نشانهها گاهی آنقدرها هم دقیق نیست، آنچه دقیق و قابل اتکاست بررسیهای علمی و پیشبینیهای مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی است که حکایت از وجود پاییزی کم بارش با دمایی بیش از حد نرمال دارد. این یعنی همچنان باید نگران کمبود آب شرب و غیرشرب و صرفهجویی در مصرف آب باشیم، تا پاییزمان هم مثل برخی تابستانها با قطعی و جیرهبندی گره نخورد. البته بررسیهای علمی صورت گرفته فقط روی بیبارشی و گرمای پاییز امسال تاکید ندارد و خبر از گرمتر شدن دمای متوسط کشور در طول سال میدهد؛ یعنی همان چیزی که به آن تغییر اقلیم میگوییم.
سند این ادعا هم اظهارات احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی است که گفته دمای متوسط کشور از ابتدای تابستان تاکنون حدود ۰.۶درجه سلسیوس از مقدار نرمال بلندمدت بالاتر بوده است. از ابتدای سال زراعی(اول مهرماه۱۴۰۰) تاکنون نیز دمای متوسط کشور ۱.۲درجه سلسیوس از بلندمدت گرمتر گزارش شده است. از سوی دیگر به دلیل فعالیت سامانه مانسون، سیستمهای بارشی در پاییز دیرتر وارد کشور میشود و پاییزی کم بارش و با دمایی بیش از حد نرمال خواهیم داشت.
شاید بد نباشد بدانید که در سال آبی گذشته (مهر ۱۴۰۰ تا مهر ۱۴۰۱) میزان بارشها در کشورمان چگونه بوده است؟ خوب، نرمال یا ضعیف؟... متاسفانه آمارها در این بخش هم نگرانکننده است و میگوید متوسط بارش کشور در این مدت، ۱۸ درصد نسبت به متوسط بلندمدت ۵۳ سال، کاهش پیدا کرده و رتبه بارشی امسال در طول ۵۴ سال گذشته رتبه ۴۳ است. براین اساس از ۳۱ استان کشور ۲۳ استان شرایط بارش زیر میانگین بلند مدت را تجربه کردهاند و فقط هشت استان شرایط برابر متوسط یا بالای میانگین بلندمدت را تجربه کردند. در همین زمینه استان ایلام با ثبت بارش معادل ۴۹درصد کمتر از نرمال، بدترین آمار را به خود اختصاص داده و در استان هرمزگان نیز میزان بارندگی ۳۴درصد بیشتر از حد نرمال بوده است.
بد نیست این را هم بدانید که تغییر اقلیم و گرم شدن دمای کره زمین در کنار وقوع پدیده لانینا در سطح اقیانوس آرام(که کشور ما هم از آن تاثیر میپذیرد) احتمال وقوع شرایط خشکسالی در ایران طی پاییز و زمستان پیش رو را بسیار محتمل کرده است. بر این مبنا طی ۱۰۰سال گذشته هر زمان که پدیده لانینا حاکم شده با ضریب نزدیک به ۱۰۰درصد در استانهای جنوب غرب کشور شاهد رخداد خشکسالی بودهایم.در همین راستا سعید نیکیسخن، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم تاکید میکند که مدلها از پاییز کمبارش خبر میدهند و در برخی مناطق ممکن است تا ۵۰درصد زیر نرمال بارش داشته باشیم که بیانگر سومین سال خشکسالی است که مردم و مسئولان باید برای این شرایط، آمادگی داشته باشند و منابع آبی به بهترین شکل مورد استفاده قرار گیرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد