای کشور می‌گوید: هدف از ترابرد این است که اپراتورها نگران از دست دادن مشتری باشند، چون وقتی مشترک ببیند اپراتور دیگری خدمات بهتری ارائه می‌کند، تغییر اپراتور می‌دهد. تا پیش از این برای بعضی کاربران شماره تلفن مهم بود و امکان تعویض شماره را نداشتند، الان این مانع برداشته شده است و مشترکان در جابه‌جایی اپراتور آزاد می‌شوند. معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تأکید می‌کند: اپراتورها باید تلاش کنند رابطه بهتری با مشترکان برقرار کنند، تعرفه‌ها و سرویس‌های بهتری ارائه کنند و کیفیت خدمات را ارتقا دهند. اکنون همه اپراتورها در این طرح حضور دارند و بدون همکاری اپراتورها ترابردپذیری قابل انجام نیست. وی در خصوص هزینه‌های تغییر اپراتور گفت: اپراتور مقصد می‌تواند هزینه 5000تومان برای سیمکارت جدید از کاربر بگیرد، اما برداشت ما این است که برای جذب مشترک اپراتورها بخصوص اوایل کار این هزینه را نمی‌گیرند. در صورتی که بخواهند هزینه‌ای بگیرند، حداکثر پنج‌هزار تومان و برای تعویض سیمکارت است.

نحوه درخواست برای تغییر اپراتور چگونه است؟

دکتر عباسی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: ما در مقررات این طرح اعلام کردیم در مدت سه تا پنج روز تغییر اپراتور اتفاق می‌افتد، اما ممکن است کمتر از این هم طول بکشد. این زمان برای سیمکارت‌های دائمی و اعتباری متفاوت است. اگر سیمکارت دائمی باشد، اعلام می‌شود باید ابتدا بدهی تسویه شود و به همین دلیل ممکن است روند انجام کار بیشتر طول بکشد. در مورد سیمکارت‌های اعتباری این مسأله وجود ندارد، اما هشدار داده می‌شود پس از ترابرد اعتبار باقیمانده از بین می‌رود و باید زمانی اقدام شود که اعتبار تمام شده باشد. این کار مراحلی دارد که باید طی شود. درخواست باید از سمت اپراتور مقصد باشد و اپراتور موظف است مراحل انجام کار را پیگیری کند. کل مراحل هم به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. تقاضا می‌تواند هم روی وبگاه اپراتورها انجام شود و هم در دفاتر خدماتی اپراتورها. بقیه مراحل به صورت الکترونیکی است و با پیامک کاربر در جریان روند کار قرار می‌گیرد. معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی می‌افزاید: در عملیات ترابرد فقط یک مرحله عملیات فیزیکی وجود دارد و این که سیمکارت باید عوض شود. پس از انجام مراحل کار و در یک زمان سیمکارت قبلی غیرفعال و سیمکارت جدید فعال می‌شود. پس از قرار دادن سیمکارت جدید، اپراتور جدید با همان شماره قبلی کاربر شروع به کار می‌کند. سرویس‌دهی اپراتور مبدا در این فاصله ادامه پیدا می‌کند و سرویس‌های اصلی همه فعال است. زمانی سیمکارت قطع می‌شود که مشترک سیمکارت جدید را گرفته باشد و کل این زمان تغییر سیمکارت و قطع سیمکارت قبلی پنج دقیقه زمان می‌برد.

راه‌حل مشکل تفاوت هزینه‌های درون و برون شبکه

معاون بررسی‌های فنی سازمان تنظیم مقررات در ادامه درباره تاخیر در برقراری ارتباط در سیمکارت‌هایی که تغییر اپراتور داده‌اند، می‌گوید: وقتی کسی از یک اپراتور به اپراتور دیگر می‌رود، مخاطبانی که با او تماس می‌گیرند اطلاعی از این تغییر اپراتور ندارند. ممکن است او فکر کند تماس درون شبکه است و هزینه‌ها پایین‌تر است، بنابراین باید اطلاع‌رسانی برای کسی که تماس می‌گیرد، انجام شود و این حق تماس‌گیرنده است. عباسی در توضیح بیشتر درباره اقدامات انجام گرفته برای احقاق این حق می‌افزاید: یک روش این است که هنگام برقراری ارتباط پیغامی پخش شود که این تماس برون شبکه است. تا جایی که می‌توانستیم این جمله را کوتاه کردیم، اما هنوز کار ما کامل نیست. ما پس از دوره آزمایشی هم تا مدتی ناچار هستیم از این پیغام استفاده کنیم. اما بعد از اطلاع‌رسانی کافی و زمانی که همه با این طرح آشنا شدند، از بوق متفاوتی استفاده می‌کنیم. پس از آن پیغام را برمی‌داریم و همین وقفه ده ثانیه‌ای که اکنون وجود دارد هم از بین می‌رود.

سپیده شعرباف