چرا اشتباهت را نمی‌پذیری؟

یکی از رفتارهایی که نشان‌دهنده بلوغ رفتاری انسان‌هاست، پذیرفتن خطاهایی است که در طول زندگی از آنها سرزده است.

پذیرفتن اشتباه به‌تنهایی کافی نیست؛ بلکه لازم است تا فرد تلاش کند اشتباه خود را تکرار نکند یا در صورت لزوم عذرخواهی کرده یا اشتباه خود را جبران کند؛ البته اگر امکان جبران وجود داشته باشد.

برخی از افراد رفتار مسؤولانه و شخصیت بالغ ندارند و باید توجه داشته باشیم که نداشتن رفتار صحیح و بالغانه لزوما ربطی به سن شناسنامه‌ای افراد ندارد. هر فردی در هر سنی ممکن است رفتارش نشانگر نپذیرفتن اشتباهاتش باشد.

این افراد برای انجام اشتباهاتشان به‌دنبال مقصر هستند و بیشتر مواقع مسؤولیت اشتباهات خود را به گردن دیگران یا به گردن هرچیزی به‌جز خودشان می‌اندازند.

این افراد استناد بیرونی دارند و عامل اشتباهات را جامعه، خانواده، همکاران و هر فرد یا موضوعی به غیر از خودشان می‌دانند و آخرین گزینه‌ای که شاید برخی مواقع در نظر بگیرند رفتار و اشتباه خودشان است که ممکن است آن را نیز ناشی از بدشانسی بدانند.

افرادی که مسؤولیت‌پذیرند از رفتار صادقانه، احترام، شجاعت و انصاف و تعادل برخوردارند و دارای هدف و برنامه هستند و اعتماد به نفس و عزت‌نفس بالایی دارند.

احتمالا از مهارت حل مسأله برخوردارند و توانایی کنترل هیجان ناشی از خطا را دارند. ناراحت‌شدن ناشی از اشتباهات امری طبیعی قلمداد می‌شود اما طفره‌رفتن از مسؤولیت اشتباهات، رفتاری است که باعث می‌شود فرد به اشتباه به این باور برسد که مسؤول اشتباهاتش نیست و در نتیجه اقدامی برای تغییر رفتار خود نخواهد کرد.

پذیرفتن اشتباه باعث می‌شود دقت افراد در انجام اموری که به آنها محول شده، بالا برود. زمانی که فرد به اشتباه خود اعتراف می‌کند به آن معنی است که به فکر جبران اشتباه خود است و از عواقب پذیرش اشتباه‌های خود نمی‌هراسد و احتمال این‌که درصدد یادگیری بیشتر باشد یا به دنبال جبران اشتباه‌های خود برآید زیاد است؛ بنابراین لازم است تا برای ایجاد رفتار مسؤولانه، فرد اقدام به گرفتن درمان‌های روان‌شناختی و حرفه‌ای بکند تا بتواند این موضوع را در نگرش خود اصلاح کند.

دکتر مهرنوش دارینی - روان شناس و مشاور / روزنامه جام جم