درخشش برندهای پزشکی ایران در دنیا

تولید تجهیزات پزشکی در ایران، از حوزه‌هایی بوده که نه‌تنها توانسته جلوی خروج ارز از کشور را بگیرد بلکه توان صادراتی‌مان را هم افزایش داده است. گرچه این حوزه نیازمند توجه ویژه دولت است زیرا با توجه به برخی چالش‎هایی که در مسیر این تولید ارزشمند وجود دارد، باید مراقب بود تا نیروی انسانی متخصص انگیزه‌های خود را برای تداوم فعالیت از دست‌ندهد و بتواند با قدرت و شتاب، سنگلاخ‌های این مسیر را پشت سر بگذارد. مریم قاسمی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‎بنیان تجهیزات پزشکی که عنوان صادرکننده نمونه را هم در کارنامه خود دارد ۱۰ بهمن ۱۴۰۱ در حضور رهبر معظم انقلاب، به بیان مسائلی که باعث می‎شود صنف تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی و به‌ویژه شرکت‎های دانش‌بنیان فعال این حوزه نتوانند تمام توان خود را برای شکوفایی به‌کار ببرند، پرداخت. در گفت‌و‎گو با این کارآفرین موفق راهکارها و ایده‎ هایش را برای شکوفایی بیشتر و بهتر این حوزه مهم بررسی کرده‌ایم.

سخنان قاسمی که دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی است، در دیدار با رهبری پیرامون سه محور کلی شامل تبیین جایگاه پزشکی ایران، بیان دستاوردها و وضعیت فعلی ایران در این حوزه و توانایی‎های بالقوه و بالفعل ‎بود.

امکان افزایش ۵ برابری بازارتجهیزات پزشکی

قاسمی در پاسخ به سؤال جام‌جم درباره تعداد فعلی شرکت‎های دانش‎بنیانی که در حوزه تجهیزات پزشکی فعالیت دارند، می‎گوید: «در کشور بیش از ۱۲۰۰ شرکت تولیدکننده تجهیزات پزشکی داریم که ۲۰۰ مورد آنها دانش‌بنیان هستند و فعالیت آنها برای ۳۵هزار نفر اشتغال‌زایی در کشور داشته است.» او بر این نکته تاکید دارد دوران کرونا زمانی بود که بسیاری از شرکت‌ها توانستند تجهیزات مورد نیاز کشور را تامین کنند و این حوزه چقدر می‌تواند در کشور مهم و اثرگذار باشد. او با تاکید بر این‌که تولید در زمینه تجهیزات پزشکی هنوز با توان واقعی ایران فاصله دارد، می‎گوید: «حجم بازار کشور در حوزه تجهیزات پزشکی سه‌میلیارد دلار است اما من معتقدم حجم این بازار را می‎توانیم تا پنج‌برابر افزایش دهیم.» قاسمی با اشاره به این‌که سرانه تخت، نوعی شاخص جهانی است که نشان می‎دهد به ازای هر هزار نفر چند تخت وجود دارد، توضیح می‌دهد: «اگر بخواهیم با متوسط شاخص‎های جهانی تخت کشور را مقایسه کنیم، ما در ایران به‌ازای هر هزار نفر، ۳.۵تخت داریم.» این ارقام نشان می‌دهد ایران هنوز در این زمینه نیاز به فعالیت‌های جدی‎تر دارد تا به شاخص جهانی در کشورهای در حال توسعه نزدیک شود.

صادرات از مسیر استانداردهای منطقه ‎ای

شرکت‎های فعال در حوزه تجهیزات پزشکی ایران در این سال‌ها در نمایشگاه‌های مختلفی حضور داشته‌اند و توانسته‌اند ارتباطات بین‎المللی خود را گسترش دهند، ارتباطاتی که می‎تواند بارقه‎هایی از امید برای صادرات گسترده‎تر به کشورهای همسایه در سال‌های آتی باشد. دبیر انجمن تولید‎کنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی با اشاره به چالش‎هایی که در زمینه صادرات تجهیزات پزشکی در ایران وجود دارد می‎گوید:‌ «با توجه به این که تولیدکنندگان داخلی کیفیت مکفی را دارند می‌توانیم با تقویت استانداردسازی، توان صادرات خود را هم افزایش دهیم اما از آنجا که در شرایط تحریم هستیم و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد، پیشنهادم این بود که با تقویت آزمایشگاه‏های داخلی و توافقات استاندارد منطقه‎ای محصولات‌مان را به کشورهای همسایه صادر کنیم. در حقیقت ما به‌دلیل تحریم‎ها در گرفتن استانداردهای آمریکا و اروپا مشکل داریم اما می‎توانیم در تعامل با کشورهای منطقه، استانداردهایی را تعریف کنیم تا صادرات را از مسیری دیگر ادامه دهیم.»

ضرورت توجه به تعامل بین‌سازمانی

قاسمی پیشنهاداتی برای گذر از موانع شکوفایی هرچه بیشتر ایران در زمینه تجهیزات پزشکی دارد. او ضمن اشاره به این‌که ایران درحال‌حاضر به ۵۰ کشور تجهیزات‌پزشکی صادر می‌کند، توضیح می‌دهد:‌ «اگر هر سازمان، وظیفه‌ای را که در قانون کشور برایش تعریف شده به درستی انجام دهد و پایبند قانون باشد بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد. ما نیاز داریم رگولاتوری واحد بین‌سازمانی در کل زنجیره تامین شکل بگیرد زیرا تولیدکننده برای تولید به سازمان‎های مختلف نیاز دارد تا کارش را پیش ببرد و اگر این رگولاتوری و تعامل بین‎سازمانی وجود داشته باشد کار تولید‎کننده راحت‌تر می‎شود. وی خاطرنشان می‎کند: «تغییر رویکرد دولت از نظارت بر ورودی‎ها به نظارت بر خروجی‎ها می‌تواند نقش جدی و مهمی در توان تولیدکننده‎ها داشته باشد.»

نظام‎مند کردن پرداخت‌ها، راهکار مطالبات انباشته

قاسمی، جدی‎ترین دغدغه در تولید تجهیزات‌پزشکی را تامین منابع مالی و عدم بازگشت سرمایه در گردش می‎داند و می‎گوید: «مطالبات انباشته در صنف ما بسیار زیاد است و پرداخت‌های مراکز درمانی به شرکت‎ها نظام‎مند نیست. در نتیجه وقتی ما محصولی را تولید می‎کنیم و در اختیار بیمارستان‎ها و مراکز درمانی دولتی می‎گذاریم ممکن است دریافت پول یک تا چند سال زمان ببرد. این مطالبات معوق و قیمت‎گذاری‌های دستوری طی چند سال شرکت‌ها را دچار مشکل می‎کند.» او راهکار جدی برای حل این معضل را نظام‎مند کردن پرداخت‎ها و حمایت جدی سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت می‌داند و می‎گوید: «ما در تولید برخی محصولات تجهیزات‌پزشکی شرایط خوبی در جهان داریم اما بیشترین مشکلات‌مان در حوزه‎های اجرایی است و من از آن به‌عنوان تحریم داخلی یاد می‎کنم وگرنه بحث تولید و تحقیق و توسعه در بسیاری از شرکت‎های ایرانی به‌خوبی پیش می‎رود.»

روزنامه جام جم