شبیخون بیماری‌های غیرواگیر به ایرانی‌ها

براساس مطالعات انجام‌شده در کشور،درحال حاضرشاخص فعالیت فیزیکی در۴۰درصد جمعیت بالای۳۰‌سال کشور کم است وبا توجه به این‌که بیش از ۶۵درصد مرگ‌ومیرهامربوط به بیماری‌های غیرواگیراست که ازمجموع مرگ‌و‌میرهای مربوط به بیماری‌های غیرواگیر، ۲۰ درصد به مشکلات قلبی ــ عروقی اختصاص دارد و۱۰درصد هم مربوط به سرطان‌هاست.
     
بیماری‌های غیرواگیر چیست؟
بیماری‌های غیرواگیر بیماری‌هایی هستندکه ازیک فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل نمی‌شوند وبه‌دلیل فاکتورهای محیطی، ژنتیکی و سبک زندگی به وجود می‌آیند. ازمهم‌ترین بیماری‌های این گروه می‌توان به بیماری‌های قلبی ــ عروقی، کلیوی،عصبی وروانی،گواتر، تالاسمی، فشار خون بالا، بیماری‌های مزمن و غیراختصاصی تنفسی (مانند آسم)، پیامدهای دائمی سوانح، کوری، دیابت و انواع گوناگونی دیگر بیماری‌های متابولیک، بیماری‌های مفصلی ــ استخوانی مزمن و سرطان‌ها اشاره کرد .
     
بیماری‌های غیرواگیر؛ علت اصلی مرگ‌ومیر در جهان 
هرساله ۱۷میلیون نفر زیر۷۰سال درجهان براثر بیماری‌های غیرواگیر جان خود را ازدست می‌دهندوبر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر بیماری‌های غیرواگیر علل اصلی مرگ‌و‌میر و ناتوانی در جهان هستند. به نحوی که در سال ۲۰۰۸، ۶۳ درصد علل مرگ در تمام دنیا (۳۶ میلیون نفر) مربوط به بیماری‌های عمده غیرواگیر بوده است. در این میان بیماری‌های قلبی ــ عروقی به‌تنهایی عامل نزدیک به۱۷میلیون مرگ درسراسردنیا بوده‌اند.براساس این گزارش نزدیک به۸۰درصد این موارد (۲۹میلیون نفر)درکشورهای با درآمد متوسط پایین رخ داده وپیش‌بینی کرده که تاسال۲۰۲۰ تعداد موارد مرگ ناشی از این بیماری‌ها با ۱۵ درصد افزایش به سالانه ۴۱ میلیون نفر برسد.این افزایش عمدتا در منطقی نظیر جنوب غرب آسیا، مدیترانه شرقی و آفریقا مشاهده رخ خواهد داد. نکته قابل تامل این است که درحال حاضر درکشورهای با درآمد متوسط پایین، ۲۹ درصد موارد مرگ ناشی از بیماری‌های عمده غیرواگیر درجمعیت زیر۶۰سال رخ می‌دهد.این درحالی است که چهار بیماری عمده غیرواگیر(بیماری‌های قلبی ــ عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی ودیابت)مستقیما به سه عامل خطر اصلی قابل پیشگیری شامل استعمال دخانیات، تغذیه نامناسب و عدم فعالیت بدنی مناسب وابسته هستند و جوامع می‌توانند با اقدامات خاص از بروز آن پیشگیری کنند.
     
چاقی؛ بزرگ‌ترین تهدید تهرانی‌ها!
دراردیبهشت‌ماه امسال واحدبررسی قندوچربی‌های خون تهران نتایج مطالعه روی ۱۸هزارو۵۵۵ نفر ازافراد شرق تهران در خصوص بررسی عوامل خطرساز بیماری‌های غیرواگیر را منتشر کرد.نتایج مرحله اول مطالعه قند و لیپید تهران حاکی از شیوع بسیار بالای عوامل خطرساز یعنی پرفشاری خون (۲۴ درصد)، اضافه‌وزن و چاقی (۶۳‌درصد)، اختلالات چربی خون (۵۴ درصد)، بیماری دیابت (۱۱ درصد) و مصرف سیگار (۱۴ درصد)، در شهروندان‌تهرانی بود.
     
سخن آخر
آمار بالای میزان مرگ‌ومیرها از یک سو و تحمیل هزینه‌های درمانی آن به مردم و نظام سلامت از سوی دیگر، ضرورت توجه هرچه بیشتر در به‌کارگیری اقدامات پیشگیرانه و کنترل‌کننده این مسأله را از سوی مسئولان ایجاب می‌کند. اگرچه سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر به‌عنوان گامی موثر در این زمینه تصویب شدواین سنددرسال۱۳۹۴ کاهش ۲۰درصدی کم‌تحرکی را هدف گرفته بود اما گزارش نشست «عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در ایران» در خرداد ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که با وجود تلاش‌های انجام‌شده تاکنون این عامل خطرفقط۹درصد کاهش یافته و در واقع نتوانسته راهکار موثری برای حل این مسأله‌باشد. 

تیغ برنده بیماری‌های واگیردار بر گلوی ایرانی‌ها
از آنجایی که بیماری‌های واگیردار به یک معضل جهانی تبدیل شده، این مسأله در کشور ما نیز اوضاع خوبی ندارد. به گفته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت درحال حاضر علت مرگ ۸۳ درصد افراد جامعه یعنی چیزی حدود سالانه بیش از ۳۰۰ هزار نفر بر اثر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر رخ می‌دهد که در این میان علت مرگ سالانه بیش از ۱۵۰هزارنفر درکشور نیز بیماری‌های قلبی ــ عروقی است.به گفته مسئولان وزارت بهداشت، در حال حاضر ۳۲ درصد افراد بالای ۱۸سال در کشور پرفشاری خون دارند و این در حالی است که بیش از ۶۰ درصد این افراد از پرفشاری خون خودخبر ندارند.همچنین علت بیش از ۳۰هزار مرگ سالانه در کشور بیماری دیابت است و حال آن‌که حدود ۳۰ درصد از مردم از ابتلای خود به دیابت اطلاع ندارند!