کرونا از مسیر عفونت لثه

محققان به‌تازگی در برخی مطالعات گزارش کرده‌اند غلظت بالای کروناویروس در بزاق و بیماری‌ های لثه با افزایش خطر مرگ ناشی از کووید ۱۹ ارتباط دارد.

جالب‌تر آن‌که مشخص شده است کروناویروس می‌تواند از طریق بزاق وارد ریه‌ها شود، زیرا ویروس مستقیما از دهان به جریان خون، به‌ویژه در افراد مبتلا به لثه‌های بیمار منتقل می‌شود.

نکته جالب دیگر این است که ویروس با رسیدن به جریان خون می‌تواند با عبور از رگ‌های گردن و قفسه سینه به قلب برسد، قبل از این‌که به رگ‌های خونی ریه‌ها پمپاژ شود.

این یافته بهانه‌ای شد تا با دکتر همایون‌ فراست، عضو هیات مدیره جامعه دندانپزشکی ایران و رئیس شصت‌ویکمین کنگره دندانپزشکی ایران در این باره گفت‌وگو کنیم.

براساس مطالعات جدید، بیمارى لثه مى‌تواند احتمال ابتلا به کووید ١٩ شدید را افزایش دهد. اگر این یافته را به‌عنوان یک متخصص تایید مى‌کنید علت آن را توضیح دهید؟

محققان معتقدند بیماری‌ های لثه، کرونا را کشنده‌تر می‌کند. التهاب لثه می‌تواند خطرات و عوارض ناشی از بیماری و مرگ‌ومیر کرونا را افزایش دهد. این بیماری ممکن است افراد مبتلا به کرونا را در خطر بیشتری از حیث مشکلات تنفسی قرار دهد. بررسی‌های جدید نشان می‌دهد بین بیماری لثه و ابتلا به کووید-19 ارتباط وجود دارد و احتمال دارد بیماران کرونای بستری شده با سابقه بیماری لثه در خطر بیشتری از حیث بیماری‌های تنفسی قرار بگیرند. بیماری لثه با سایر بیماری‌های تنفسی از جمله ذات‌الریه و بیماری انسدادی مزمن ریوی در ارتباط است. بنابراین از نظر زیستی ممکن است برای مشکلات تنفسی ناشی از کووید هم این وضعیت رخ بدهد.

مگر بیشترین خطر آلودگى با ویروس بیمارى کرونا از طریق مجارى تنفسى نیست؟ پس آلودگى بیشتر با این بیمارى از طریق لثه‌هاى بیمار چگونه اتفاق مى‌افتد؟

بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد بیماران مبتلا به التهاب لثه در معرض خطر تولید سطح مضر پروتئینی هستند که به ریه‌های آنها فشار می‌آورد. وقتی این پروتئین با ویروس عامل بیماری کووید-19 ترکیب می‌شود، می‌تواند فرد را در معرض خطر یک بحران تنفسی قرار دهد.

مهم‌ترین نشانه‌هایى که خبر از التهاب و عفونت لثه‌ها مى‌دهند چه هستند؟

پریودنتیت یا عفونت لثه به بافت نرم آسیب می‌رساند و بدون درمان می‌تواند استخوان حمایت‌کننده دندان را از بین ببرد و باعث شل‌شدن دندان‌ها شود. علائم التهاب و عفونت لثه عبارت است از بوی بد دهان، جویدن دردناک، لثه‌های متورم و قرمز روشن، قرمز تیره یا بنفش، خونریزی هنگام مسواک‌زدن یا نخ دندان کشیدن و لثه‌هایی که به‌راحتی خونریزی می‌کنند، ایجاد فضای جدید، لق‌شدن و از بین رفتن دندان.

پیشگیرى از مشکلات لثه با رعایت چه نکاتى ممکن است؟

بهترین راه پیشگیری از مشکلات لثه رعایت بهداشت دهان و دندان است. حداقل دو بار مسواک‌زدن در روز و حداقل یک‌بار در روز استفاده از نخ دندان که بهتر است قبل از مسواک‌زدن باشد و استفاده از دهانشویه‌ ها به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.

بهداشت دهان و دندان باعث جلوگیری از ایجاد محیط مساعد برای باکتری‌های به‌وجودآورنده بیماری‌های لثه می‌شود. مراجعه منظم به دندانپزشک (هر شش ماه یک‌بار)، به‌ویژه در کسانی که احتمال ابتلا به بیماری لثه دارند (خشکی دهان دارند)، سیگار می‌کشند یا از داروهای خاصی استفاده می‌کنند بسیار اهمیت دارد.

آیا شست‌وشوى مرتب دهان و حلق با آب‌ نمک را براى پیشگیرى از ابتلا به مشکلات لثه توصیه مى‌کنید؟

شست‌وشوی دهان با آب نمک برای کاهش التهاب و تسریع روند بهبود ورم لثه گزینه خوبی است. ولی به‌تنهایی و بدون رعایت بهداشت کامل دهان و دندان نمی‌تواند از ابتلا به بیماری‌های لثه جلوگیری کند.

با توجه به‌شدت گرفتن خطر ابتلا به کووید 19 مراجعه به دندانپزشکى و معاینه‌های دندانى را براى چه کسانى ضرورى مى‌دانید؟

از آنجا که بهداشت دهان و دندان رابطه مستقیمی با سلامت افراد دارد، کسانی که نیازمند درمان‌های اورژانسی هستند نباید درمان‌های خود را به‌دلیل ترس از ابتلا به کرونا به‌تعویق بیندازند. ما در دوران همه‌گیری کرونا ممنوعیت خدمات دندانپزشکی نداریم و فقط درمان‌های غیرضروری را به‌زمان دیگری موکول می‌کنیم. عفونت‌های دندانی، آبسه، خونریزی از لثه، درد خودبه‌خود، حساسیت دندان‌ها به نوشیدنی‌های سرد و گرم و پوسیدگی‌های دندانی که می‌تواند شرایط بیمار را پیچیده‌تر کند ازجمله درمان‌های اورژانسی محسوب می‌شوند.

خطر ابتلا به کووید 19 از طریق دندانپزشکى چقدر مى‌تواند جدى باشد؟

دندانپزشکی قطعا یکی از مشاغلی بود که پس از شیوع کرونا تحت تاثیر قرار گرفت. دندانپزشکان با توجه به نوع کاری که انجام می‌دهند ناگزیر از نزدیک شدن به صورت بیمار و دهان و بینی او هستند. دندانپزشکی نسبت به برخی دیگر از رشته‌های پزشکی دارای ریسک بالاتر از حیث ابتلا و انتقال به‌بیماری‌های تنفسی و ویروسی است.

به همین دلیل، جامعه دندانپزشکی در گذشته هم از ماسک، دستکش و شیلد استفاده می‌کرده و با موارد کنترل عفونت آشنایی داشته که این امر باعث شده شیوه‌نامه‌های بهداشتی در مطب‌های دندانپزشکی در سطح بالاتری نسبت به سایر حرفه‌های پزشکی اجرا شود.

دندانپزشکان قطعا توجه لازم را به سلامت خود و بیماران‌شان دارند و رعایت شیوه‌نامه‌ها را به‌نحو شایسته‌ای انجام می‌دهند. زیرا این مسأله برای خودشان نیز یک مساله حفاظتی است.

پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم