سایه روشن‌های المپیک توکیو

از میزبانی‌های ناقص تا توکیو 2020

به طور کلی پذیرفتن میزبانی رقابت‌های بزرگ و مهمی نظیر المپیک فشار زیادی را به کشور میزبان وارد می‌کند. این فشار هم از بعد مالی است و هم از نظر تغییرات و به روزرسانی‌های لازم در زیرساختارها. عظمت کارهایی که از سال‌ها پیش برای برگزاری باشکوه چنین رویدادی آغاز می‌شود چنان چشمگیر است که از آن به عنوان معیاری قابل اطمینان در سنجش توانمندی‌های فنی و مهندسی هر میزبانی یاد می‌شود. ریودوژانیرو به عنوان میزبان سی و یکمین دوره المپیک نوین از مدت‌ها پیش با مشکلات زیادی در امر برگزاری کم‌نقص این رقابت‌ها مواجه بود. اگر از شیوع ویروس زیکا به عنوان بحرانی منطقه‌ای و نگران‌کننده بگذریم، چالش‌های زیست‌محیطی نظیر دریاچه‌های مملو از فاضلاب و ناتمام ماندن خطوط مترو ازجمله نقاط سیاه فنی و مهندسی در پرونده آماده‌سازی این رقابت‌ها به شمار می‌آید.

با این حال ریو تنها میزبانی نبوده که در این روند با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده است. به سال 2014 می‌رویم، یعنی المپیک زمستانی سوچی در روسیه. انبوهی از هتل‌های ناتمام از جمله نمرات منفی این رقابت‌های مهم بود که در پرونده برگزارکنندگانش به ثبت رسید. استفاده از روش‌های سنتی در ساخت و ساز و عدم به‌کارگیری روش‌های نوین و سریع ساختارسازی ازجمله عوامل عقب ماندن روس‌ها در این کارزار بود. این در حالی بود که آنها 51 میلیارد دلار هزینه کرده بودند. این بودجه‌ای نجومی محسوب می‌شد که در تاریخ برگزاری رقابت‌های المپیک زمستانی جزو رکوردداران بود.

چیزی نباید اتلاف شود!

حالا نوبت به چشم بادامی‌های شرق آسیا رسیده است. آنها می‌خواهند المپیکی متفاوت برگزار کنند که مهم‌ترین ویژگی آن بهره‌گیری از فناوری‌های جدید در توسعه ساخت و سازها و برگزاری بی‌نقص این رقابت‌های مهم است. آنها می‌خواهند با برگزاری المپیک 2020 در بالاترین سطح ممکن، چهره‌ای پیشرفته‌تر از کشورشان در دنیا به نمایش بگذارند. شاید بتوان گفت المپیک 2020 توکیو از سال‌ها پیش یعنی از سال 1964 برای مقامات ژاپنی آغاز شده است. آنها در آن سال میزبانی درخوری از این رقابت‌ها داشتند و حالا پس از 56 سال بار دیگر هنر خود را در این نوع میزبانی‌ها به رخ رقبا می‌کشند؛ البته با تفاوتی بزرگ: حالا از فناوری‌هایی برای برگزاری و پوشش رسانه‌ای المپیک 2020 استفاده می‌کنند که نیم قرن پیش هیچ کس تصورش را هم نمی‌کرد.

ژاپنی‌ها برای برگزاری المپیک 1343/ 1964 قطار سریع‌السیر Tokaido Shinkansen را راه‌اندازی کردند که تحولی بزرگ در سرویس حمل و نقل این کشور محسوب می‌شد. در این کشور عقیده‌ای راسخ وجود دارد که به پیشرفت سریع آن در عرصه‌های مختلف صنعتی کمک زیادی کرده است: چیزی نباید اتلاف شود! مهندسان ژاپنی به این مفهوم تنها به عنوان یک شعار نگاه نمی‌کنند و آن را به مرحله عمل هم رسانده‌اند.

قرار است در المپیک 2020 اتفاقات جالب توجهی روی دهد. استفاده از خودروهای رباتیک، نمایشگرهای هولوگرافیک و تاکسی‌های بدون راننده ازجمله نوآوری‌هایی است که از قالب ایده‌های مفهومی خارج شده و به عنوان ابزاری کاربردی برای برگزاری متفاوت رقابت‌های المپیک به کار گرفته خواهند شد. ژاپنی‌ها قصد دارند از این طریق خود را به عنوان یک «برنده جهانی» نشان دهند.

برق دهکده المپیک با هیدروژن تأمین خواهد شد

نگاهی گذرا به برنامه‌های ژاپن برای برگزاری استثنایی المپیک 2020 نشان از تلاش واقعی مهندسان و کارگران این کشور دارد. این کشور که از الان دهکده بازی‌های المپیک و پارالمپیک توکیو را تدارک می‌بیند، 367 میلیون دلار صرف ساخت و توسعه خودروهای سلول سوختی هیدروژنی و ایستگاه‌های مخصوص سوختگیری آنها کرده است. این خودروها در اطراف سالن‌های برگزاری رقابت‌های مختلف ورزشی تردد می‌کنند تا ورزشکاران را به پاک‌ترین شیوه ممکن جابه‌جا کنند. بدون شک این رقم در نوع خود بودجه‌ای هنگفت محسوب می‌شود که نشان از تدارک گسترده ژاپنی‌ها برای المپیک بعدی دارد. آنها در نظر دارند پس از پایان رقابت‌های المپیک از دهکده بازی‌ها به عنوان منطقه مسکونی دوستدار محیط زیست که در آن از نسل آتی سیستم‌های هیدروژنی استفاده می‌شود بهره‌برداری کنند.

