خروج از جهش‌های ویروسی با تولید واکسن ایرانی

کد خبر: ۱۳۳۵۴۱۰

متأسفانه امروز ما در اوج بحران کرونا و سلطه جهش‌های ویروسی آن گیر افتاده‌ایم. در حالی‌که همکاران ویروس‌شناس من از حدود ۱۰ماه پیش در مورد ویروس و جهش‌های آن بار‌ها هشدار دادند که اگر واکسن را به‌موقع نزنید احتمال این‌که ویروس‌ها جهش یابند و واکسن‌ها کمتر کارآمد باشد، وجود دارد. اما متاسفانه تاخیر در روند واکسیناسیون اتفاق افتاد و واکسن‌های کافی به کشور وارد نشد و این فرآیند باعث شد ویروس‌ها که به‌سرعت تکثیر می‌کنند، جهش‌هایی در ذخیره ژنتیک‌شان اتفاق بیفتد که به تغییراتی در ساختار ژنی آن و افزایش قدرت سرایت و کشندگی ویروس منجر شود.

حاصل این جهش‌ها، ظهور گونه‌های مختلف ویروس از انگلیس، آفریقای جنوبی و هند با نام‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا بود و به‌زودی هم شاهد گونه لامبدا (لاندا) هستیم. احتمال این‌که باز هم نوترکیبی‌های مختلف در ویروس کرونا به‌وجود بیاید همچنان وجود دارد که بی‌شک، پیچیدگی‌های کار را برای سیستم دفاعی و شناسایی مارکر‌های آنتی‌ژنی دشوار می‌کند. اما راه برون‌رفت از این بحران چیست؟

لازم است اطلاعات درست از طریق دانشمندان رشته‌های مرتبط در اختیار مردم قرار بگیرد، زیرا در غیر این صورت، تناقض‌گویی‌های زیادی در سیستم رسانه‌ای کشور به‌وجود خواهد آمد که نهایتا منجر به سلب اعتماد مردم و خستگی از تبعیت توصیه‌ها خواهد شد. اتفاقی که متاسفانه کمابیش شاهد آن هستیم.

ما به‌کرات طی یک سال و نیم گذشته در حال تکرار اشتباهاتمان در تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد‌ها بوده‌ایم و باعث تاسف است که امروز شاهد مرگ عزیزانمان در ۲۰ تا ۴۰ سالگی هستیم که البته این اتفاقات تا حد زیادی قابل پیشگیری بود یا حداقل می‌توانستیم جلوی شدت یافتنش را بگیریم.

به عقیده من اقدام در جهت ساخت واکسن توسط منابع داخلی، استراتژی خوبی برای گذر از بحران کنونی در کشور است، اما هماهنگی و ارتباط بین بخش‌های تولیدی و تبادل افکار بین متخصصان علوم مختلف از اهمیت زیادی برخوردار است تا با توجه به تغییراتی که ویروس پیدا می‌کند، این بخش‌ها بتوانند پیش‌بینی‌های لازم را برای تدارکات واکسن داشته باشند تا واکسن را به موقع برای جهش جدید ویروس کرونا بهینه کنند.

ما با جمعیت زیاد، اگر بخواهیم به‌طور مرتب واکسن وارد کنیم و ویروس هم به‌طور مرتب جهش کند، کار دشوار می‌شود. به این ترتیب حجم زیادی از منابع مالی در آینده باید صرف واکسن شود. پس بهتر است از تضعیف واحد‌های واکسن‌ساز به لحاظ تبلیغاتی دست برداشته و حمایت‌های لازم از آن‌ها شود. بحث تحریم که معطوف به مواداولیه برای ساخت واکسن است نیز باید رفع شود؛ بنابراین تضعیف تولیدکنندگان واکسن در شرایط کنونی درست نیست، بلکه بهتر است هماهنگی بین واحد‌های مختلف تولیدکننده واکسن به‌وجود بیاید تا بتوانند محصولی ارائه کنند که در صورت نیاز اصلاحات لازم در آن‌ها انجام شود.