صعود عظیم بر بام جهان

این قهرمانان حداقل چهار سال تلاش می‌کنند تا در مسابقات المپیک رکوردی را به نام خود ثبت کنند و بدرخشند، اما کوهنوردان راه و رسم متفاوتی برای رسیدن به سکوی قهرمانی دارند.

میان قهرمانان نامدار جهان 34 نفر وجود دارند که با صبر فراوان سختی‌های مسیر را به آرامی هموار می‌کنند و پا به منطقه مرگ می‌گذارند تا نامشان بر بام جهان ثبت شود.

عظیم قیچی‌ساز، نخستین کوهنورد ایرانی است که تا چند روز دیگر با فتح قله 8516 متری لوتسه نام ایران را بر بام جهان جاودانه خواهد کرد.

قیچی‌ساز معتقد است هر کس برای کشورش دینی به گردن دارد و او نیز این تلاش را برای ماندگار کردن نام ایران انجام می‌دهد.

صعود به منطقه مرگ

ارتفاع بالای 8000 متر به «منطقه مرگ» معروف است. زیرا در آن ارتفاع غلظت اکسیژن یک سوم شرایط عادی است که انسان روی زمین تنفس می‌کند. در چنین شرایطی مغز، ریه و سیستم ایمنی بدن با مشکلاتی مواجه می‌شود. به همین دلیل کوهنوردان علاوه بر شرایط جوی و سختی‌های مسیر با مشکل کمبود فشار و اکسیژن نیز دست و پنجه نرم می‌کنند.

افرادی همچون قیچی‌ساز که تصمیم به استفاده از کپسول اکسیژن ندارند، با تمرینات هوازی و کسب تجربه کافی خود را برای صعود ایمن آماده می‌کنند. هر چه صعودها با استفاده از تجهیزات مصنوعی کمتر باشد، ارزشمندتر و به اصطلاح صعود پاک‌تری است. در باشگاه 8000 متری‌ها 15 نفر صعودهای خود را پاک و بدون استفاده از کپسول اکسیژن و کمک شرپا انجام داده‌اند و قیچی‌ساز پس از صعود آخر شانزدهمین نفر در این گروه خواهد بود.

شرپاها نیز گروهی از افراد بومی هستند که کوهنوردان را همراهی و در ازای دریافت هزینه در حمل بار آنها مشارکت می‌کنند. معمولا شرپاها به دلیل تجربیات بی‌شماری که در همراهی با کوهنوردان داشته‌اند، مشاوران خوبی برای کوهنوردان بعدی می‌شوند.

نقاط عطف صعودهای عظیم

عظیم قیچی‌ساز متولد شهریور 1360 در تبریز است. او کوهپیمایی را ابتدا با دوچرخه‌سواری در کوهستان آغاز کرد و بعد از آن به صورت حرفه‌ای وارد دنیای کوهنوردی شد. سپس در 21 سالگی قله 6400 متری «ماربل وال» در قزاقستان را فتح کرد. به این ترتیب نخستین قدم در راه رسیدن به ارتفاع 8000 متری را برداشت. سپس سال 1382 در ترکیب تیم ملی بزرگسالان برای اولین‌بار در مسیر 8000 متری‌ها قدم گذاشت و قله 8080 متری گاشربروم 1 را تا ارتفاع 7800 متر صعود کرد.

قیچی‌ساز سال 1384 برای اولین بار قله اورست را فتح کرد و بار دیگر 30 اردیبهشت 1395 این قله را بدون استفاده از اکسیژن صعود کرد تا به رکورد فتح قله‌های 8000 متری بدون اکسیژن دست یابد. او سال 1387 با صعود به قله 8051 متری برودپیک به‌طور رسمی صعود به قله‌های 8000 متری بدون استفاده از اکسیژن را آغاز کرد. قله «کی 2» فنی‌ترین مسیر صعود را میان قله‌های جهان دارد و قیچی‌ساز مرداد سال 1391 موفق به فتح سخت‌ترین قله جهان شد. قله «ماکالوست» قله‌ای تک به ارتفاع 8463 متری است که به بادهای شدیدش معروف است. قیچی‌ساز سال 1392 با صعود به این قله دهمین غول 8000 متری جهان را پشت‌سر گذاشت.

فتح لوتسه خوان چهاردهم این ماجرای به معنای واقعی پرفراز و نشیب برای قیچی‌ساز است. عظیم قیچی‌ساز هیچ قله‌ای را بعد از ساعت 11 صبح صعود نکرده است. او و بسیاری از کوهنوردان حرفه‌ای معتقدند صعود صبحگاهی فرصت کافی برای بازگشت ایمن از قله و رسیدن به کمپ را به کوهنورد می‌دهد.

مسیر پر فراز و نشیب تا پای قله لوتسه

آخرین صعود 8000 متری قیچی‌ساز 20 فروردین امسال آغاز شده است و او تا نیمه اردیبهشت یا اوایل خرداد نام ایران را بر بالای چهاردهمین قله جهان ثبت می‌کند. یک صعود موفق همیشه تحت‌تاثیر عوامل گوناگونی از جمله شرایط جوی منطقه در زمان صعود است که ممکن است زمان کوهپیمایی را جلوتر یا عقب‌تر اندازد. از طرفی در ارتفاع حدود 5000 متری هم هوایی آغاز می‌شود. کوهنوردان برای هموار کردن شرایط صعود، اقامت‌هایی در ارتفاعات بالا پیش از صعود انجام می‌دهند تا به اصطلاح با هوای مسیر قله هم‌هوا شوند. آنها گاهی مسیری را بالا می‌روند و دوباره پایین‌تر می‌آیند تا بدن بخوبی هم‌هوا شود. هر چه روند هم‌هوایی بهتر انجام شود، صعود به قله آسان‌تر می‌شود. بنابراین هنگامی که به کمپ اصلی می‌رسند راحت‌تر استراحت می‌کنند و برای صعود آماده می‌شوند. قیچی‌ساز هم هوایی برای این صعود را از روستای لوبوچه در ارتفاع 5000 متری آغاز کرد و البته پیمودن مسیر تا آن ارتفاع هم نیاز به آمادگی دارد.

قیچی‌ساز برای رسیدن به پای قله لوتسه نیز مسیر عجیبی را پیموده است. فرودگاه تنزینگ هیلاری روستای لوکلا در نپال، عنوان خطرناک‌ترین فرودگاه جهان را دارد که کوهنوردان برای رسیدن به پای اورست و چند قله بلند دیگر باید به این فرودگاه پرواز کنند. این فرودگاه از یک سمت با کوه محصور شده و از سمت مقابل به دره‌ای با ارتفاع 700 متر می‌رسد. بنابراین خلبان فقط
450 متر باند برای نشاندن هواپیما در اختیار دارد و در بسیاری اوقات همین مسیر نیز در شرایط جوی ناپایدار قرار می‌گیرد.

قیچی‌ساز از این فرودگاه به سمت روستای نامچه بازار رفت و از پل معلق این روستا گذشت. این پل بلندترین پل منطقه است که دو طرف آن پر از پرچم‌های کشورهای مختلف و دعانوشته‌هایی است که بدرقه راه کوهنوردان می‌شود. در قسمت‌های دیگری از این مسیر نیز روی سنگ‌ها دعاهایی برای سلامتی و حفاظت از کوهنوردان به زبان‌ها و در آیین‌های مختلف نوشته شده است. پس از گذشتن از روستای نامچه بازار منظره قله 6608 متری تامسرکو دیده می‌شود که آغاز مسیر کوهنوردی را نوید می‌دهد. در نهایت عظیم 31 فروردین در روز یازدهم برنامه صعود به قله لوتسه وارد کمپ اصلی این قله شد.

باشگاه 8000 متری‌ها

در دنیا 14 قله بالای 8000 متر وجود دارد که همه آنها در رشته کوه‌های هیمالیا و قراقروم و در محدوده کشورهای نپال، پاکستان، هند و چین قرار گرفته است. تاکنون 33 نفر در تاریخ کوهنوردی جهان توانسته‌اند به همه این 14 قله صعود کنند و نام آنها در فهرست باشگاه 8000 متری‌ها ثبت شده است.

از میان این کوهنوردان 15 نفر نیز همه این 14 قله را بدون استفاده از کپسول اکسیژن و کمک باربرها پیموده‌اند. عظیم قیچی‌ساز، سی و چهارمین عضو این باشگاه است که با صعود به قله لوتسه تا چند روز دیگر نام خود را به‌طور رسمی به عنوان نخستین ایرانی در این باشگاه ثبت می‌کند. او همچنین نخستین مسلمانی است که همه ارتفاعات 8000 متری جهان را زیر پا گذاشته است.

رکوردداران باشگاه 8000 متری‌ها

«موربس هرزوگ» و «لویی لاشنال» سال 1950 میلادی با فتح قله آناپورنا نخستین صعود موفقیت‌آمیز ثبت شده به یک قله 8000 متری را داشتند.

«راینولد مسنر»، کوهنورد ایتالیایی، نخستین کسی بود که بدون کپسول اکسیژن همه قله‌های بالای 8000 متر جهان را فتح کرد.

«ماریو پانزری» کوهنورد ایتالیایی در 25 سال این 14 قله را صعود کرد و در 48 سالگی وارد باشگاه 8000 متری‌ها شد. این بیشترین زمانی بود که فردی برای صعود به این قله‌ها اختصاص داده است.

«چانگ داوا» شرپای محلی اهل نپال است که در 30 سالگی عنوان جوان‌ترین عضو باشگاه 8000 متری‌های جهان را از آن خود کرد.

سپیده شعرباف - روزنامه نگار

ضمیمه چمدان جام جم