پوشش رسانه‌ای 8K

همانقدر که برگزارکنندگان المپیک 2020 تلاش خواهند کرد این رقابت‌ها در بالاترین سطح ممکن برگزار شود، به پوشش رسانه‌ای آن هم توجه شده است.

می‌توان گفت با پوشش رسانه‌ای متفاوت از دوره‌های قبل، تلاش‌های صورت گرفته در بخش زیرساختارها، مدیریت بازی‌ها و ابتکارعمل‌های صورت گرفته به بهترین نحو ممکن به نمایش گذاشته می‌شود. به همین علت قرار است تمام رقابت‌های المپیک 2020 با کیفیت 8K UHD برگزار شود.

این یعنی وضوح 16 برابری نسبت به وضوح فعلی سیستم‌های ضبط و پخش تصاویر! البته ژاپنی‌ها در این زمینه هم از مدت‌ها پیش دست به کار شده‌اند. آنها کار خود را از المپیک ریو آغاز کرده‌اند به طوری که 130 ساعت از رقابت‌های این دوره را با فناوری Super Hi-Vision 8K ضبط کرده‌اند تا عملا برای پوشش رسانه‌ای رقابت‌هایی که خود آن را برنامه‌ریزی می‌کنند به بهترین شیوه ممکن آماده شوند.

پروازهایی با سوخت زیستی

شرکت‌هایی نظیر ایرباس و یونایتد (خطوط پروازی آمریکا) به پرواز درآوردن هواپیماهایی که با سوخت زیستی کار می‌کنند را از مدتی پیش آغاز کرده‌اند. چنین سوخت‌هایی با استفاده از روغن پخت و پز و جلبک تولید می‌شوند و به عنوان سوخت‌های پاک به شمار می‌آیند.

حالا اما بوئینگ و «آل نیپون ایرلاین» (بزرگ‌ترین خطوط پروازی ژاپن) ازجمله سرمایه‌گذارانی لقب گرفته اند که روی تولید سوخت‌های زیستی از گیاهان غیرخوراکی کار می‌کنند. برای تولید این دسته از سوخت‌ها به مقادیر هنگفتی از انواع گیاهان نیاز است و به همین دلیل شرکت‌های مختلف ژاپنی وارد عمل شده و کار ساخت و توسعه مزارع مورد نظر را آغاز کرده‌اند. در کنار این تلاش‌ها باید به طراحی و گسترش استخرهای مخصوص پرورش جلبک هم اشاره کرد که در نهایت بخشی از سوخت زیستی مورد نیاز هواپیماها حین برگزاری رقابت‌های المپیک 2020 را تأمین می‌کنند.

نمایش هولوگرافیک اطلاعات

تماشای اطلاعات، تصاویر و ویدئوها به صورت هولوگرافیک از جذاب‌ترین مظاهر فناوری‌های نوین به حساب می‌آید که همواره در حد ایده‌های فانتزی در فیلم‌های علمی ـ تخیلی دیده شده است. بتازگی این فناوری رنگ و بوی واقعیت به خود گرفته، اما با محدودیت‌های زیادی نظیر لزوم تماشای اطلاعات از زاویه‌ای خاص همراه است.

حالا شرکت ژاپنی «میتسوبیشی الکتریک» دست به کار شده و نسخه جدیدی از این فناوری را ارائه کرده است که امکان تماشای سه‌بعدی اطلاعات از هر زاویه را فراهم می‌کند. بسیاری عقیده دارند این فناوری جذاب‌ترین نوآوری علمی حین برگزاری رقابت‌های المپیک 2020 توکیو خواهد بود.

تاکسی‌های بدون راننده

ژاپنی‌ها آنقدر به این تاکسی‌ها اطمینان دارند که برای معرفی رسمی آنها در بازی‌های المپیک 2020 نخست‌‌وزیر ژاپن وارد عمل شده است. شینزو آبه اعلام کرده تاکسی‌های رباتیک در جریان برگزاری بازی‌های المپیک توکیو روند رفت و آمدها را تسهیل می‌کنند.

به همین علت شرکت ربات تاکسی (Robot Taxi) هم بزودی فعالیت‌های رسمی خود را با نیم نگاه جدی به المپیک پیش رو آغاز می‌کند. در آزمایشاتی که با استفاده از این نوع خودروها صورت می‌گیرد از فناوری دوربین استریوی ربوویژن (Robovision) برای مسیریابی دقیق رونمایی می‌شود.

از آن گذشته شرکت‌کنندگان در این المپیک با استفاده از تلفن همراهشان یکی از این تاکسی‌ها را در اختیار خواهند گرفت. این فناوری هنوز در مراحل آزمایشی خود قرار داشته و قرار است نرم‌افزارهای مورد استفاده در نقشه‌خوانی آنها توسعه یابد.

مترجم: مهدی پیرگزی

جام‌جم

منبع: Popular Science