شایع‌ترین علت تغییر رنگ ادرار چیست؟/چه عواملی کلیه‌ها را در معرض آسیب قرار می‌دهد‌؟

به گزارش جام جم، از سوی دیگر، کلیه‌ها با ترشح هورمون در ساخت استخوان دخالت می‌کنند و دفع مواد زائد مانند اوره ـ کراتینین و اسید اوریک را از بدن به عهده دارند. اگر کلیه‌ها آسیب ببینند، مواد زائد در بدن تجمع کرده و فرد دچار ضعف، بی‌حالی، کم‌خونی، تنگی نفس، ورم و پرفشاری خون می‌شود.

چه عواملی کلیه‌ها را در معرض آسیب قرار می‌دهد‌؟

عوامل خطر به دو دسته ژنتیک و محیطی تقسیم می‌شود. عوامل خطر ژنتیک در افرادی که فامیل درجه یک آنها سابقه پیوند کلیه یا دیالیز دارد، نمایان می‌شود‌. این افراد نسبت به دیگران استعداد ژنتیک بیشتری برای ابتلا دارند‌. از عوامل محیطی موثر می‌توان به تغذیه، ورزش، استرس، شغل، داروهای مصرفی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد. به عنوان مثال، غذاهای پرنمک، کلیه را تحت فشار قرار می‌دهد. استرس عامل آسیب‌رسان به کلیه‌هاست‌. گرمای هوا نیز افزایش تعریق و به دنبال آن کاهش آب و الکترولیت‌ها را در پی خواهد داشت .

البته ما روی عوامل ژنتیک نمی‌توانیم تاثیر گذار باشیم. اما روی عوامل محیطی می‌توانیم اثر‌گذار باشیم‌. مثلا مصرف آب کافی در فصل تابستان، کم‌آبی و تعریق را برای ما جبران می‌کند و تا حدی می‌تواند از بروز سنگ کلیه و عفونت مثانه پیشگیری کند. در هوای گرم، بدن ما برای مقابله با گرمای محیط مقابله می‌کند و این کار را با گشاد کردن عروق انجام می‌دهد. تعریق با گشاد شدن عروق اتفاق می‌افتد و اگر تعریق اتفاق نیفتد، درجه حرارت بدن بالا می‌رود و فرد دچار گرما‌زدگی می‌شود.

چه افرادی نسبت به گرما‌زدگی حساس‌ترند؟

افرادی که داروی پروپرانول استفاده می‌کنند و افراد مبتلا به بیماری قلبی حساس به گرما‌زدگی هستند. اگر درجه حرارت بدن به 40 برسد در عرض چند ساعت سلول‌های بدن دچار آسیب غیر‌قابل برگشت می‌شود. آبی که فرد در فصل گرما از طریق تعریق از دست می‌دهد، باید جبران شود. در غیر این صورت فرد دچار دهیدراتاسیون و کمبود آب می‌شود و در نتیجه کلیه‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند‌. تحت فشار قرارگرفتن کلیه‌ها باعث تغلیظ مواد می‌شود و این مساله به ایجاد رسوب در کلیه‌ها می‌انجامد‌. در این صورت فرد یا دچار سنگ کلیه شده یا سنگ کلیه‌اش بزرگ‌تر می‌شود.

به افرادی که در محیط‌های گرم کار می‌کنند، چه توصیه‌ای دارید؟

با از دست دادن آب، املاحی مانند سدیم و پتاسیم هم از بین می‌رود. اگر افراد در محیطی هستند که زیاد عرق می‌کنند، بیشتر باید از آب میوه طبیعی استفاده کنند و فقط آب خالص نخورند. اگر دسترسی به آبمیوه طبیعی ندارند، نباید املاح به آب اضافه کنند‌. این افراد باید آب بخورند و اگر دچار ضعف یا تغییر رنگ ادرار شدند، ادرار را چک کنند. اگر ادرار خیلی تیره باشد، یعنی کم‌آبی زیاد است. این افراد می‌توانند با مصرف چای و پنیر، کمبود سدیم و پتاسیم را جبران کنند. نوشیدن شیر (‌یک لیوان) نیز کم آبی را جبران می‌کند.

کسی که کیست ساده کلیه دارد، چه مراقبت‌هایی باید انجام دهد؟

50 درصد افراد بالای50 سال، کیست ساده کلیه دارند‌. این افراد باید سونوگرافی سالانه را انجام دهند چون ممکن است کیست خونریزی کند یا اتفاقات دیگری در آن رخ دهد . همچنین این افراد باید آب زیاد مصرف کنند در غیر این صورت کیست بزرگ می‌شود.

شایع‌ترین علت تغییر رنگ ادرار چیست؟

دو علت شایع تغییر رنگ ادرار، مصرف لبو و نوشابه‌های رنگی است. کم‌آبی می‌تواند باعث تغییر رنگ ادرار شود. وجود یک تا سه عدد گلبول قرمز در ادرار طبیعی است. اما اگر بیش از سه عدد گلبول قرمزدر ادرار مشاهده شود، غیر‌طبیعی تلقی می‌شود وجود گلبول قرمز در ادرار، همراه سوزش ادرار و تب، می‌تواند بیانگر وجود عفونت یا سنگ باشد.

آیا مصرف آب زیاد به بهبود عملکرد کلیه کمک می‌کند؟

خیر. مصرف زیاد آب برای کلیه پیوندی خطرناک است.

آیا مشکل کلیه باعث ایجاد درد می‌شود؟

کلیه‌ها احساس درد ندارند. کپسول کلیه حس درد دارد آن هم زمانی که کپسول کلیه در اثر سنگ ایجاد شود. دردهای کمر بیشتر به سبب اسپاسم عضلانی است‌. بخصوص در فصول گرم سال که فرد مقابل کولر می‌خوابد که به غلط با دردهای کلیه اشتباه گرفته می‌شود.

دکتر حسن ارگانی

فوق‌تخصص کلیه