روزه‌ داری در سایه موج چهارم کرونا

با این حال همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان سوال بسیاری از هموطنان این است که آیا شرایط روزه‌داری مشابه سال گذشته خواهد بود یا نیاز به توجهات تغذیه‌ای یا اقدامات حفاظتی بیشتری است؟

برای دستیابی به پاسخ چنین پرسش‌هایی با دکتر الهام پارسا، پزشک متخصص طب‌سنتی و عضو هیات‌علمی دانشگاه گفت‌وگو کرده‌ایم که خلاصه‌ آن را در ادامه می‌خوانید.

از دیدگاه طب‌ سنتی و حتی طب رایج با اصلاح سبک‌زندگی از طریق توجه و رعایت شش اصل حفظ‌الصحه شامل خواب مناسب، تغذیه سالم، سلامت روح و روان، دفع مواد زائد بدن، استنشاق هوای پاک و فعالیت بدنی مناسب می‌توانیم بدن خود را در مقابل ابتلا به کرونا و هر بیماری ویروسی شایع دیگری مقاوم و عملا سیستم ایمنی خود را تقویت کنیم.

عطش هوای خنک و اکسیژن‌دار!

با توجه به این‌که در همه‌گیری کرونا ناچار به استفاده از ماسک و گاهی کمبود اکسیژن می‌شویم آیا این معضل در ایام روزه‌داری می‌تواند برای روزه‌دار مشکلی ایجاد کند؟ به گفته دکتر پارسا متاسفانه استفاده طولانی‌مدت از ماسک، علائمی نظیر خستگی و بی‌قراری و ضعف ایجاد می‌کند؛ لذا توصیه می‌شود افراد در ساعات روزه‌داری و حتی در زمان‌هایی که روزه نیستند، به دفعات در فضای باز که تردد کمتر است قرار بگیرند و بدون ماسک تنفس کنند. در طب‌سنتی نوعی عطش یا تشنگی کاذب وجود دارد که به‌دنبال کمبود هوای خنک در فرد به‌وجود می‌آید. این حس بیشتر در ماه رمضان و به‌خصوص زمان‌هایی که فرد طولانی‌مدت از ماسک استفاده می‌کند خودش را نشان می‌دهد پس بهتر است در هوای پاک و خنک بدون ماسک استنشاق کنید تا مشکل تشنگی کاذب رفع شود.

رطوبت‌ رسانی به مجاری تنفسی

گفته می‌شود در همه‌گیری کرونا، برای پیشگیری از ابتلا، همواره باید با مصرف مایعات، محیط دهان و حلق و بینی مرطوب شود تا بدن با کم‌آبی مواجه نشود اما برای جلوگیری از خشکی مجاری تنفسی و کم‌آبی بدن در ساعات روزه‌داری، طب‌سنتی چه پیشنهادی دارد؟ دکتر پارسا می‌گوید: «آنچه در این دوران و زمان روزه‌داری اهمیت دارد این است که از افراط و تفریط در مصرف مایعات بپرهیزیم؛ نه آنقدر مایعات زیاد مصرف کنیم که بدن دچار رطوبت شود که در طب‌سنتی رطوبت، عامل عفونت است و نه آنقدر مایعات کم مصرف کنیم که بدن دچار خشکی شود. برای مرطوب نگه‌داشتن مجاری‌تنفسی و گلو و حتی جلوگیری از کم‌آبی تک‌تک سلول‌های بدن بهتر است در فواصل افطار تا سحر در حد اعتدال از سبزیجات استفاده شود که می‌تواند تا حدودی رطوبت‌بدن و مجاری تنفسی را تامین کند. مایعات صرفا آب و چای نیست و انواع آبمیوه‌ها شامل آب‌به، آب‌سیب، شربت آبلیموعسل، سکنجبین، خاکشیر، تخم‌شربتی و... نیز برای رطوبت‌رسانی به بدن موثرند. غرغره‌کردن دهان با آب‌نمک برای پیشگیری از ابتلا به کرونا در طول روز توصیه می‌شود اما چون در ایام روزه‌داری امکان این اقدام وجود ندارد بهتر است در زمان افطار قبل از بازکردن روزه این کار انجام شود.

افراط در مصرف غذاهای مقوی ممنوع

برخی افراد بر این باورند که در دوران کرونا به‌خصوص کسانی که لاغر هستند باید موادمغذی زیادی در قالب غذاهای مختلف در فاصله افطار تا سحر مصرف کنند تا به کرونا مبتلا نشوند. به گفته این متخصص در دوران روزه‌داری و حتی غیرروزه‌داری نیز به مصرف موادغذایی بسیار مقوی یا مکمل‌های معدنی و ویتامینی توصیه نمی‌شود و آنچه اهمیت دارد این‌که در برنامه‌غذایی افراد باید از همه گروه‌های غذایی استفاده شود اما در یک وعده غذایی باید از متنوع‌خوری، درهم‌خوری و پرخوری به دلیل تضعیف دستگاه گوارش و بروز مشکلات معده پرهیز شود. به یاد داشته باشید لاغر اندام‌بودن نشانه ضعف و ناتوانی در روزه‌گرفتن نیست. خیلی‌ها لاغرند اما بنیه بسیار بالایی دارند و این بستگی به شرایط بدنی فرد دارد اما افرادی که دچار ضعف در دوران نقاهت کرونا هستند، به‌خصوص آنهایی که مبتلا به کرونای انگلیسی شده‌اند باید به تقویت بدن خود بسیار توجه داشته باشند.

تدابیر رفع ضعف در روزه‌ داری

از دیدگاه طب‌ سنتی بهتر است موقع افطار، شیر گرم و عسل همراه با مغزهای آجیلی استفاده شود که خود شیر رطوبت‌رسانی خوبی برای بدن دارد. آب یا فالوده‌سیب همراه با عسل و زعفران در فاصله افطار تا سحر هم توصیه می‌شود. برای تقویت قوای بدن، ترکیب بادام پوست‌گرفته با یک لیوان آب و عسل و گلاب پیشنهاد می‌شود. همچنین مصرف مکرر عصاره گوشت، اثر تقویت‌کنندگی بالایی به‌خصوص در دوران نقاهت کرونا و در زمان روزه‌داری دارد. ضمن این‌که تخم‌مرغ عسلی اگر به سلامت آن اطمینان داشته باشیم غذایی خوب و مقوی برای پیشگیری از ضعف روزه‌ داری است.

الگوی غذایی در سحر و افطار

بهتر است برای وعده سحری، برنج آبکش با گوشت مرغ یا گوسفند استفاده و برنج با سبزی شوید یا سبزی‌پلو مصرف شود. به دلیل زمان کوتاه برای صرف نوشیدنی‌ها در سحر ترجیحا از سبزیجات و آب‌گرم استفاده شود.

برای افطار آب یا شیر گرم و غذایی همچون فرنی و شله‌زرد یا حریره بادام مناسب است. در فاصله افطار تا سحر از میوه‌هایی که خیلی طبع سرد نداشته باشند همچون سیب، به، موز و گلابی استفاده و اگر قرار باشد از لبنیات استفاده شود آن را با مصلحاتش یعنی پنیر را با سیاهدانه و شیر را با دارچین جوشانده و استفاده کنند.

در زمان افطار از خوردن غذاهای رشته‌ای همچون ماکارونی و لازانیا و آش‌رشته پرهیز و اگر تمایل به مصرف سوپ و آش بود این غذاها رقیق و بیشتر در آن از سبزیحات و آب‌گوشت و مرغ و کمتر از رشته‌ها استفاده شود. با توجه به این‌که در ماه رمضان امکان بروز مشکلات معده زیاد است از مصرف مایعات سرد اجتناب و بعد غذا از مربای به یا سیب و ترجیحا بدون شهد برای تقویت معده استفاده شود.

فاخره بهبهانی - سلامت / روزنامه جام جم