جنگ جهانی فناوری

 

DeepSeek که از سوی یک استارتاپ چینی توسعه یافته، توانسته به‌سرعت جایگاه خود را در بازار جهانی هوش مصنوعی به دست آورد و در آزمایش‌ها از ChatGPT شرکت OpenAI پیشی بگیرد.در پی معرفی این اپلیکیشن، شاخص‌های اصلی بازار آمریکا مانندS&P ۵۰۰ و NASDAQ به‌شدت افت کردند. سهام شرکت‌های تراشه‌سازی به‌ویژه آسیب دید و شاهد افت‌های شدید در این بخش بودیم. انویدیا، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سازنده تراشه، شاهد افت ۱۷ درصدی در ارزش سهام خود بود و ۵۸۹ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد. برادکام و تایوان سمی‌کانداکتور نیز با کاهش‌های مشابه مواجه شدند و به ترتیب ۱۷ و ۱۳ درصد از ارزش سهام خود را از دست دادند.درکنار این شرکت‌ها، مایکروسافت، آلفابت و اوراکل نیز شاهد افت‌های قابل توجهی در بازاربودند.سهام مایکروسافت ۲درصد کاهش یافت،در‌حالی که آلفابت و اوراکل به ترتیب ۴ و ۱۴ درصد از ارزش خود را از دست دادند. در همین حال، سافت‌بانک که در زمینه سرمایه‌گذاری‌های فناوری فعال است، شاهد افت ۸ درصدی سهام خود در بازار توکیو بود.این روند کاهش ارزش سهام شرکت‌های بزرگ به‌ویژه در بخش فناوری باعث تغییراتی در رتبه‌بندی ارزش بازارشد.انویدیا که پیش ازاین با ارزش بازار۲.۹تریلیون دلار، به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت فناوری شناخته می‌شد، جایگاه خود را از دست داد و اپل با رشد ۳درصدی،به ارزش بازار۳.۴۵تریلیون دلار رسید.پس از آن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به مدل جدید هوش مصنوعی شرکت چینی دیپ‌سیک، آن را زنگ خطری برای فناوری آمریکا عنوان کرد.  پس از چند ساعت از این اظهار‌نظر  در‌حالی که این اپلیکیشن‌ در‌حال تبدیل‌شدن به یکی از پربازدید‌ترین اپلیکیشن‌های رایگان اپ‌استور بود، این استارتاپ چینی هدف حمله سایبری قرار گرفت و به‌دلیل مشکلات فنی، ثبت‌نام‌ها در دیپ‌سیک به‌طور موقت متوقف شد. 

   

دیپ‌سیک یک آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی است که از فایر فلایر (Fire-Flyer)، شرکت یادگیری عمیق High-Flyer، یک صندوق مالی چینی، پدید آمده است. ‌های‌فلایر (High-Flyer) که در سال ۲۰۱۵ تاسیس شد، با استفاده از محاسبات پیشرفته برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های مالی شهرت یافت.  در واقع DeepSeek یک مدل هوش مصنوعی پیشرفته است که برای انجام وظایف مختلف یادگیری ماشین به‌ویژه در زمینه پردازش زبان طبیعی (NLP) طراحی شده است. این مدل به‌طور خاص از تکنیک‌های جدیدی مانند ترکیب متخصصان (Mixture of Experts)استفاده می‌کند. در این روش، تنها منابع محاسباتی مورد نیاز برای هر وظیفه فعال شده که موجب کاهش مصرف انرژی و بهبود کارایی در مقایسه با مدل‌های سنتی می‌شود. این نوآوری باعث می‌شود که DeepSeek قادر باشد عملکردهایی مشابه یا حتی بهتر از رقبای خود را با استفاده از منابع محاسباتی کمتر ارائه دهد. یکی از ویژگی‌های برجسته DeepSeek توانایی آن در انجام وظایف پیچیده پردازش زبان است که با هزینه‌ها و منابع کمتری نسبت به مدل‌های مشابه ارائه می‌شود. این فناوری نه‌تنها از نظر کارایی و دقت، بلکه از نظر بهینه‌سازی مصرف انرژی و منابع محاسباتی، یک پیشرفت چشمگیر محسوب می‌شود. این ویژگی‌ها به آن اجازه داده‌اند که در رقابت با مدل‌های پیشرفته آمریکایی مانند GPT-۴ و BERT عملکرد بهتری ارائه دهد. 

   

با وجود قابلیت‌های چشمگیر این فناوری، ظهور DeepSeek در دنیای هوش مصنوعی نگرانی‌هایی را در کشورهای غربی ایجاد کرده است، به‌ویژه در آمریکا و کشورهای اروپایی. این نگرانی‌ها عمدتا به چند دلیل اصلی برمی‌گردد:

 

 DeepSeek  به‌دلیل مصرف منابع کمتر و کارایی بالاتر نسبت به مدل‌های مشابه، می‌تواند به رقیبی جدی برای شرکت‌های آمریکایی مانند OpenAI و Nvidia تبدیل شود. در نتیجه، بسیاری از شرکت‌ها و تحلیلگران اقتصادی نگران کاهش ارزش بازار شرکت‌های آمریکایی هستند. این امر به‌ویژه در صنایع مرتبط با پردازش‌های محاسباتی و سخت‌افزارهای خاص مانند کارت‌های گرافیک Nvidia تاثیرات منفی خواهد گذاشت. 

 

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم DeepSeekاین است که کدهای این مدل به‌صورت منبع‌باز منتشر شده است.این امر موجب می‌شود که کشورهای مختلف و حتی شرکت‌ها بتوانند به‌راحتی به این فناوری دسترسی پیدا کرده و از آن استفاده کنند. این وضعیت ممکن است منجر‌به کاهش وابستگی به شرکت‌های بزرگ آمریکایی در زمینه هوش مصنوعی و تغییرات عمده در بازار جهانی شود. 

 

یکی ازدلایل اصلی نگرانی‌ها در آمریکاواروپا، رشد سریع و تاثیرگذارچین درعرصه فناوری‌های نوین است.بسیاری از کارشناسان بر این باورند که توسعه DeepSeek می‌تواند چین را به‌عنوان یک قدرت برتر در عرصه هوش مصنوعی مطرح کرده و توانایی آمریکا و کشورهای اروپایی در مقابله با این روند را تهدید کند. 

   

آمریکا و کشورهای اروپایی در گذشته با اعمال محدودیت‌های صادراتی و تحریم‌های تجاری سعی کرده‌اند از انتقال فناوری‌های پیشرفته به چین جلوگیری کنند. با این حال، ظهور DeepSeek نشان می‌دهد که تحریم‌ها و محدودیت‌های فعلی نمی‌توانند مانع از پیشرفت چین در این عرصه شوند، زیرا این فناوری به‌راحتی در دسترس عموم قرار گرفته است. 

     

در پاسخ به این تهدید، برخی مقامات آمریکایی به‌ویژه از سوی دولت سابق ایالات متحده، تلاش‌هایی برای تقویت رقابت در زمینه هوش مصنوعی انجام داده‌اند.دونالد ترامپ، در سخنانی از صنایع آمریکایی خواسته است که برای رقابت با DeepSeek و سایر فناوری‌های مشابه،تلاش بیشتری کنندوبرلزوم بازگشت تولیدات به ایالات متحده تاکید کرده است.این درخواست‌هابخشی از استراتژی بزرگ‌تری است که هدف آن تقویت موقعیت آمریکا درزمینه فناوری‌های پیشرفته و جلوگیری از بروز شکاف‌های اقتصادی و فناورانه با سایر کشورها به‌ویژه چین است. 

   

با توجه به سرعت پیشرفت‌های DeepSeek، احتمالا شاهد تغییرات عمده‌ای در نحوه توسعه و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی خواهیم بود. این تغییرات می‌تواند باعث دگرگونی در بازارهای جهانی، از جمله کاهش تسلط شرکت‌های آمریکایی و ایجاد شرایطی رقابتی‌تر در سطح جهانی شود. همچنین، کشورهای اروپایی و آمریکا ممکن است مجبور شوند استراتژی‌های جدیدی برای حفظ برتری خود در این حوزه طراحی کنند، که می‌تواند شامل سرمایه‌گذاری‌های بیشتر درتحقیقات و توسعه هوش مصنوعی، تقویت امنیت سایبری و به‌روزرسانی قوانین و مقررات مرتبط با فناوری‌های نوین باشد.