دروغ بزرگ؛ پیش‌بینی زلزله با اجرام آسمانی

به گزارش جام جم آنلاین، حرف و حدیث‌ها درباره وقوع زمین‌لرزه‌ای بزرگ در ایران دوباره سر زبان‌ها افتاده است، زیرا یک محقق هلندی در توئیتر اعلام کرده که در مدت امروز و فردا احتمال وقوع زمین لرزه‌ای با بزرگای 6 و 7 در غرب ایران و بخش‌هایی از عراق وجود دارد.

این درحالی است که کارشناسان معتقدند این شخص برای ادعایی که مطرح کرده دلیل و اطلاعات مناسبی در اختیار ندارد. به همین دلیل نمی‌توان اقدامات او را علمی دانست.

جوگیری در فضای مجازی

این روزها در فضای مجازی شرایط به شکلی است که حتی زلزله اخیر مشهد ‌را نیز‌ به‌ پیشگویی محقق هلندی ربط می‌دهند، مسائلی که کارشناسان کاملا آنها را از یکدیگر جدا می‌دانند.

دکتر مسعود مجرب، زلزله‌شناس در‌باره ادعای محقق هلندی به جام جم آنلاین می‌گوید: منطقه‌ای که این شخص روی آن دست گذاشته و در خصوص خطر زلزله هشدار داده خیلی وسیع است، چراکه شامل زاگرس، البرز و ایران مرکزی می‌شود، مناطقی که البته لرزه‌خیز هستند و احتمال اینکه زلزله‌ای حدود 5 ریشتری در این مناطق اتفاق بیفتد هر لحظه وجود دارد.

این درحالی است که پیشگویی‌های این شخص درباره بسیاری از زلزله‌ها درست نبوده است و او فقط با صحبت درباره زلزله ترکیه شناخته شد. ‌

دکتر مجرب درباره پیش بینی زلزله ترکیه نیز عنوان می‌کند:‌ با جست‌وجویی ساده می‌توان پی برد که محققان زیادی درباره پتانسیل بالای زلزله در این مناطق ترکیه هشدار داده بودند. نکته اینجاست که ‌‌نمی‌توان زمان وقوع زلزله را پیش‌بینی کرد.

پیش‌بینی از طریق اجرام آسمانی

بسیاری در فضای مجازی از این می گویند که محقق هلندی از طریق مطالعه موقعیت اجرام آسمانی زمان وقوع زلزله‌ را پیش‌بینی می‌کند. رویکردی که کارشناسان معتقدند نمی‌توان آن را علمی دانست، زیرا داده‌ها و اطلاعات مشخصی از آن در اختیار نیست.

دکتر مجرب در این باره توضیح می‌دهد: ‌زمانی می‌توان گفت‌‌ شخص بررسی‌های علمی انجام داده ‌که براساس پشتوانه‌‌ای از داده‌ها اقدام کرده باشد. مثلا با بررسی و تحلیل داده‌هایی  مانند‌ مغناطیس، سطح آب زیرزمینی و لرزه‌خیزی‌ نتیجه‌گیری کرده باشد.

این زلزله شناس درباره تاثیر اجرام آسمانی بر زمین لرزه نیز می‌گوید: مطمئن هستیم که اجرام روی هم اثر می‌گذارند. اما اینکه این اثر چقدر قدرتش بیشتر از فعل و انفعالات داخل زمین است؟ که می‌تواند سبب لرزه خیزی شود هنوز مشخص نیست‌.

آن طور که او توضیح می‌دهد،‌ مشخص شده است که فرونشست زمین نیز سبب لرزه‌خیزی می‌شود. اما این مسائل‌ در برابر فعل و انفعالات داخل زمین بسیار ناچیز هستند. ‌

احتمال وقوع زلزله در غرب ایران

نکته دیگری که در این بین باید به آن پرداخت این است که محقق هلندی روی مناطقی از ایران دست گذاشته که سابقه لرزه خیزی بالایی دارد.

دکتر مجرب ادامه می‌دهد:‌ این شخص به دو پهنه برای وقوع زمین لرزه اشاره کرده است، پهنه‌ای که کشور ما را تحت تاثیر قرار می دهد از آذربایجان تا بندرعباس حتی منطقه ای از تهران، کمربند سنندج- سیرجان و کل زاگرس را شامل می‌شود.  علاوه بر این  او بخش عظیمی از عراق را نیز در نظر گرفته و ادعا کرده که در  چند روز آینده در این مناطق زلزله‌ای اتفاق خواهد افتاد.

او می‌گوید: احتمال اینکه در این مناطق یک زلزله حدود سه تا ‌چهار ریشتری اتفاق بیفتد، بسیار بالاست و هر لحظه احتمال آن وجود دارد. به همین دلیل به  چنین مساله‌ای نمی‌توان پیش‌بینی گفت‌.

به گفته این زلزله شناس در سابقه لرزه خیزی‌  زاگرس و غرب ایران ‌زلزله‌های بزرگی دیده می‌شود. برای نمونه آخرین آن‌ زلزله سرپل ذهاب با بزرگای 7.3 بود. به عبارت دیگر این منطقه تاریخ لرزه خیزی پررنگی ‌دارد و دوره‌های بازگشت آ‌ن نیز‌‌ کوتاه است.

دکتر مجرب عنوان می‌کند: به این ترتیب اگر زلزله‌ای با بزرگای شش ‌ در این منطقه اتفاق بیفتد، می‌توان گفت این حادثه هیچ ارتباطی با پیش‌بینی این شخص ‌ندارد.

چرا پیشگویی‌ زلزله علمی نیست؟

کارشناسان معتقدند پیش‌بینی وقوع زمین لرزه با عدم قطعیت بالایی همراه است و دو نشانه به اثبات رسیده‌ زلزله نیز  انتشار گاز رادون و افزایش سطح آب‌های زیر زمینی است.

دکتر مجرب با مطرح کردن این پرسش که چرا این شخص نتوانسته زلزله اخیر اندونزی را پیش‌بینی کند؟ عنوان می‌کند: این شخص پهنه وسیعی را به  عنوان محل وقوع زلزله در نظرگرفته است و باید از او پرسید که این مناطق را چگونه مانیتور می‌کند؟ به همین دلیل می‌توان گفت اقدامات این افراد تبلیغاتی است و هرچند برخی مسائل علمی را چاشنی اقدامات خود می‌کنند. اما در در نهایت کارشان به نوعی پیشگویی، پیام‌های زرد و شبه علم است.

او ادامه می‌دهد: باید از این شخص درباره متدولوژی‌اش پرسید و اگر او در پاسخ بگوید مثلا با یک روش ریاضی این اقدامات را انجام داده است. این پرسش مطرح می‌شود که‌ بر مبنای چه داده‌ها‌یی این کار را کرده است؟ چون وقتی دیتا وجود ندارد، مطرح کردن چنین حرف‌هایی ‌اشتباه است.

این زلزله شناس درباره دیگر شگرد‌های این افراد نیز می‌گوید: وقتی زلزله‌ای اتفاق نمی‌افتد، این افراد ادعا می‌کنند که زمین لرزه به تعویق افتاده است و چند روز بعد وقتی زمین لرزه‌ای ثبت می‌شود، آنها می‌گویند که پیشگویی‌شان اتفاق افتاده است.