درباره ارتباط نوجوان جامعه اسلامی با طلبه و روحانیون
ویترین دینداری
انقلاب اسلامی، به‌عنوان بزرگ‌ترین انقلاب جهان، یک انقلاب دینی بود و پیشبرد آن به دست طلاب. ارتباط طلاب با جامعه پس از انقلاب، همیشه محل بحث بوده و هست. امام خود نیز همواره در پی تبیین نقش طلاب در نظام جمهوری اسلامی بوده‌است. اما جدای از مناسبات سیاسی، ارتباط دو سویه این قشر با فرهنگ ایرانی ــ اسلامی قابل بررسی و مهم بوده و هست. در پرونده این شماره از نوجوانه قرار است سراغ بخش‌هایی از این رابطه با جامعه نوجوان برویم و این ارتباط را از وجوهی بررسی کنیم.
درمورد زی‌طلبگی
فرهنگ معین، در مورد معنای طلبه گفته:«(طَ لَ بِ )۱ــ دانشجوی علوم دینی۲ ــ خواهندگان ۳ــ دانش‌پژوهان». سالگرد دوباره قدم گذاشتن امام خمینی، به خاک کشورش، طلبه‌ای که همراه جامعه، فرهنگ‌ساز بود و تاریخ را تغییر داد، روز خوبی است برای حرف زدن از معنای اول طلبه در فرهنگ معین. دانشجوی علوم دینی. حرف زدن از اشخاصی که شاید فرهنگ معین، آنها را همان دانشجویی بداند که جای دانشگاه، در حوزه علمیه درس می‌خوانند، ولی پای حرف بزرگان‌شان که بنشینیم، می‌فهمیم زیست دانشجو و طلبه، از اساس با هم تفاوت‌ها دارد و باید هم داشته باشد. زیست‌طلبگی که خودش حدیث مفصلی دارد و سال‌هاست بر سر چیستی آن بحث‌ها می‌شود، وجه‌های مختلفی دارد. ازهمان سال۶۲که امام خمینی ابراز کرد: «اگر ما از زی روحانیت خارج بشویم، این ممکن است منتهی بشود به این‌که روحانیت شکست بخورد.» تا سالهای اخیری که رهبری سعی بر تبیین این آموزه امام داشتند. مثلا سال۹۷که فساد رادربسیاری از موارد ناشی از روحیه زیاده‌طلبی و اشرافی‌گری و تجمل‌پرستی دانستند و فرمودند: «این‌که امام بزرگوار بارها بر حفظ زی‌طلبگی و داشتن زندگی ساده و معمولی مسئولان تأکید داشتند، به همین علت بود.» زی‌طلبگی، از نظر رهبری یعنی زهد و پارسایی، ساده‌زیستی، تهجد، معنویت و اخلاص. دانشجوی علوم دینی، باید تلاش کنند سبک زندگی مخصوص به خود را داشته باشند. سبک زندگی‌ای که با ارزش‌های اصیل اسلامی منطبق باشد. این اولین گام برای ایجاد رابطه‌ای درست بین طلاب و مردم است؛ ولی به‌راستی در جامعه روحانیت چه مقدار زی‌طلبگی دیده می‌شود؟ سبک زندگی‌ای که علاوه بر اخلاص، پارسایی و... دارای ساده‌زیستی، زهد و... نیز باشد. آن دسته از طلبه‌هایی که فعالانه، مشغول کار فرهنگی هستند چقدر به دور از مصرف‌گرایی و تجمل هستند؟
طلبه، بلاگر
شکل جدید فعالیت طلبه‌ها در فضای مجازی
آیت‌ا... خامنه‌ای امسال در دیدار با مبلغان و طلاب حوزه‌های علمیه این نکته را گفتند: «علاوه بر این‌که سطح فکر جوان ما، نوجوان ما، مخاطب ما بالا رفته یک آفتی هم وجود دارد و آن این‌که در این آشفته بازار صداهای مختلف فضای مجازی و تکثر رسانه‌ای که وجود دارد، این تکثر رسانه‌ای، در این صداهای گوناگون، یک صدا در انزوا قرار گرفته و آن صدای انتقال معارف نسلی و خانوادگی است. پدرها و مادرها خیلی چیزها را به بچه‌های‌شان یاد می‌دادند. در این غوغای تکثر رسانه‌ای این صدا ضعیف شده.» اما چطور باید این صدا را به گوش جوانان و نوجوانان رساند؟ خیلی از طلاب حوزه‌های علمیه، با هدف تبلیغ، شروع به تولید محتوا در فضای مجازی کرده‌اند. استفاده از ظرفیت اپ‌های غیر ایرانی ــ که اکثرا فیلتر شده‌اند ــ بدون تن دادن به اقتضائات منفی آن، دقتی خاص می‌طلبد که بعضی‌ها از آن غافل بوده‌اند و باعث شده در میان تمام تولید محتواهای خوبی که در فضای مجازی دست به دست چرخیده‌اند و تاثیرگذار بوده‌اند، امروزه با پدیده‌ای مواجه شویم به نام طلبه‌بلاگرها. طلبه‌هایی که به همراه محتواهای ارزشی، از زندگی روزمره خود، همسر و فرزندان نیز تولید محتوا دارند. طلبه‌هایی که گاه در حال فدا کردن هدف به‌خاطر وسیله هستند.علی مومنی، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، در گفت‌و‌گو با مؤسسه مسیر رسانه توضیح می‌دهد که فعالیت تبلیغی در اینستاگرام، توسط طلبه‌های بلاگر، رفته رفته امور دینی را به سمت معنازدایی می‌برد؛ چرا که مبلغ برای دیده شدن محتوای‌شان در آن بستر باید اقتضائاتی را رعایت کنند. به‌طور مثال از آن بخش دین صحبت کنند که قابلیت بازنمایی دارد یا مثلا برای ساختن هویت نمایشی، امر دینی را تبدیل به یک‌سری مباحث فرمی کنند که دارای جذابیت باشد. چرا که نه‌فقط این اپ‌ها، شبکه‌های اجتماعی تصویری هستند، بلکه مهم‌تر این که رسانه، قابلیت انتقال مفاهیم قدسی را در خود ندارد و ساختاری سکولار دارد. با این وجود گویی هیچ نهادی برنامه‌ای برای سازماندهی این فعالیت‌ها یا جلوگیری از آسیب‌هایش ندارد. حتی گاهی خبرهایی می‌بینیم که مبنی بر این است که سیاست دولت به سمت همراهی و حمایت این‌گونه فعالیت‌هاست. مثل دیدار پنج ساعته وزیر دولت آقای رئیسی با یکی از واینر‌های طلبه فعال در اینستاگرام و توییتر در مهر ماه همین سال.
طلبه، معلم
همکاری حوزه و آموزش‌و‌پرورش
سال ۱۳۷۹ اولین تفاهم‌نامه همکاری آموزش‌و‌پرورش وحوزه علمیه، به امضای مدیر وقت حوزه علمیه قم و وزیر وقت آموزش‌و‌پرورش رسید. طی این سال‌ها این تفاهم‌نامه جامع‌تر و دوباره تثبیت شده. چندسالی است که طبق همین تفاهم‌نامه‌ها، بین حوزه و آموزش‌و‌پرورش همکاری شکل گرفته، اتفاقی که همیشه لازم بوده است. همان‌گونه که در سال ۹۸، خبرگزاری حوزه گزارش می‌دهد که رهبری، از ارتباط این دو نهاد ابراز خرسندی کرده و فرموده‌اند که در این زمینه من خودم کمک خواهم کرد و به تعبیر خودشان: «این کار من است...».
