از آنجا که ۲۰درصد تجارت جهانی، یکسوم خاک دنیا و یکچهارم تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص دادهاند به همین دلیل ایران میتواند به سادگی از مزایای بیشمار اقتصادی این امر در راستای توسعه اقتصادی خود بهره ببرد.
وضعیت تجارت ایران با بریکس
آمارهای گمرک گویای آن است که بیش از ۵۰درصد صادرات ایران و حدود ۶۰درصد کل تجارت کشورمان با هشت عضو دیگر بریکس شامل: برزیل، روسیه، چین، هند، آفریقای جنوبی، امارات، مصر و اتیوپی است. با توجه به اینکه یکی از سه رکن اصلی بریکس، امور مالی و اقتصادی است و علاوه بر آن، با توجه به اینکه کشورهای عضو بریکس دارای سهم قابلتوجهی از اقتصاد جهانی هستند و همچنین با توجه به محقق شدن عضویت کامل ایران از ابتدای سال جاری میلادی، فرصتی مناسب برای توسعه اقتصادی کشور، فراهم شده است. برای تحقق این مهم، محسنکریمی، معاون امور بینالملل بانک مرکزی در نخستین جلسه وزرای اقتصاد و رؤسای بانکهای مرکزی عضو گروه بریکس در سال ۲۰۲۴ با تشریح پیشنهادهای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای تاسیس سه نهاد «رتبهبندی اعتباری بینالمللی»، «نهاد مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم مستقل بریکس» و همچنین ایجاد «نظام پیامرسان بانکی (مشابه سوئیفت)» برای اعضای گروه بریکس گفت: این پیشنهادها که چندی پیش توسط بانک مرکزی ایران به رئیس دورهای گروه بریکس ارائه شده بود در هیأتمدیره این گروه با آنها موافقت شد و در دستور کار نخستین نشست وزرای اقتصاد و رؤسای بانکهای مرکزی عضو گروه بریکس و نشستهای آتی جهت بحث و بررسی قرار گرفت.
عزم کشورهای عضو بریکس برای تعمیق همکاریهای حوزه انرژی
در این خصوص ایمان رحمتی، مدیر مطالعات و پایش بازار برق از شرکت مدیریت شبکه برق ایران در خصوص تشکیل اولین جلسه کمیته انرژی کشورهای عضو بریکس در روسیه اظهار کرد: اگرچه مجموعه بریکس در سالهای اخیر اقداماتی در حوزه انرژی داشته است که اهم دستاورد آن ۹ گزارش جامع در حوزههای مرتبط با انرژی است، تشکیل اولین نشست کارشناسان حوزه انرژی نشان از عزم این مجموعه برای تعمیق همکاریهای حوزه انرژی دارد و با توجه به جایگاه ایران در حوزه انرژی در عرصه ملی و بینالمللی، حضور در مجموعه بریکس میتواند تسهیلکننده رشد و ارتقای کشور در این حوزه باشد. رحمتی تصریح کرد: در این جلسه، نمایندگان کشورها وضعیت انرژی و برنامههای در حال توسعه را در کشور خودشان ارائه دادند و در ادامه بحث و تبادل نظر در زمینه انرژی و برنامههای آتی فعالیت بریکس در حوزه انرژی انجام شد؛ از موارد قابل توجه اینکه کشور هند در زمینه توسعه انرژیهای پاک و تجدیدپذیر اقدامات چشمگیری انجام داده است و همینطورکشور امارات متحده عربی درخصوص برنامهریزیهای بلندمدت انرژی تا سال ۲۰۷۱ نیز برنامهریزی مدون انجام داده است. رحمتی در خصوص چشمانداز حضور ایران در تعامل با گروه بریکس در آینده، گفت: بعضی از کشورهای عضو گروه بریکس عضو گروه کشورهای G۲۰ نیز هستند که دارای فعالیتهای گسترده و وسیعی در حوزه انرژی هستند؛ لذا میتوان گفت بهرغم اینکه ایران جزو کشورهای G۲۰ نیست، لیکن از طریق عضویت در گروه بریکس تا حدودی با برنامههای جامع انرژی در سطح جهانی همراستا خواهد بود؛ بهویژه اینکه در سال جاری و در سال آینده کشورهای عضو بریکس ریاست G۲۰ را در اختیار دارند. وی افزود: یکی دیگر از موضوعاتی که در آینده انرژی حائز اهمیت خواهد بود این است که بتوان سبد انرژی را در سطح کشور گسترش داد؛ مجموعه بریکس در خصوص استفاده از برخی فناوریهای نوین نظیر استفاده از زغالسنگ پاک و هیدروژن که آلایندههای زیستمحیطی کمتری دارد، فعالیت بالایی دارند و بررسی و ارزیابی این حوزهها در کشور ما نیز میتواند پتانسیلهای احتمالی را برای تنوعبخشی به سبد انرژی شناسایی کند.
مزیتهای صادراتی ایران
بررسی میزان جمعیت کشورهای عضو بریکس، نشان میدهد این گروه تا قبل از عضوگیری جدید، حدود ۴۵ درصد جمعیت و ۳۰درصد وسعت کل جهان را تشکیل میداد. در واقع جمعیت کل پنج کشور عضو این گروه دو میلیارد و۸۳۰ میلیون نفر برآورد شده بود که هم اکنون با عضوگیری جدید گروه بریکس بالطبع تعداد کل جمعیت این گروه تغییر کرده است. باید توجه داشت که ۹ کشور عضو بریکس، در مجموع، بیش از ۳۰درصد تولید ناخالص داخلی براساس برابری قدرت خرید کل کشورهای جهان را در حال حاضر دارا هستند که میزان قابل توجهی است. به همین دلیل میتوان گفت کشورهای عضو گروه بریکس از میزان جمعیت بالایی برخوردار بوده و بازارهای زیادی را برای واردات کالاهای مختلف دارند از این رو ایران میتواند سهم زیادی در صادرات محصولات و کالاهای خود به این کشورها داشته باشد. بیشترین صادرات ایران به بریکس میتواند شامل نفت، گاز و میعانات گازی باشد با این حال در این شرایط ایران باید نقش جدیدی پیدا کند تا بتواند بیش از پیش در تأمین انرژی کشورهای همپیمان خود که در بریکس هستند، ایفای نقش کند.