فسیل آروارههای انسانی نشان میدهد که این انسانهای اولیه احتمالا فقط صداهای بلند اصواتگونه را تولید میکردند.
دانشمندان بر این باورند که انسانها از ۶۰۰۰سال پیش نوشتن را آغاز کردهاند. امروزه بیش از ۷۰۰۰زبان زنده در سراسر جهان صحبت میشود که بسیاری از قدیمیترین زبانهای دنیا نیز در میان آنها وجود دارد. این زبانها بازماندگان نامیده میشود، چرا که علیرغم استعمار، جنگ، قحطی، انواع بلایای طبیعی و حتی جهانیشدن هنوز هم امروزه به نوعی یا به شکلی از آنها استفاده میشود. برخی حتی در حال رونق نیز هستند.
با این حال بیش از ۹۰۰زبان در حال مرگ است. برای درک چگونگی این زوال باید به دلایل ناپدیدشدن قدیمیترین زبانهای جهان پرداخت. دلایل زیادی برای مرگ یک زبان وجود دارد اما مهمترین آنها کشورگشایی است. به عنوان مثال هنگامی که امپراتوری روم در قویترین حالت خود بود، زبانهای محلی به طور کامل ریشهکن شد و زبان لاتین به سرعت در سراسر امپراتوری گسترش یافت و به زبان بسیاری از ملتها تبدیل شد. در عصر حاضر علت اصلی از بین رفتن زبانها جهانیشدن است. ارتباطات گسترده جهانی نیازمند زبانهای واحد است و همین امر زبانهای مادری را تهدید به زوال میکند. زبانشناسان بر این باورند که ۹۰درصد زبانها تا قرن آینده منسوخ خواهد شد. درواقع هر دو هفته، یک زبان از کاربرد خارج میشود!
۱- زبان چینی ۶۰۰۰ سال:
زبان چینی قدیمیترین زبان نوشتاری در جهان است. قدیمیترین نوشته به این زبان بر روی استخوانهای حیوانات، معروف به استخوانهای اوراکل دیده شده است که به دوران سلسله شانگ بازمیگردد. تاریخچه غنی و استفاده گسترده (۴/۱ میلیارد) آن سهم قابل توجهی در جهان امروز دارد. شکل استاندارد زبان چینی به عنوان ماندارین یا پوتونگوآ شناخته میشود.
۲- سانسکریت ۴۰۰۰ سال:
یکی دیگر از قدیمیترین زبانهای جهان سانسکریت است که یک زبان هند و آریایی باستانی است. این زبان در هند باستان رایج بوده اما به دلیل این که بسیاری از متون مذهبی، فلسفی، ادبی و حتی هندسه و جبر به سانسکریت هنوز هم مورد استفاده است، دولت هند آن را به عنوان یکی از زبانهای رسمی اعلام کرده است.
۳. زبان مصری ۴۰۰۰ سال :
زبان مصری از دوره باستان، در دره نیل در شمال شرقی آفریقا سرچشمه گرفته و با زبانهای سامی ارتباط داشته است. این زبان دستخوش تغییرات زیادی شده است، اما امروزه با تکامل زبان و به دلایل مختلف از جمله مراسم مذهبی، مراحل قانونی و ادبیات، توسط افراد عادی و نخبگان به طور گستردهتر صحبت میشود.
۴. سومری ۳۲۰۰ سال :
سومری یکی از قدیمیترین زبانهایی است که شواهد مکتوب به خط میخی برای آن وجود دارد. این زبان در بینالنهرین باستان (عراق امروزی) صحبت میشد، اما دچار انحطاط شد. سومری در حال حاضر به طور گسترده صحبت نمیشود، اما هنوز توسط محققان مورد مطالعه قرار میگیرد و برای مراسم مذهبی استفاده میشود.
۵. عبری ۳۰۰۰ سال:
عبری یک زبان سامی باستان با ریشههایی است که به دوران کتاب مقدس بازمیگردد و آن را به یکی از قدیمیترین زبانهای جهان تبدیل میکند. این زبان که توسط یهودیان اولیه برای مقاصد مذهبی استفاده میشد، تقریبا از بین رفته بود اما در اواخر قرن نوزدهم دوباره احیا شد.
۶. زبان یونان باستان ۳۰۰۰ سال:
زبان یونان باستان در دوران کلاسیک توسعه یافت و زبان انتخابی برای ریاضیدانان، فیلسوفان و نمایشنامهنویسان بود. زبان یونانی مدرن در قرن نوزدهم زبان رسمی پادشاهی یونان شد. امروزه زبان یونانی توسط اکثریت جمعیت ۱۳ میلیون نفری این کشور صحبت و در تجارت، آموزش و امور دولتی استفاده میشود.
۷. فارسی ۳۰۰۰ سال:
فارسی که با نام پارسی نیز شناخته میشود، یک زبان هند و اروپایی است. این زبان از ایران سرچشمه گرفته و هنوز هم زبان رسمی آنجا است. فارسی در کشورهای همسایه مانند افغانستان و تاجیکستان نیز صحبت میشود. فارسی زبانی غنی است. آثار ادبی این زبان به طور گستردهای به عنوان یکی از چهار مجموعه اصلی ادبیات جهان شناخته میشود. برخی شاعران مشهور و تاثیرگذارتر مانند خیام، مولانا، نظامی و دقیقی که تاثیری ماندگار و عمیق بر نسلهای مختلف بر جای گذاشتهاند، آثارشان به زبان فارسی است. فارسی در بسیاری از کشورهای جهان به دلیل جوامع مهاجر ایرانی صحبت میشود. این زبان توسط اقلیت قابل توجهی در ازبکستان نیز استفاده میشود. در مجموع حدود ۱۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به فارسی صحبت میکنند.
۸. زبان ایتالیایی ۲۱۰۰ سال:
زبان ایتالیایی امروزی از لاتین عامیانه، یعنی شکل محاورهای زبان لاتین که توسط مردم عادی در دوران زوال امپراتوری روم صحبت میشد، سرچشمه گرفت. امروزه تقریبا ۸/۶۱ میلیون نفر در سراسر جهان به این زبان صحبت میکنند. ایتالیایی همچنین در سانمارینو، ایتالیا و سوئیس زبان رسمی است و در ۱۳ کشور دیگر صحبت میشود.
منبع: استادیاینترنشنال
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد