به گزارش
جام جم آنلاین، موضوعی که آن را با برخی از کارشناسان مراکز رسیدگی و مراقبت با سالمندان در میان گذاشتیم و به نتایج خوبی رسیدیم.
چرا پرستار؟
به چند دلیل موجه و شاید غیرموجه. قطعا پرستار انتخاب بدی نیست اما شاید بشود آن را در دایره انتخابی بین بد و بدتر قرار داد. حضور پرستار در کنار پدر و مادرهای سالمندمان یا تنهایی و نگرانیهای هرروزهشان و هرروزهمان؟
در واقع نتیجهگیری برای استخدام پرستار برای مراقبت و رسیدگی به سالمندان عزیز زندگیمان، گاهی انتخابی بسیار منطقی و درست است؛ البته به شرطی که همچنان یک فرزند وفادار بمانیم و تنها برای بهترکردن اوضاع و شرایط از آنچه هست، به فکر استخدام پرستار افتاده باشیم. البته این موضوع آن چیزی نیست که بشود برایش راهکار داد و اما و اگر آورد؛ فرزندی که وفا دارد و احساس مسؤولیت میکند، خودش همه اینها را بهتر از هرکسی میداند اما واقعیت این است شرایط حضور پرستار و نیاز سالمند به او برای هرکسی و در هر خانوادهای متفاوت است.
پس بهتر است با خودتان روراست باشید و به روشنی بدانید که دلیلتان برای استخدام پرستار چیست؟ آنوقت است که قطعا بهترین تصمیم را برای زندگی باکیفیت پدر و مادر سالمندتان میگیرید.
پدر و مادرهای تنها
تنهایی برای همه سخت است و برای سالمندان سختتر. موضوعی که میتواند سالمندان را فرسودهتر و جسم و روحشان را بیمار کند. اینکه سالمندی، همسرش هم در کنارش باشد، بخشی از مشکلات تنهایی و نیاز به همدم او را حل میکند.
آنها سالهای سال را در کنار هم سپری کردهاند و حالا روزهای پیریشان هم در کنار هم و کمکحال هم هستند. در واقع این بهترین نوع از گذران دوران سالمندی است؛ اینکه بدانند فرزندانشان سر خانه و زندگیشان هستند و آنها هم همدم یکدیگر هستند.
اما درست از آن لحظهای که یکی از این سالمندان همسرش را از دست میدهد و تنها میشود، همهچیز سخت میشود؛ هم برای سالمند و هم برای فرزندان. واقعیت این است سالمندانی که تنها زندگی میکنند نیاز به مصاحبت و حمایت عاطفی بیشتری دارند و در این میان فرزند و فرزندانی را در نظر بگیرید که درگیر خانواده و شغلشان هستند و نمیتوانند در هر لحظه کنار پدر و مادرشان باشند؛ آنوقت است که خدمتی مانند پرستار به شکلهای گوناگون و برای رفع نیازهای متفاوت میتواند راهگشا باشد.
فرزند بیشتر، زندگی بهتر
زندگی امروز مختصات مخصوص به خودش را دارد. هرکدام از فرزندان دلمشغولیهای خاص زندگی خودشان را دارند اما اگر بخواهیم نوع خوبش را در نظر بگیریم، در میان همه دغدغههایشان، پدر و مادر اولویت آنها هستند. حالا اگر تعداد بچهها بیشتر باشد، کار آنها برای رسیدگی به پدر و مادر و تقسیم وظایف راحتتر است تا هم سالمندان عزیز زندگیشان حال خوبی از دیدن هر روزه فرزندان داشته باشند و هم هرکدام از آنها، از رسیدگی به امور شخصیشان بازنمانند؛ آنقدر که اگر این اتفاق بیفتد، دیگر نیازی به حضور پرستار، مگر در موارد خاص و تخصصی وجود نداشته باشد.
اما اگر تعداد فرزندان یک سالمند کم و مثلا یک نفر باشد، احتمالا او دستتنها نمیتواند از پس همه نیازهای پدر یا مادرش یا هردو بر بیاید و لازم است پرستاری باشد که بتواند کمکحال او باشد.
درجه توانمندی سالمند
و درست آن وقتی که با در نظر گرفتن تمام شرایط و جوانب، تصمیم به انتخاب پرستار برای سالمندان میگیریم، تازه با موضوعات متعددی در این راه روبهرو خواهیم شد. قدم اول، آگاهی از شرایط سالمند است. طبیعتا با توجه به شناخت سالمند و آگاهی از تواناییهایش، میدانیم او به چه نوعی از مراقبت و پرستاری نیاز دارد.
پس بهتر است پیش از مراجعه به پرستار، بدانیم برای چه هدفی این کار را انجام میدهیم. حضور تماموقت در کنار سالمند و سالمندان و انجام همه کارهای روزانه؟ یا صرف حضور همدم برای پر کردن ساعتهای تنهاییاش؟ یا کمک کننده تنها برای امور تخصصی و پزشکی؟ در واقع بهتر است با آگاهی از همه این نیازها و با در نظر گرفتن توانایی و ناتوانیهای سالمند، به پرستار رجوع کنیم و به همین اندازه، این آگاهیها را به پرستار هم بدهیم تا بداند با چه نوعی از خدمت روبهروست.
یک پرستار خوب
تا بوده همین بوده است. اینکه همه پرستارها در نگاه ما صبور و مهربان بودهاند؛ آنقدر که بنشیند و پا به پای سالمند و حرفهایش با او همراهی کند. ضمن اینکه باید با دقت به نیازهای سالمند گوش کند تا آنطور که او دوست دارد در کنارش باشد؛ چون احساس رضایت سالمند تنها هدف از استخدام پرستار است و اگر غیر از این باشد، حضور پرستار چه اهمیتی دارد؟ در واقع این اولین ویژگی اساسی و مهمی است که یک پرستار باید در طول مراقبت از سالمند داشته باشد تا بعد از آن بتوانیم دیگر ویژگیهایش را هم بررسی کنیم.
پس در روزهای اول و آشنایی، به این خصلت آنها خیلی دقت کنید. شما باید بتوانید حس خوب و آرامش را از او بگیرید که اگر اینطور باشد، قطعا میتواند از استرس ناشی از دوران سالمندی و افزایش سن سالمند هم بکاهد و حال او را هم دگرگون کند. بهتر است پرستاران متخصص را از مراکز معتبر و تجربه پسدادهای که به طور تخصصی خدمات پرستاری و نگهداری از سالمند در منزل انجام میدهند پیگیری کنید؛ پرستارانی که تخصص و تجربه در این زمینه دارند، قطعا بهتر میتوانند با بحرانهای پیشروی سالمند برخورد کنند. ضمن اینکه تجربه و رفتار حرفهای پرستار هم از دیگر ویژگیهایی است که هنگام استخدام پرستار باید به آن توجه کنیم تا در مسائل تخصصی دوران سالمندی، با کمبود اطلاعات و تجربه روبهرو نشود.
هزینهای برای پرستار
البته که نرخهای حقوق پرستاران و مراقبان و بهیاران تا حدودی از طرف مراکز متخصص این امر مشخص است، اما تجربه نشان داده پرستاری تنها وظیفهای نیست که پرستار انجام بدهد و تمام شود. او باید از قلب و اعصاب و حوصله و صبرش مایه بگذارد و سالمند خانواده را مانند عزیز خودش دوست بدارد تا بتواند به او خدمت کند. پس در مسائل مالی هم میتوانید طوری رفتار کنید که نشان دهید چقدر از کاری که انجام میدهد و از حال خوش سالمندتان راضی هستید و اگر همین حال خوش ادامه داشته باشد، محبتهای او را بیپاسخ نخواهید گذاشت.
فارغ از آن، بهتر است خیلی شفاف و روشن، نوع خواستهتان از پرستار را در همان روزهای ابتدایی به طور کامل و دقیق بیان کنید و البته درباره مسائل مالی هم حرفهای دقیقی بزنید؛ آنوقت دیگر در میانه راه نه شما از کمکاری او گله میکنید و نه او گلهای از حجم زیاد کارش و شاید حقوقش دارد. البته خوبیاش این است که این شفاف صحبت کردن باعث میشود در صورت عدم رضایت شما و سالمند از پرستارش، بتوانید پرستار دیگری را جایگزین کنید.
تکلیف را روشن کنید
بسته به نوع سبک زندگی و ارزشمندی خانوادهها، ممکن است شکل حضور پرستار در خانه و خانواده تغییر کند. گاهی تعداد فرزندان آنقدر زیاد است که بتوانند هر روز و هر ساعت به پدر و مادر سالمندشان خدمت کنند، اما گاهی برای یک استراحت کوتاه و تجدید قوایی دوباره، از حضور پرستار استفاده میکنند و دوباره از اول.
در واقع میتوان به پرستار به چشم یک نیروی کمکی برای بالا نگه داشتن حال خوب جسمی و روحی سالمند نگاه کرد. فرزندان میتوانند با توجه به شرایط پدر و مادرشان و با در نظر گرفتن زمانهایی که میتوانند در کنار آنها باشند، شکل حضور پرستار در خانه را مشخص کنند.
گاهی پدر و مادر برای بدیهیترین نیازها به کمک و همراهی نیاز دارند و خب در چنین شرایطی نیاز به یک پرستار تمام وقت داریم؛ پرستاری که هم بهیار باشد و هم متخصص. اما اگر سالمند در وضعیت نسبتا مناسبی به سر میبرد و تنها برای برخی فعالیتهای تخصصی، نیاز به حضور پرستاران متخصص دارد، میتوانیم زمان و شکل حضور پرستار را به شکلی دیگر مشخص کنیم و برای تنها نبودنشان، خودمان را به آنها برسانیم.
مرتب سر بزنید
با وجود همه سختگیریها هنگام استخدام پرستار، کم پیش نیامده است که از پرستاران خانگی کودکان و سالمندان تجربههای تلخی شنیدهایم. پس این موضوع را بپذیرید که امروز یک غریبه از دایره آدمها آشنای شما وارد زندگیتان شده و قرار است مدام به خانهتان رفت و آمد داشته باشد. فارغ از اینکه پرستار را از مراکز معتبر انتخاب میکنید و در روزهای اول ویژگیهایش را بهدقت بررسی میکنید؛ در طول روزهایی که او به عنوان پرستار در خانه سالمند مشغول به فعالیت شده است، مدام به خانه سر بزنید و همهچیز را با دقت بررسی کنید.
خانه به همان شکل سابق است؟ تغییری توجهتان را جلب نمیکند؟ بدن سالمند را بررسی کنید؛ نکند در زمانهایی که شما حضور ندارید، پرستار به دلیل ناتوانیهای سالمند، رفتار مناسبی با او نداشته باشد.
در ضمن تا جایی که میتوانید با همسایههای امین سالمند در ارتباط باشید و از او درباره وضعیت روزانه او و پرستارش بپرسید و حتی بخواهید اگر میتواند، گاهی اوقات به خلوت دونفره آنها سری بزند.
دایره اختیارات
این شما هستید که میتوانید دایره وظایف و اختیارات پرستار را پیش از استخدام با او در میان بگذارید تا در روزهای آینده، بر سر مسائل کوچک و جزئی به اختلاف برنخورید. در واقع نوع خدمتی که در روز اول از آن مرکز معتبر درخواست کردهاید، محدوده وظایف پرستار را مشخص میکند. برخی پرستاران تنها برای رسیدگی به مسائل پزشکی و درمانی و در ساعاتی مشخص از روز مسؤول مراقبت از سالمند هستند.
از طرف دیگر برخی پرستاران با سالمند زندگی میکنند و قرار است از کوچکترین تا بزرگترین نیازهای سالمند را برطرف کنند؛ گردش بردن سالمند، کتاب خواندن، کمک به تحرک و راه رفتن سالمند، آشپزی کردن و انجام امور منزل، کمک به لباس پوشیدن و شستوشو و بهداشت فردی سالمند و... از وظایف یک پرستاری تمام وقت و همهجانبه است که خوب است درباره تکتک آنها صحبت و توافق کنید.
و اما تخصص
گاهی پرستاران صرفا برای مسائل تخصصی به منزل سالمند رفتوآمد میکنند. مسائلی که از عهده فرزندان و اطرافیان سالمند خارج است. گفتار درمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی و... از جمله این خدمات تخصصی است که گاهی سالمندان بر اثر بیماری، کهولت سن یا حادثهای خاص، به آنها نیاز پیدا کردهاند و پرستاران متخصص در این زمینه میتوانند به مرور زمان، تواناییهای سالمند را در برقراری ارتباط و واضح صحبت کردن و انجام فعالیتهای روزانه بالا ببرند و باعث توانمندی تقویت ماهیچههایشان شوند.
در چنین مواقعی، پرستار متخصص میتواند باری از دوش فرزندان بردارد و از آن مهمتر، از نگرانی آنها بکاهد آنقدر که میزان مراجعه به بیمارستان برای نیازهایی که سر از آنها در نمیآوریم را هم کم میکند. اما گاهی این خدمات از جنبههای جسمی، به جنبههای تخصصی روحی هم میرسد و سالمند نیاز به پرستاران و مشاورانی دارد که خدمات روانپزشکی به او ارائه کند.
نرگس خانعلیزاده روزنامه نگار / چاردیواری ضمیمه روزنامه جام جم