این همکاری به شکل‌های مختلف از جمله طرح امین خود را نشان داده. طرحی که معاون پژوهش و برنامه‌ریزی ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش‌و‌پرورش، آقای رحیمی در مورد آن گفته: «یکی از آثار و برکات مهم حوزه علمیه در آموزش‌و‌پرورش است و هر کجا که برگزار شده، موفقیت زیاد به همراه داشته است.» این طرح، توسط وزارت آموزش‌و‌پرورش با همکاری معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه و جامعه‌الزهرا برگزار می‌شود و سالانه داوطلبانی را که حداقل سطح دو حوزه را دارند و علاقه‌مند به استخدام در آموزش‌و‌پرورش و فعالیت در مدارس هستند، گزینش می‌کنند. مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش، در موردش توضیح داده: «طلبه‌هایی که در طرح امین با این وزارتخانه همکاری می‌کنند کاملا خودجوش و جهادی و بدون دریافت هیچ کمک مالی از وزارت آموزش‌و‌پرورش در امور تربیتی مدارس فعالیت دارند.» هرچند که این سؤال وجود دارد که آیا مسأله فقط هزینه نکردن بودجه مالی وزارت است؟
آیا هر طلبه، لزوما یک کارشناس فرهنگی و آموزشی است که صلاحیت فعالیت تبلیغی در مدارس را دارد؟ قطعا فعالیت فرهنگی ــ آموزشی مستلزم فراگیری علم آموزش، ارتباط و... است که طبیعتا در حوزه‌های علمیه آنها را تدریس نمی‌کنند و صرف مدرک حوزوی، تضمینی بر شناخت شخص در این امور نیست. از طرفی کار در حوزه نوجوان، بیشتر از هر حوزه‌ای نیازمند مخاطب‌شناسی است و فعالیت بدون تخصص در این حوزه، آسیب‌های زیادی به همراه دارد. مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش در پاسخ به این دغدغه گفته که طلبه‌های متخصص و متعهد با سازوکار‌های قانونی و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی ضروری در زمینه تربیت، مواجهه با کودک و نوجوان و کسب موفقیت در مصاحبه‌های تخصصی و تربیتی در مدارس حضور دارند. دوره‌هایی مثل برقراری ارتباط مؤثر و آموزش برگزاری اردو و... . این دوره‌ها در ضمن فعالیت آنها همچنان تشکیل و از هر دوره، آزمون گرفته می‌شود.
طرح دیگری که حاصل همکاری حوزه و آموزش‌و‌پرورش است به نام روشنا، با عنوان حضور روحانی مجرب و مهذب در مدارس استعدادهای درخشان. گفته شده که این طرح با همکاری معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در استان‌ها و سازمان تبلیغات اسلامی از سال تحصیلی ۹۱ ــ ۹۰ تاکنون اجرا شده‌است.
آقای سعیدی، امام‌جمعه قم، درمورد هدف این طرح گفته: «ما به‌دنبال این هستیم مسائل اعتقادی و شرعی را در نخبگان تقویت کنیم و خود این عاملی می‌شود تا مهاجرت و فرار مغزها کاهش پیدا کند و بچه‌های تیزهوش علاقه بیشتری به کشور و خدمت به نظام اسلامی پیدا کنند.» این طرح و نیز دوره بی‌نهایت شو که طراح آن مؤسسه آستان قدس رضوی است در مدارس سمپاد در حال اجراست و بیش از۷۰۰هزار نوجوان در بی‌نهایت شو شرکت کرده‌اند که خود نشان‌دهنده میزان محبوبیت و کارآمدی این دوره در این نسل است.همکاری‌های حوزه و آموزش‌و‌پرورش محدود به طرح امین نیست ومعمولا محل بحث بوده است.
دی ماه امسال بود که مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش در گفت‌و‌گویی با آیت‌ا... نوری همدانی، آمار داد که ۳۰۰۰ معلم طلبه، از طریق آزمون‌های استخدامی، جذب آموزش‌و‌پرورش شدند. با انتشار این خبر، منتقدان، واکنش‌های زیادی نشان دادند. ابراز نگرانی از ورود طلبه‌هایی که بدون تخصص در امر آموزش، به‌زودی، مشغول به‌کار می‌شوند به اوج خود رسید. طلبه‌هایی که به صرف تحصیلات دینی، مناسب تدریس دانسته شده‌اند.مشاور وزیرآموزش‌و‌پرورش در پاسخ این نگرانی‌ها درگفت‌وگویی با ایسنا گفتندکه آنچه دررسانه‌ها آمده باواقعیت حرف‌های‌شان متفاوت است و طلبه‌ها ازطریق آزمون‌های استخدامی وبدون هیچ امتیاز خاصی، دریک رقابت برابر بادیگر افراد قبول شده‌اند.
