به گزارش جام جم آنلاین به نقل از دکتر تو بوی بد دهان… مشکلی غیرقابل تحمل اما قابل درمان!

آیا تا کنون پیش آمده از شخصی که به او اعتماد دارید، بخواهید دهانتان را بو کند و در مورد بوی دهانتان صادقانه به شما نظر دهد؟ احتمالا همه‌ی ما این تجربه را داشته‌ایم که هنگام صحبت در جمع به علت بوی بد دهانمان مجبور به سکوت شده باشیم و یا برعکس، بوی بد دهان فرد روبرویی برایمان غیر قابل تحمل بوده و ثانیه شماری می‌کردیم که صحبت‌های وی زودتر به پایان برسد. حتی گاهی پس از بیدار شدن از خواب به سرعت دهان را با دست خود می‌پوشانیم تا شریک زندگی‌مان از بوی بد دهانمان احساس بدی نداشته باشد. همه این‌ها ما را به فکر رفع بوی بد دهان می‌اندازند.
بوی بد دهان در بسیاری از افراد یک مشکل غیر قابل تحمل است و باعث کاهش اعتماد به نفس در فرد و آزردگی اطرافیان می‌شود. این موضوع زمانی که فرد از بوی بد دهان خود آگاه نباشد برای اطرافیان آزار دهنده‌تر است. جای تعجب نیست که در همه‌ی فروشگاه‌ها قفسه‌هایی مملو از انواع آدامس و خوشبو کننده‌های دهان برای رفع بوی بد دهان وجود دارد. اما این محصولات راه حل موقت هستند زیرا علت اصلی این مشکل را برطرف نمی‌کنند. اگرچه بدبویی دهان یک فوریت پزشکی نیست، اما لازم است که درمان شود زیرا حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت جهان با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.

در دهان ما صدها باکتری زندگی می‌کنند و محل تجمع آن‌ها در حفره‌ی دهانی و بر روی زبان، لثه، فضای بین لثه و دندان و مسیر دستگاه گوارش قرار دارد. نوع بوی بد دهان با توجه به منبع یا علت اصلی آن می‌تواند متفاوت است.
بهداشت ضعیف دندان‌ها
مهم‌ترین و اصلی‌ترین علت بوی بد دهان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است.
خواب و تغییرات دهان در خواب
در زمان خواب دهان خشک می‌شود و تولید بزاق کاهش می‌یابد به همین دلیل باکتری‌های عامل بوی بد در دهان بیش‌تر شده و بعد از بیدار شدن، دهان بد بو می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که آپنه خواب نیز می‌تواند باعث بوی بد دهان شود.
بیماری‌های داخلی
برخی بیماری‌ها باعث بدبویی دهان می‌شوند مثل: دیابت کنترل نشده، کتواسیدوز دیابتی، خشکی دهان (بزاق اثر ضد میکروبی دارد)، عفونت‌ گلو، سینوزیت یا عفونت سینوس‌ها. و همچنین سرطان‌ها، اختلالات دستگاه گوارش مانند سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده (GERD)، استفراغ، زخم معده، انسداد روده، عدم تحمل لاکتوز، نارسایی کبد، نارسایی کلیه و عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا تحتانی.
بیماری‌های دهان و دندان
سنگ‌های لوزه که محل رایج تجمع باکتری‌ها هستند می‌توانند منبع بوی بد دهان باشند. عفونت در دهان، زخم‌های جراحی بعد از عمل جراحی در دهان، کشیدن دندان، پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا زخم‌های دهان می‌توانند در دهان بوی بد ایجاد کنند.
داروها
برخی داروها با کاهش بزاق باعث بوی بد دهان می‌شوند. تجزیه‌ی برخی داروها مانند نیترات‌ها که در درمان درد قلبی استفاده می‌شوند، بعضی از داروهای شیمی درمانی و برخی مواد آرام بخش مانند فنوتیازین‌ها از داروهایی هستند که می‌توانند باعث بد بویی دهان شوند. افرادی که مکمل‌های ویتامینی را در دوزهای بالا مصرف می‌کنند نیز مستعد ابتلا به بوی بد دهان هستند.
مواد غذایی
پیاز و سیر رایج‌ترین و شناخته شده‌ترین تحریک کننده‌های بوی بد دهان یا هالیتوز هستند، اما موارد دیگری مانند قهوه و الکل به طور موقت باعث بوی بد دهان می‌شوند. پیاز و سیر حاوی روغن‌های تند و تیزی هستند که از طریق جریان خون به ریه‌ها منتقل می‌شوند. وقتی نفس می‌کشید، باقی مانده‌های این مواد با بازدم خارج می‌شوند.
دخانیات
افراد سیگاری نیز از این مشکل رنج می‌برند. استعمال دخانیات نه تنها باعث خشک شدن بزاق می‌شود بلکه می‌تواند درجه حرارت دهان را نیز بالا ببرد. در نتیجه دهان، محل پرورش باکتری‌ها می‌شود. نیکوتین موجود در سیگار و سایر دخانیات باعث شل شدن دریچه‌ی بین مری و معده (LES) می‌شود. این امر باعث رفلاکس اسید معده (بازگشت اسید معده به مری) می‌شود. سیگار کشیدن همچنین خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، مری، معده  لوزالمعده، کبد و روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. این موارد را به لیست دلایل خود برای ترک سیگار اضافه کنید.
بارداری
بارداری به خودی خود باعث بوی بد دهان نمی‌شود، اما حالت تهوع و بیماری صبحگاهی که در دوران بارداری شایع است ممکن است باعث بوی بد دهان شوند. علاوه بر این، تغییرات هورمونی، کمبود آب بدن و خوردن غذاهای مختلف به دلیل هوس یا ویار حاملگی نیز ممکن است بوی بد دهان در دوران بارداری را تشدید کنند.
آلرژی
مخاطی که در پشت حلق جمع می‌شود، منبع تغذیه‌ی باکتری‌هاست. این مشکل در آلرژی و عفونت سینوس‌ها (سینوزیت) دیده می‌شود.
اجسام خارجی
برخی کودکان اجسام خارجی را در حفره‌ی بینی خود فرو می‌کنند. این مسئله که بیش‌تر در کودکان دیده می‌شود باعث بوی بد دهان می‌شود.
 
برای رفع بوی بد دهان چکار کنیم؟
در مورد بوی بد دهان خود نگران نباشید،‌ خوشبختانه راه‌های بسیاری برای مقابله با آن و رفع بوی بد دهان وجود دارد. این روش‌ها شامل رعایت برخی موارد بهداشتی و همچنین پیروی از برخی روش‌های کارآمد است.
۱- بهداشت دهان و دندان را فراموش نکنید
مهم‌ترین توصیه‌ای که به افراد می‌شود،‌ رعایت بهداشت دهان و دندان است. بعد از هر وعده‌ی غذایی دندان‌ها را مسواک کنید و روزانه نخ دندان بزنید. نخ دندان به اندازه‌ی مسواک زدن اهمیت دارد.
اما به خاطر داشته باشید که توصیه می‌شود بعد از خوردن شیرینی بلافاصله دندان‌ها را مسواک کنید اما بعد از خوردن غذاهای ترش و اسیدی به مدت ۱ ساعت صبر کنید و پس از آن مسواک بزنید. این کار از آسیب رسیدن به دندان‌ها به دلیل وجود لایه‌ی اسیدی روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.
 
حداقل دو دقیقه برای مسواک زدن زمان بگذارید. بعد از مسواک زدن، مستقیما به رختخواب بروید و از خوردن و نوشیدن خودداری کنید. هر دو تا سه ماه یک بار مسواک خود را تعویض کنید. با استفاده از مسواک مخصوص زبان هر روز صبح زبان خود را از عقب به سمت جلو تمیز کنید. زیرا ۸۵ درصد از بوی بد دهان ناشی از زبان است. شست و شوی زبان به کاهش باکتری‌ها، قارچ‌ها و سلول‌های مرده‌ای که می‌توانند باعث ایجاد بو شوند کمک می‌کند.
اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید بهتر است در زمان خوابیدن، آن‌ها از دهانتان خارج کنید و حتما آن‌ها را با مسواک پاک و تمیز کنید تا از تجمع باکتری‌های ناشی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها جلوگیری کنید.
فراموش نکنید که دو بار در سال برای معاینه دندان‌هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید.
۲- برخی مواد غذایی برای رفع بوی بد دهان معجزه می‌کنند
تعداد انگشت شماری میخک و دانه‌ی رازیانه را بجوید. خصوصیات ضد عفونی کننده‌ی آن‌ها به مبارزه با باکتری‌های ایجاد کننده‌ی بوی بد دهان کمک می‌کند. دارچین نیز خاصیت ضد میکروبی دارد.
