اینستکس؛ پروژه‌ای برای بدهکار کردن ایران است

وحید شقاقی‌شهری در این زمینه به جام جم آنلاین گفت: از ابتدای مطرح شدن طرح اینستکس قرار براین بود که ایران و اروپا هرکدام شرکتی مستقل تاسیس کنند تا این دو بتوانند مبادلات تجاری میان دو طرف را مدیریت کنند. به این معنی که اگر ایران صادراتی به اتحادیه اروپا داشت از محل درآمدهای حاصل نیازهای خود از جمله کالاهای اساسی و دارو و تجهیزات پزشکی را دریافت کند.
شقاقی‌شهری درادامه افزود: به عنوان مثال اگر ایران روزانه 500 هزار بشکه نفت به اتحادیه اروپا صادر می‌کرد منابع مالی ایجاد شده براساس سازوکار یاد شده برای تامین نیازهای ایران بکار گرفته می‌شد؛ اما رفته رفته با توجه به فشارهای آمریکا به این اتحادیه مشخص شد که اصولا موضوع خرید نفت از ایران برای اتحادیه اروپا مطرح نیست.
این استاد دانشگاه خوارزمی معتقد است پس از تغییر موضع منفعلانه دولت نسبت به کم‌کاری‌های اتحادیه اروپا در این زمینه طرفین اروپایی به سرعت برای سرگرم کردن افکار عمومی این پروژه را مطرح کردند درحالی که موضوع اصلی یعنی خرید نفت از ایران و تامین کالاهای مورد نیاز کشورمان را در قالب کالاهای اساسی، تجهیزات پزشکی و دارو در آن نادیده گرفته شده است.
به گفته این اقتصاددان پس از مشخص شدن این موضوع سئوال اصلی این است که منابع مالی مورد نیاز اجرای طرح اینستکس چگونه باید تامین شود تا ایران بتواند نیازهای خود از اتحادیه اروپا را وارد کند؟ اینجاست که نگرانی‌ درباره منافع ما آغاز می‌شود، چون اگر ایران صادراتی به اتحادیه اروپا نداشته باشد اصولا باید به صورت نسیه خرید کرده که این موضوع به معنی بدهکارکردن ایران به اتحادیه اروپاست.
شقاقی‌شهری تصریح کرد: هم اکنون براساس آمارها میزان بدهی خارجی ایران حدود 11 میلیارد دلار است که همین بدهی خارجی پایین امتیازی است برای مقاومت کشورمان در مقابل کارشکنی‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران درحالی که اگر اینستکس با شیوه‌ یاد شده اجرایی شود ماهانه به این میزان بدهی افزوده شده و در نهایت حجم بالای بدهی‌های خارجی مشکل عمده‌ای برای ایران ایجاد خواهد کرد.
وی تاکید کرد: ابهام درباره چگونگی تامین مالی پروژه اینستکس و البته تبعات اجرایی شدن آن زمانی نگران کننده‌تر شد که رئیس کل بانک مرکزی ایران اعلام کرد، قرار است اروپایی‌ها برای اجرایی شدن این سازوکار خط اعتباری مشخصی تعیین کرده و در نهایت براساس این اعتبارات ایران اقلام اساسی، دارو یا تجهیزات پزشکی را وارد کند.
به گفته شقاقی‌شهری اینستکس اکنون هیچ دستاوردی برای ایران ندارد و درصورت اجرایی شدنش با شیوه خط اعتباری تنها باعث نگرانی‌ها و مشکلات بیشتر ایران می‌شود که مسئولان و دولت باید نسبت به آن دقت عمل داشته و در مقابل این نقشه شوم ایستادگی کنند تا مطالبات برحق و قانونی کشور براساس توافقنامه برجام پیگیری شود.
شقاقی‌شهری به خبرنگار ما گفت: شیطنت اروپایی‌ها زمانی کاملا مشخص می‌شود که آنها در ابتدا طرح SPV را مطرح کردند و با توجه به فشار آمریکا ناگهان پروژه‌ای ضعیف‌شده اینستکس را به میان آوردند؛ آنهم با این رویکرد که هیچ تعهدی نخواهند داد شرکت‌های بزرگ در آن مشارکت داشته باشند و تنها ممکن است بتوانند شرکت‌های کوچک و متوسط را تشویق به همکاری در این طرح کنند.
این استاد دانشگاه خوارزمی معتقد است اینستکس یک پروژه برای وقت‌کشی از سوی اروپایی‌هاست و به قول معروف در تلاش هستند ضمن حفظ آبروی و جایگاه سیاسی خود در جامعه جهانی همگام با سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران نیز حرکت کنند؛ درحالی که براساس توافق‌نامه برجام این اتحادیه رسما در قالب یک توافق‌نامه بین المللی متعهد شده است موانع غیرقانونی ایجاد شده در مبادلات تجاری و بانکی ایران را برطرف کند.
وی تصریح کرد: این رفتار دوگانه غرب علیه ایران و نادیده گرفتن تعهداتش نه تنها عامل نگرانی است، بلکه می‌توان آن را تسهیل اجرایی شدن نیات شیطانی آمریکا علیه ایران دانست که باید دقیق، هوشمندانه و براساس منافع ملی با این نیت مقابله شود.
شقاقی شهری در پایان تاکید کرد: اینستکس با شرایط فعلی پروژه‌ای طولانی و بدون حاصل برای اقتصاد کشور است و تنها می‌تواند موضوعی برای برگزاری جلسات، نشست‌ها و مذاکرات بدون حاصل آن را درنظر گرفت که درشرایط فعلی به هیچ عنوان به نفع اقتصاد ایران نیست.