تصویر نقشه برجسته ایران!

راستش را بخواهید با وجود پستی و بلندی‌های موجود روی زمین، این برجستگی‌ها و نقاط پست از فاصله‌ای که ماهواره‌ها قرار گرفته، به این وضوح دیده نمی‌شود.

یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل ساختگی بودن چنین تصویری، نسبت ارتفاع کوه‌ها به سایه آنهاست. برای مثال، عرض ایران حدود 2000 کیلومتر و ارتفاع بلندترین کوه ایران، کمتر از 6 کیلومتر است. بنابراین اگر در چنین مقیاسی عرض نقشه را حدود 20 سانتی متر در نظر بگیریم، ارتفاع بلندترین کوه ایران باید حدود 600 میکرون باشد. علاوه بر این، بقیه نواحی کوهستانی ایران ارتفاعی به مراتب کمتر دارند که در چنین تصویری با این مقیاس با چشم قابل اندازه‌گیری نیست.

از طرف دیگر در چنین تصویری سایه رشته‌کوه زاگرس به نظر تا حدود 200 کیلومتر جلوتر کشیده شده است. اگر در واقعیت رشته کوه زاگرس چنین سایه‌ای روی مناطق اطراف می‌انداخت، طلوع آفتاب در آن منطقه چند ساعت دیرتر از قسمت‌های غربی اتفاق می‌افتاد.

موضوع حائزاهمیت دیگر در این تصویر، بیشتر بودن ارتفاع کوه‌ها از قوس ناشی از گرد بودن زمین است. اگر در واقعیت این نسبت به همین شکل بود، همه کوه‌های ایران از کویر مرکزی قابل مشاهده بود، اما واقعیت این است که از نواحی کویری خط افق قابل مشاهده است و با چند ده کیلومتر فاصله گرفتن از کوه‌ها، به دلیل قوس ناشی از گرد بودن زمین، ارتفاع کوه از چشم ناظر مخفی می‌شود.

مواردی که در اینجا به آنها به اشاره شد، فقط به این تصویر اختصاص ندارد. در بسیاری از نقشه‌ هایی که از زمین تهیه می‌شود، مقیاس‌ها به درستی رعایت نشده است.

هنگامی که روی بعضی نقشه‌ها شامل همه قاره‌های جهان تمرکز کنیم، درمی‌یابیم که برای مثال در بعضی از آنها قاره اروپا بزرگ‌تر از آنچه هست، به نظر می‌رسد.

کشور انگلستان از ژاپن کوچک‌تر است و کشور کوچکی مثل گرینلند، روی نقشه یک‌سوم قاره استرالیا به تصویر کشیده شده است.

با توجه به این موارد همیشه لازم است از صحت تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود، مطمئن شویم. اگر کمی کنجکاو و ریزبینانه به نقشه‌ها نگاه کنیم، دید ما نیز به جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، به واقعیت نزدیک‌تر خواهد بود.

سپیده شعرباف - دانش / جام جم