بیماری بچه‌ها‌ را شوخی نگیرید

در این میان، به نظر می‌رسد که بین بیماری‌های ساده و جدی کودکان، مرز باریکی وجود دارد که اگر ریسک کنیم و به پزشک متخصص مراجعه نکنیم، معلوم نیست که با چه عواقبی روبه‌رو خواهیم شد. موضوعی که دکتر علی فرجی، متخصص کودکان و عضو هیات‌مدیره انجمن علمی کودکان هم در گفت‌وگو با جام‌جم بر آن تاکید دارد و معتقد است که بهتر است در چنین مواقعی، زمان را از دست ندهیم و با مراجعه به پزشک متخصص، بر سر سلامت کودک‌مان ریسک نکنیم! پس هیچ‌گاه از پرسش و مراجعه به پزشک خجالت نکشید. بسیاری از مشکلات می‌توانند با تغییر رژیم‌غذایی، استراحت یا رفتاردرمانی بدون نیاز به دارو حل شوند. پزشکان هنگام تجویز دارو، به تمامی محدودیت‌ها و عوارض احتمالی اشراف دارند. بنابراین مراجعه حضوری به پزشک متخصص و اجرای دقیق توصیه‌ها می‌تواند از بروز عوارض ناگوار جلوگیری کند.
 برخی از والدین در روند بیماری فرزندشان تصمیم به درمان‌های خانگی و اصطلاحا خوددرمانی می‌گیرند؛ شما چنین روشی را قبول دارید؟
واقعیت این است که درمان‌های خانگی و خوددرمانی دو مدل است. گاهی ما با یک سرماخوردگی ساده ویروسی در کودک مواجه هستیم؛ ویروسی ساده که معمولا خودمحدودشونده است. یعنی چه؟ یعنی حتی اگر برای مقابله با آن، دارویی مصرف نشود هم بعد از گذشت دوره بیماری، خوب می‌شوند. درواقع ‌خوردن‌آبمیوه، مصرف مایعات، استفاده از بخور و روش‌های این‌چنینی و خانگی، این بیماری را رفع می‌کند. اما در برخی از بیماری‌ها این‌طور نیست! بیماری‌های جدی نیاز به درمان‌هایی جدی دارند و هرگونه اتلاف وقت و مراجعه‌نکردن به پزشک، می‌تواند هم باعث جدی‌تر شدن بیماری شود و هم آن زمان طلایی برای درمان از دست برود. خلاصه این‌که در پاسخ به سؤال شما باید بگویم اگر می‌توانیم، تفاوت این دو بیماری را تشخیص بدهیم. گاهی درمان‌های خانگی می‌تواند خوب باشد اما توصیه من این است که ریسک نکنیم و برای بیماری‌های کودکان، به پزشک مراجعه نماییم و زودگذر بودن و یا خدای‌نکرده جدی‌بودن آن را پزشک متخصص تشخیص دهد.
 شما تجربه‌ای از جدی گرفته نشدن بیماری کودکان دارید؟
در برخی موارد پیش آمده است که کودک اظهار دل‌درد می‌کند. والدین هم فکر می‌کنند یک دل‌درد ساده است و با چای‌نبات و مصرف جوشانده فلان‌گیاه، خوب می‌شود؛ اما دل‌درد تسکین پیدا نمی‌کند. حتی بیشتر و شدیدتر می‌شود. علاوه بر دل‌درد، تهوع و تب هم اضافه می‌شود. والدین همچنان معتقدند که تب را با پاشویه و مصرف استامینوفن و ... پایین می‌آورند.
 غافل از این‌که؟
غافل از این‌که این نشانه‌های بیماری آپاندیس کودک است و اگر زمان بگذرد، آپاندیس پاره می‌شود و عفونت در بدن کودک شکل می‌گیرد. آن‌وقت شاید یک درمان ساده و یک جراحی ساده، تبدیل به یک جراحی سخت و پردردسر می‌شود.
 یعنی نشانه‌ها را باید جدی گرفت.
خوب است بدانید که دردهای شکمی همیشه جدی بوده‌اند و مسأله مهمی هستند. پس اگر در کودک با دل‌درد مواجه شدید، به یک چای‌نبات ساده بسنده نکنید و حتما به پزشک مراجعه کنید تا ساده و یا مهم بودن علت درد را خود پزشک تشخیص دهد.
 و دیگر چه علائمی می‌تواند مهم باشد؟
به‌‌طورکلی عفونت‌های ویروسی ساده در دستگاه تنفس، عموما با آبریزش، تب و ... اما به‌صورت مختصر خودشان را نشان می‌دهند. اما اگر این تب به درازا بکشد و بیشتر از سه روز ادامه‌دار باشد و بعد از آن با لرز هم همراه شود، بهتر است جدی گرفته شود. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که کودک رفته‌رفته اشتهای خودش را هم از دست بدهد و نتواند چیزی بخورد. در چنین مواقعی، باید حتما به پزشک مراجعه کنیم و دست از خوددردمانی برداریم.  شخصا معتقدم که با صبر کردن و بدون درمان اصولی، نتیجه خیلی خوبی از درمان نخواهیم گرفت؛ پس بهتر است زمان طلایی درمان را از دست ندهیم.
 کم شدن اشتها نمی‌تواند نشانه خوبی باشد؛ نه؟
گاهی کودک در زمان بیماری، نمی‌تواند غذای سنگین بخورد و صرفا تمایل به برخی از غذاهای سبک و مصرف مایعات دارد. اما در برخی مواقع بیماری در حدی است که مایعات هم نمی‌تواند بخورد. در چنین مواقعی، آب بدن کم شده و بدن اصطلاحا دهیدراته می‌شود. این بی‌حالی و بی‌اشتهایی و دهیدراته شدن بدن کودک اصلا نشانه‌های خوبی نیستند و بهتر است در چنین مواقعی ریسک نکنیم و با جدی گرفتن این نشانه‌ها بدون از دست دادن زمان، به پزشک مراجعه کنیم.   اما جالب است که از طرف دیگر، برخی از والدین هم هستند که با کوچک‌ترین علائمی، کودک را به پزشک می‌برند! این موضوع به خودی خود اشکالی ندارد؛ چراکه دیگر خیال‌شان از تبعات بعدی بیماری راحت است اما آنچه اهمیت دارد این است که پزشک بردن یا نبردن، یک شمشیر دولبه است و باید مواظب باشیم که در هر دو صورت، از طرف دیگر بام نیفتیم.
 یعنی چه؟
یعنی نه این‌طور باشد که کلا پزشک را در مرحله آخر قرار بدهیم و نه به این صورت باشد که اگر پزشک تشخیص بیماری ساده ویروسی داد که به زودی رفع می‌شود، اصرار به آنتی‌بیوتیک ‌کنیم.