طلبه، روان‌شناس
بررسی فعالیت‌های حوزه در حوزه مشاوره
آبان ماه همین سال بود که معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه گفت: ما در حوزه علمیه حدود ۲۰۰۰ طلبه داریم که به‌صورت‌تخصصی‌درزمینه روان‌شناسی‌ومشاوره تحصیلات‌دانشگاهی دارند.ایشان با‌ابرازنگرانی درمورد برخی روان‌شناس‌های دانشگاهی، بیان کردند که گاه نوجوانان را برای آرامش روانی به فعل حرام توصیه کرده‌اند. حجت‌الاسلام عالم‌زاده نوری بیان کردند که طلبه‌ها در ارتباطات عمومی با دانش‌آموزان و با استفاده از معارف الهی، آیات و احادیث اهل‌بیت(ع) می‌توانند به نوجوانان نشاط و امید ببخشند و آنها را از سرگردانی و بی‌هدفی خارج کنند. این مقدار کمک به دانش‌آموزان از عهده طلبه‌های طرح امین برمی‌آید. کسانی هم که در رشته روان‌شناسی تحصیلات تخصصی دارند این کار را با ادبیات روان‌شناسی انجام می‌دهند. مبلغان سنتی که آیات و احادیث را به مردم می‌آموزند و با تفسیر این مفاهیم جامعه را با دین آشنا می‌کنند، می‌توانند از لسان آیات و روایات، هدف زندگی را انتقال دهند و با ایجاد بینش و نگرش عمیق دینی امید به خدا و امید در زندگی را پدید آورند و شادکامی و نشاط در دل مخاطبان خود به وجود آورند.»
حوزه علمیه، در ارتباط با خدمات مشاوره و روان‌شناسی همیشه فعال بوده و به نیازهای مختلفی پاسخ داده. از جمله طراحی اپلیکیشن پاسخگو. مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی امکانی رافراهم کرده که دراین اپلیکیشن، افراد، ارتباط مستقیم و بی‌واسطه‌ای را با متخصصان و کارشناسان حوزه علمیه تجربه کنند که این تجربه هم اعتماد آنها به یک مرکز پاسخگویی دینی حوزوی را افزایش داده و هم به آرامش و اطمینان درونی آنها در مواجهه با پرسش‌ها و شبهات موجود کمک می‌کند.این مرکز با استفاده از اساتید و محققان حوزه علمیه وباهدف پاسخگویی تخصصی به سؤالات دینی اقشار مختلف جامعه، کارشناسان خود را در گروه‌هایی تخصصی سازماندهی کرده که از مهم‌ترین آنها بخش مشاوره این اپلیکیشن است. که درآن هم امکان چت کردن با کارشناسان وجود دارد و هم طرح سؤال آفلاین.
طلبه حامی
حمایتگری امام خمینی از نسل نوجوان
امام خمینی خود از همان سنین کودکی، شخصیتی برجسته نسبت به هم‌سن‌وسالان خود داشت. این موضوع نه‌فقط در نقاشی‌ها و اشعار به‌جای‌مانده از دوران کودکی او نمود داشت، بلکه در بازی‌های کودکانه او وهم‌سن‌وسالانش نیز دیده می‌شد. دوران نوجوانی او با سختی‌های فراوانی همراه بود. او ازهمان کودکی با مفهومی به نام ظلم آشنا بود و پدرش را در مسیر همین از دست داد. او که آرمان‌های بلندش را ازنوجوانی در ذهن ساخته و پرداخته بود و کم‌کم به عرصه عمل درآورده بود، همواره به‌دنبال کاشتن بذر اعتماد به نوجوان در جامعه بود تا جایی که درمورد شهید فهمیده فرموده: «رهبر ما آن طفل ۱۳سالهای است که با قلب کوچک خود که ارزشش ازصدها زبان و قلم بزرگ‌تر است با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید.»