چای سبز حاوی یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد.
یک تکه لیمو یا پرتقال را برای بهبود عطر و طعم دهان بخورید. اسید سیتریک، غدد بزاقی را تحریک کرده و با بوی بد دهان مبارزه می‌کند. 
جوانه‌ی تازه‌ی جعفری، ریحان و نعنا را بجوید. کلروفیل موجود در این گیاهان سبز، بوها را خنثی می‌کند.
غذاهای ترد و خام، دندان را تمیز می‌کنند. یک نمونه‌ی مفید، سیب است. سیب حاوی پکتین است که به کنترل بوی دهان کمک کرده و تولید بزاق را تقویت می‌کند. میوه، سبزیجات و آجیل‌های غنی از فیبر مانند مسواک کوچکی روی دندان‌ها کشیده می‌شوند.
ترکیبات فعال موجود در ماست در کاهش بوی بد دهان مفید هستند. علاوه بر این ماست به بهبود کارکرد سیستم گوارش نیز کمک می‌کند. این دستور برای درست کردن یک میان وعده‌ی خوشمزه و سالم، در کاهش بوی بد دهان مفید است. ۱ فنجان سیب رنده شده، ۱ فنجان هویج رنده شده، نصف فنجان زغال اخته خشک، نصف فنجان گردو خرد شده را در یک کاسه‌ی بزرگ مخلوط کنید و سپس ۳ تا ۵ قاشق غذاخوری ماست ساده و بدون چربی را به آن اضافه کنید. مقداری پودر دارچین روی آن بپاشید و سپس میل کنید.
۳- آب بنوشید
مصرف ۸ لیوان آب در طول روز به مرطوب نگه داشتن دهان کمک می‌کند. آب دهان را شستشو می‌دهد و به طور کلی برای بدن مفید است. از آب گازدار استفاده نکنید زیرا آب کربن دار می‌تواند علائم سوزش سر دل را در برخی افراد تشدید کند.
۴- آدامس‌های بدون قند را امتحان کنید
جویدن آدامس نه تنها به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند بلکه باعث افزایش تولید بزاق نیز می‌شود. براق به پاک سازی دندان‌ها از هرگونه پلاک‌های مضر و باکتری‌ها کمک می‌کند. مطمئن باشید آدامسی که انتخاب می‌کنید بدون قند باشد. شکر باعث ایجاد پلاک دندانی می‌شود و به مشکل می‌افزاید.
۵- رفلاکس اسید معده (GERD) را درمان کنید
اگر علت بوی بد دهان رفلاکس اسید معده است باید آن را درمان نمود. بعد از غذا خوردن حداقل ۲ تا ۳ ساعت منتظر بمانید و سریعا دراز نکشید. از یک بالش بلندتر استفاده کنید یا سر تخت خود را بالا ببرید تا فشار وارد بر LES کاهش یابد. به جای سه وعده‌ی غذایی حجیم، وعده‌های غذایی کوچک‌تری در طول روز مصرف کنید.
داشتن وزن مناسب به کاهش فشار وارد بر LES بسیار کمک می‌کند. از برخی مواد غذایی که تولید اسید معده را افزایش می‌دهند پرهیز کنید مانند: الکل، قهوه و چای‌هایی که حاوی کافئین هستند، پیاز، سیر، گوجه فرنگی و محصولات آن، غذاهای ادویه دار، شکلات و غذاهای سرخ شده یا چرب.
۶- درمان دارویی برای رفع بوی بد دهان
چندین دسته‌ی دارویی برای درمان بیماری زمینه‌ای که باعث بوی بد دهان می‌شوند،‌ وجود دارد. برای درمان GERD می‌توان از داروهایی که باعث کاهش اسید معده می‌شوند استفاده کرد مانند مسدود کننده‌های H2، مهار کننده های پمپ پروتون یا هیدروکسید منیزیم.
۷- برای رفع بوی بد دهان به پزشک مراجعه کنید
اگر با وجود تلاش‌های فراوان و به کار گیری پیشنهادات بالا بوی بد دهان ادامه دارد، برای معاینه و انجام بررسی‌های بیش‌تر به پزشک خود مراجعه کنید.