ابرماه یا یک شب مهتاب معمولی؟

ماه به طور متوسط 384‌هزار‌کیلومتر از زمین فاصله دارد و به دلیل داشتن مدار بیضی شکل در گردش به دور زمین، زمان‌هایی از سال نزدیک‌تر به زمین و زمان‌هایی در فاصله دورتر از سیاره مادر (زمین) قرار می‌گیرد.

ماه در نزدیک‌ترین حالت به زمین که به آن حضیض مداری گفته می‌شود، 357 هزار کیلومتر و در دورترین حالت که به آن نقطه اوج مداری گفته می‌شود، 406 هزار کیلومتر تا مرکز زمین فاصله دارد.

با یک محاسبه ساده ریاضی به این نتیجه میرسیم که ماه در نزدیک‌ترین فاصله از زمین حدود 14 درصد نسبت به دورترین فاصله آن، بزرگ‌تر دیده می‌شود. بنابراین هنگام مشاهده ابرماه نمی‌توان انتظار دیدن صحنه‌ای فراتر از انتظار داشت و هر ماه نیز ماه بدر (ماه کامل) با قرارگیری ماه در نزدیک‌ترین فاصله به زمین همزمان نمی‌شود. اما چرا گاهی بحث ابرماه بیشتر مطرح و گفته می‌شود با ابرماه متفاوتی روبه‌رو هستیم؟

ابرماه و در واقع رسیدن ماه به نزدیک‌ترین فاصله از زمین در هر زمان از سال ممکن است رخ دهد، اما اگر این پدیده در فصل زمستان اتفاق بیفتد، اندازه ظاهری ابرماه درصد بسیار کمی بزرگ‌تر از زمان‌های دیگر سال می‌شود. دلیل این رخداد این است که زمین در زمستان به خورشید نزدیک‌تر و ماه هم تحت تاثیر جاذبه خورشید به زمین نزدیکتر می‌شود.

با این حال موضوع مهم این است که در چنین شرایطی باز هم نمی‌توان انتظار دیدن ابرماه را به معنای ماه بزرگ در آسمان شب داشت. در آخر باید یادآور شد این پدیده به قدری عادی است که حتی منجمان نیز امشب برنامه ویژه‌ای برای رصد آن ندارند و این شب را مثل همه شب‌های دیگر که ماه بدر در آسمان است، به صبح می‌رسانند.

سپیده شعرباف - دانش