امام بخش قابل‌توجهی از وصایای خود را نیز به توصیه کردن نوجوانان پرداخته و این یعنی درک اهمیت این نسل که می‌توانند همیشه تحول‌آفرین باشند.
فرهنگ معین، در مورد معنای طلبه گفته:«(طَ لَ بِ )۱ــ دانشجوی علوم دینی۲ ــ خواهندگان ۳ــ دانش‌پژوهان». سالگرد دوباره قدم گذاشتن امام خمینی، به خاک کشورش، طلبه‌ای که همراه جامعه، فرهنگ‌ساز بود و تاریخ را تغییر داد، روز خوبی است برای حرف زدن از معنای اول طلبه در فرهنگ معین. دانشجوی علوم دینی. حرف زدن از اشخاصی که شاید فرهنگ معین، آنها را همان دانشجویی بداند که جای دانشگاه، در حوزه علمیه درس می‌خوانند، ولی پای حرف بزرگان‌شان که بنشینیم، می‌فهمیم زیست دانشجو و طلبه، از اساس با هم تفاوت‌ها دارد و باید هم داشته باشد. زیست‌طلبگی که خودش حدیث مفصلی دارد و سال‌هاست بر سر چیستی آن بحث‌ها می‌شود، وجه‌های مختلفی دارد. ازهمان سال۶۲که امام خمینی ابراز کرد: «اگر ما از زی روحانیت خارج بشویم، این ممکن است منتهی بشود به این‌که روحانیت شکست بخورد.» تا سالهای اخیری که رهبری سعی بر تبیین این آموزه امام داشتند. مثلا سال۹۷که فساد رادربسیاری از موارد ناشی از روحیه زیاده‌طلبی و اشرافی‌گری و تجمل‌پرستی دانستند و فرمودند: «این‌که امام بزرگوار بارها بر حفظ زی‌طلبگی و داشتن زندگی ساده و معمولی مسئولان تأکید داشتند، به همین علت بود.» زی‌طلبگی، از نظر رهبری یعنی زهد و پارسایی، ساده‌زیستی، تهجد، معنویت و اخلاص. دانشجوی علوم دینی، باید تلاش کنند سبک زندگی مخصوص به خود را داشته باشند. سبک زندگی‌ای که با ارزش‌های اصیل اسلامی منطبق باشد. این اولین گام برای ایجاد رابطه‌ای درست بین طلاب و مردم است؛ ولی به‌راستی در جامعه روحانیت چه مقدار زی‌طلبگی دیده می‌شود؟ سبک زندگی‌ای که علاوه بر اخلاص، پارسایی و... دارای ساده‌زیستی، زهد و... نیز باشد. آن دسته از طلبه‌هایی که فعالانه، مشغول کار فرهنگی هستند چقدر به دور از مصرف‌گرایی و تجمل هستند؟
طلبه، بلاگر
شکل جدید فعالیت طلبه‌ها در فضای مجازی
آیت‌ا... خامنه‌ای امسال در دیدار با مبلغان و طلاب حوزه‌های علمیه این نکته را گفتند: «علاوه بر این‌که سطح فکر جوان ما، نوجوان ما، مخاطب ما بالا رفته یک آفتی هم وجود دارد و آن این‌که در این آشفته بازار صداهای مختلف فضای مجازی و تکثر رسانه‌ای که وجود دارد، این تکثر رسانه‌ای، در این صداهای گوناگون، یک صدا در انزوا قرار گرفته و آن صدای انتقال معارف نسلی و خانوادگی است. پدرها و مادرها خیلی چیزها را به بچه‌های‌شان یاد می‌دادند. در این غوغای تکثر رسانه‌ای این صدا ضعیف شده.» اما چطور باید این صدا را به گوش جوانان و نوجوانان رساند؟ خیلی از طلاب حوزه‌های علمیه، با هدف تبلیغ، شروع به تولید محتوا در فضای مجازی کرده‌اند. استفاده از ظرفیت اپ‌های غیر ایرانی ــ که اکثرا فیلتر شده‌اند ــ بدون تن دادن به اقتضائات منفی آن، دقتی خاص می‌طلبد که بعضی‌ها از آن غافل بوده‌اند و باعث شده در میان تمام تولید محتواهای خوبی که در فضای مجازی دست به دست چرخیده‌اند و تاثیرگذار بوده‌اند، امروزه با پدیده‌ای مواجه شویم به نام طلبه‌بلاگرها. طلبه‌هایی که به همراه محتواهای ارزشی، از زندگی روزمره خود، همسر و فرزندان نیز تولید محتوا دارند. طلبه‌هایی که گاه در حال فدا کردن هدف به‌خاطر وسیله هستند.علی مومنی، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، در گفت‌و‌گو با مؤسسه مسیر رسانه توضیح می‌دهد که فعالیت تبلیغی در اینستاگرام، توسط طلبه‌های بلاگر، رفته رفته امور دینی را به سمت معنازدایی می‌برد؛ چرا که مبلغ برای دیده شدن محتوای‌شان در آن بستر باید اقتضائاتی را رعایت کنند. به‌طور مثال از آن بخش دین صحبت کنند که قابلیت بازنمایی دارد یا مثلا برای ساختن هویت نمایشی، امر دینی را تبدیل به یک‌سری مباحث فرمی کنند که دارای جذابیت باشد. چرا که نه‌فقط این اپ‌ها، شبکه‌های اجتماعی تصویری هستند، بلکه مهم‌تر این که رسانه، قابلیت انتقال مفاهیم قدسی را در خود ندارد و ساختاری سکولار دارد. با این وجود گویی هیچ نهادی برنامه‌ای برای سازماندهی این فعالیت‌ها یا جلوگیری از آسیب‌هایش ندارد. حتی گاهی خبرهایی می‌بینیم که مبنی بر این است که سیاست دولت به سمت همراهی و حمایت این‌گونه فعالیت‌هاست. مثل دیدار پنج ساعته وزیر دولت آقای رئیسی با یکی از واینر‌های طلبه فعال در اینستاگرام و توییتر در مهر ماه همین سال.
طلبه، معلم
همکاری حوزه و آموزش‌و‌پرورش
سال ۱۳۷۹ اولین تفاهم‌نامه همکاری آموزش‌و‌پرورش وحوزه علمیه، به امضای مدیر وقت حوزه علمیه قم و وزیر وقت آموزش‌و‌پرورش رسید. طی این سال‌ها این تفاهم‌نامه جامع‌تر و دوباره تثبیت شده. چندسالی است که طبق همین تفاهم‌نامه‌ها، بین حوزه و آموزش‌و‌پرورش همکاری شکل گرفته، اتفاقی که همیشه لازم بوده است. همان‌گونه که در سال ۹۸، خبرگزاری حوزه گزارش می‌دهد که رهبری، از ارتباط این دو نهاد ابراز خرسندی کرده و فرموده‌اند که در این زمینه من خودم کمک خواهم کرد و به تعبیر خودشان: «این کار من است...».
این همکاری به شکل‌های مختلف از جمله طرح امین خود را نشان داده. طرحی که معاون پژوهش و برنامه‌ریزی ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش‌و‌پرورش، آقای رحیمی در مورد آن گفته: «یکی از آثار و برکات مهم حوزه علمیه در آموزش‌و‌پرورش است و هر کجا که برگزار شده، موفقیت زیاد به همراه داشته است.» این طرح، توسط وزارت آموزش‌و‌پرورش با همکاری معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه و جامعه‌الزهرا برگزار می‌شود و سالانه داوطلبانی را که حداقل سطح دو حوزه را دارند و علاقه‌مند به استخدام در آموزش‌و‌پرورش و فعالیت در مدارس هستند، گزینش می‌کنند. مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش، در موردش توضیح داده: «طلبه‌هایی که در طرح امین با این وزارتخانه همکاری می‌کنند کاملا خودجوش و جهادی و بدون دریافت هیچ کمک مالی از وزارت آموزش‌و‌پرورش در امور تربیتی مدارس فعالیت دارند.» هرچند که این سؤال وجود دارد که آیا مسأله فقط هزینه نکردن بودجه مالی وزارت است؟
آیا هر طلبه، لزوما یک کارشناس فرهنگی و آموزشی است که صلاحیت فعالیت تبلیغی در مدارس را دارد؟ قطعا فعالیت فرهنگی ــ آموزشی مستلزم فراگیری علم آموزش، ارتباط و... است که طبیعتا در حوزه‌های علمیه آنها را تدریس نمی‌کنند و صرف مدرک حوزوی، تضمینی بر شناخت شخص در این امور نیست. از طرفی کار در حوزه نوجوان، بیشتر از هر حوزه‌ای نیازمند مخاطب‌شناسی است و فعالیت بدون تخصص در این حوزه، آسیب‌های زیادی به همراه دارد. مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش در پاسخ به این دغدغه گفته که طلبه‌های متخصص و متعهد با سازوکار‌های قانونی و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی ضروری در زمینه تربیت، مواجهه با کودک و نوجوان و کسب موفقیت در مصاحبه‌های تخصصی و تربیتی در مدارس حضور دارند. دوره‌هایی مثل برقراری ارتباط مؤثر و آموزش برگزاری اردو و... . این دوره‌ها در ضمن فعالیت آنها همچنان تشکیل و از هر دوره، آزمون گرفته می‌شود.
طرح دیگری که حاصل همکاری حوزه و آموزش‌و‌پرورش است به نام روشنا، با عنوان حضور روحانی مجرب و مهذب در مدارس استعدادهای درخشان. گفته شده که این طرح با همکاری معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در استان‌ها و سازمان تبلیغات اسلامی از سال تحصیلی ۹۱ ــ ۹۰ تاکنون اجرا شده‌است.
آقای سعیدی، امام‌جمعه قم، درمورد هدف این طرح گفته: «ما به‌دنبال این هستیم مسائل اعتقادی و شرعی را در نخبگان تقویت کنیم و خود این عاملی می‌شود تا مهاجرت و فرار مغزها کاهش پیدا کند و بچه‌های تیزهوش علاقه بیشتری به کشور و خدمت به نظام اسلامی پیدا کنند.» این طرح و نیز دوره بی‌نهایت شو که طراح آن مؤسسه آستان قدس رضوی است در مدارس سمپاد در حال اجراست و بیش از۷۰۰هزار نوجوان در بی‌نهایت شو شرکت کرده‌اند که خود نشان‌دهنده میزان محبوبیت و کارآمدی این دوره در این نسل است.همکاری‌های حوزه و آموزش‌و‌پرورش محدود به طرح امین نیست ومعمولا محل بحث بوده است.
دی ماه امسال بود که مشاور وزیر آموزش‌و‌پرورش در گفت‌و‌گویی با آیت‌ا... نوری همدانی، آمار داد که ۳۰۰۰ معلم طلبه، از طریق آزمون‌های استخدامی، جذب آموزش‌و‌پرورش شدند. با انتشار این خبر، منتقدان، واکنش‌های زیادی نشان دادند. ابراز نگرانی از ورود طلبه‌هایی که بدون تخصص در امر آموزش، به‌زودی، مشغول به‌کار می‌شوند به اوج خود رسید. طلبه‌هایی که به صرف تحصیلات دینی، مناسب تدریس دانسته شده‌اند.مشاور وزیرآموزش‌و‌پرورش در پاسخ این نگرانی‌ها درگفت‌وگویی با ایسنا گفتندکه آنچه دررسانه‌ها آمده باواقعیت حرف‌های‌شان متفاوت است و طلبه‌ها ازطریق آزمون‌های استخدامی وبدون هیچ امتیاز خاصی، دریک رقابت برابر بادیگر افراد قبول شده‌اند.
طلبه، روان‌شناس
بررسی فعالیت‌های حوزه در حوزه مشاوره
آبان ماه همین سال بود که معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه گفت: ما در حوزه علمیه حدود ۲۰۰۰ طلبه داریم که به‌صورت‌تخصصی‌درزمینه روان‌شناسی‌ومشاوره تحصیلات‌دانشگاهی دارند.ایشان با‌ابرازنگرانی درمورد برخی روان‌شناس‌های دانشگاهی، بیان کردند که گاه نوجوانان را برای آرامش روانی به فعل حرام توصیه کرده‌اند. حجت‌الاسلام عالم‌زاده نوری بیان کردند که طلبه‌ها در ارتباطات عمومی با دانش‌آموزان و با استفاده از معارف الهی، آیات و احادیث اهل‌بیت(ع) می‌توانند به نوجوانان نشاط و امید ببخشند و آنها را از سرگردانی و بی‌هدفی خارج کنند. این مقدار کمک به دانش‌آموزان از عهده طلبه‌های طرح امین برمی‌آید. کسانی هم که در رشته روان‌شناسی تحصیلات تخصصی دارند این کار را با ادبیات روان‌شناسی انجام می‌دهند. مبلغان سنتی که آیات و احادیث را به مردم می‌آموزند و با تفسیر این مفاهیم جامعه را با دین آشنا می‌کنند، می‌توانند از لسان آیات و روایات، هدف زندگی را انتقال دهند و با ایجاد بینش و نگرش عمیق دینی امید به خدا و امید در زندگی را پدید آورند و شادکامی و نشاط در دل مخاطبان خود به وجود آورند.»
حوزه علمیه، در ارتباط با خدمات مشاوره و روان‌شناسی همیشه فعال بوده و به نیازهای مختلفی پاسخ داده. از جمله طراحی اپلیکیشن پاسخگو. مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی امکانی رافراهم کرده که دراین اپلیکیشن، افراد، ارتباط مستقیم و بی‌واسطه‌ای را با متخصصان و کارشناسان حوزه علمیه تجربه کنند که این تجربه هم اعتماد آنها به یک مرکز پاسخگویی دینی حوزوی را افزایش داده و هم به آرامش و اطمینان درونی آنها در مواجهه با پرسش‌ها و شبهات موجود کمک می‌کند.این مرکز با استفاده از اساتید و محققان حوزه علمیه وباهدف پاسخگویی تخصصی به سؤالات دینی اقشار مختلف جامعه، کارشناسان خود را در گروه‌هایی تخصصی سازماندهی کرده که از مهم‌ترین آنها بخش مشاوره این اپلیکیشن است. که درآن هم امکان چت کردن با کارشناسان وجود دارد و هم طرح سؤال آفلاین.
طلبه حامی
حمایتگری امام خمینی از نسل نوجوان
امام خمینی خود از همان سنین کودکی، شخصیتی برجسته نسبت به هم‌سن‌وسالان خود داشت. این موضوع نه‌فقط در نقاشی‌ها و اشعار به‌جای‌مانده از دوران کودکی او نمود داشت، بلکه در بازی‌های کودکانه او وهم‌سن‌وسالانش نیز دیده می‌شد. دوران نوجوانی او با سختی‌های فراوانی همراه بود. او ازهمان کودکی با مفهومی به نام ظلم آشنا بود و پدرش را در مسیر همین از دست داد. او که آرمان‌های بلندش را ازنوجوانی در ذهن ساخته و پرداخته بود و کم‌کم به عرصه عمل درآورده بود، همواره به‌دنبال کاشتن بذر اعتماد به نوجوان در جامعه بود تا جایی که درمورد شهید فهمیده فرموده: «رهبر ما آن طفل ۱۳سالهای است که با قلب کوچک خود که ارزشش ازصدها زبان و قلم بزرگ‌تر است با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید.»
امام بخش قابل‌توجهی از وصایای خود را نیز به توصیه کردن نوجوانان پرداخته و این یعنی درک اهمیت این نسل که می‌توانند همیشه تحول‌آفرین باشند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
لزوم کامل‌تر شدن حکم قابل تحسین دادگاه لاهه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تکرار اتهامات واهی علیه ایران
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بازی اروپا در پازل اسرائیل | رای شجاعانه دادگاه کیفری بین‌المللی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
گفت و گو
در گفت‌و‌گو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد