خطر انقراض آبگوشت
تا چشم کار می‌کند شهر پر از اغذیه‌فروشی است؛شغلی که به گفته یکی از صاحبان آن «مرگ»ندارد! درآمدش تضمینی است و ربطی هم ندارد دلار کشیده بالا یا چند صد تومانی رییزش کرده. اگر سال‌های گذشته قانون «تعیین حقوق صنفی» به شکل دست‌و‌پا شکسته‌ای اجرا می‌شد حالا ردیف اغذیه‌فروش‌های کنار هم در یک خیابان نشان از این دارد که این قانون مدت‌هاست از چشم‌ها افتاده.
هرگاه بحث درباره افزایش مصرف فست‌فود مطرح شده، اغلب به پیامدهای منفی آن بر سلامت اشاره شده است.سونامی دیابت جامعه ایرانی یا حتی بروز سرطان‌های نادر معده آن هم در سنین پایین نشانه‌های مصرف بی‌رویه غذاهای فرآوری شده است. با این حال، کمتر شده که به پیامدهای بلندمدت این افزایش مصرف فست‌فود اشاره شده است؛ پیامدهایی که دارد روی ذائقه جامعه ایرانی اثر می‌گذارد، به انقراض غذاهایی همچون آبگوشت می‌انجامد و احتمالا نسل‌های آینده چیزی از پیچیدن بوی قورمه‌سبزی در حیاط خانه به یاد نخواهند آورد.
جنبش سوسیس!
همه چیز برای ایرانی‌ها از یک شورش درشوروی سابق آغاز شد.سال۱۹۱۷ بود که عده زیا‌دی از ارمنیان روسیه و روس‌های مخالف انقلاب به ایران آمدند. رهاورد ساکنان تازه ایران،سوسیس، کالباس و ژامبونی بود که از مواد غذایی مورد علاقه آنها به‌شمار می‌رفت. مهاجران مخالف روسی در گیلان، مازندران، استرآباد و تهران مستقر شدند و تهیه سوسیس، کالباس و ژامبون را آغاز کردند. آرزومان و میکائیلیان دو نفر از ارمنیان مهاجری بودند که اقدام به تاسیس کارگاه‌هایی در این زمینه در گیلان و تهران کردند و تولید کالباس، سوسیس و ژامبون از همین زمان آغاز شد.
پیتزا در ویلا
خیلی طول نکشید تا سروکله ساندویچ هم در ایران پیدا شد. در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن، اولین ساندویچ‌‌فروش‌ها در تهران آغاز به کار کردند و در طول ۱۰ سال در شهرستان‌ها نیز مغازه‌هایی این‌چنینی افتتاح شد. محبوبیت این غذای تازه‌وارد به حدی رسید که حدود سال‌های دهه ۴۰ تعداد کارگران ساندویچ‌فروشی‌ها تنها در شهرستان رشت به ۱۶ هزار نفر می‌رسید. دهه ۴۰ اما تنها دهه شکوفایی هنر در ایران نبود چراکه ششم بهمن۱۳۴۷، رضا رئیسی، فارغ‌التحصیل کشاورزی از دانشگاه پلی‌تکنیک ایالت کالیفرنیا در سنت‌لوئیس ابیسپو، اقدام به تاسیس اولین پیتزافروشی ایران به نام «پیتزا پنتری» در خیابان ویلا کرد. پیتزاها به ابعاد و قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌شدند که بزرگ آن ۱۸ تومان، متوسط ۱۶ تومان و کوچک ۱۴ تومان قیمت داشت. در تهران و فاصله سال‌های۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ تعداد ساندویچ‌فروشی‌ها از مرز ۱۰هزار مغازه گذشت و اوایل دهه ۱۳۴۰، همبرگر نیز خودش را در بازار غذای ایران نشان داد.
سلطه غربی روی سفره ایرانی
فرهنگ غذایی ایران، آن‌قدر غنی است که به ورود غذاهای غربی در ایران نیازی نباشد اما چه دلایلی باعث شده طی دو دهه اخیر ذائقه غذایی ایرانی‌ها از آبگوشت، دیزی و بزباش به سمت پیتزا و سوسیس و کالباس بچرخد؟ دکتر کوروش جعفریان، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: الگوی غذایی جامعه ایران، از سبک سنتی خود خارج شده و به سمت الگوی غربی حرکت می‌کند. او می‌گوید: سبک غذایی هر قوم یا جامعه براساس شرایط محیطی، جغرافیایی، نوع زندگی، روابط اجتماعی و سنتی آن جامعه تعیین و تبدیل به یک الگوی غالب می‌شود.امروزه نیز با پیشرفت تکنولوژی و انواع نقل و انتقالات در دنیا، شبکه‌های بزرگ و زنجیره‌ای توزیع مواد غذایی در جوامع ایجاد شده که دسترسی به انواع مواد و محصولات غذایی غیربومی و غیرسنتی را تسهیل کرده است. جامعه ما نیز در گذر زمان بر اثر همین تحولات، غذاهای محلی خود را که محصول شرایط محیطی و جغرافیایی است، به فراموشی سپرده و الگوهای جدید را وارد سفره غذایی خود کرده.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران معتقد است مهم‌ترین دلیل تغییر ذائقه ایرانی‌ها اعمال سیاست‌های کلان در این حوزه است: نکته نگران‌کننده این است که یکسری نهادها و شرکت‌های بین‌المللی عرضه خدمات با اعمال فشار بر افراد یک جامعه، باعث می‌شوند ذائقه غذایی جامعه‌ای مثل ایران به سمتی تغییر کند که آنها تعیین می‌کنند.
این فوق‌تخصص تغذیه با بیان این که ذائقه غذایی جامعه ایران به سمت الگوهای غربی در حال حرکت است، گفت: اگرچه امروزه الگوهای غذایی متعددی در جامعه ایران رایج است اما متأسفانه الگوهای غذایی غربی به‌دلیل قیمت پایین، پخت سریع و دسترسی راحت مردم، در جامعه ما به‌خصوص در میان جوانان و نوجوانان به الگوی غالب تبدیل شده در حالی که این نوع غذاهای صنعتی نظیر سوسیس و کالباس به‌دلیل نمک فراوان، افزودنی‌های شیمیایی زیاد و چربی بالا از لحاظ ریزمغذی‌های تغذیه‌ای بسیار ناچیز اما از لحاظ درشت مغزی‌های بی‌کیفیت بسیار غنی هستند.
البته نباید همه تقصیرات را محدود به این عوامل دانست چراکه بی‌اعتمادی مردم به مواد غذایی داخلی حداقل در چند سال اخیر، دلیل مهمی برای گرایش آنها به غذاهای غربی است.
دکتر جعفریان می‌گوید: شنیدن خبرهایی مثل وجود روغن پالم در لبنیات و دیگر خبرهای این‌چنینی باعث می‌شود مردم دیگر به سازمان‌های دولتی در خصوص کیفیت و ارزش مواد غذایی اعتماد نکنند.
آمار نخوانید، چشم بیندازید
نیازی نیست در رسانه‌ها جست‌وجو کنید تا درباره گسترش فست‌فودها در ایران مطلبی پیدا کنید. گوگل را هم رها کنیدچراکه نیازی به این غول جست‌وجوگر ندارید.کافی است همین فردا که راهی محل کارتان می‌شوید،چشم چشم کنید تا ببینید چه تعداد اغذیه‌فروشی بین خانه‌ومحل‌کارتان می‌بینید.حتی‌می‌توانید این تعداد‌رابا شمارش دوباره درماه بعدمقایسه کنید.به همین سادگی.
جنبش سوسیس!
همه چیز برای ایرانی‌ها از یک شورش درشوروی سابق آغاز شد.سال۱۹۱۷ بود که عده زیا‌دی از ارمنیان روسیه و روس‌های مخالف انقلاب به ایران آمدند. رهاورد ساکنان تازه ایران،سوسیس، کالباس و ژامبونی بود که از مواد غذایی مورد علاقه آنها به‌شمار می‌رفت. مهاجران مخالف روسی در گیلان، مازندران، استرآباد و تهران مستقر شدند و تهیه سوسیس، کالباس و ژامبون را آغاز کردند. آرزومان و میکائیلیان دو نفر از ارمنیان مهاجری بودند که اقدام به تاسیس کارگاه‌هایی در این زمینه در گیلان و تهران کردند و تولید کالباس، سوسیس و ژامبون از همین زمان آغاز شد.
پیتزا در ویلا
خیلی طول نکشید تا سروکله ساندویچ هم در ایران پیدا شد. در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن، اولین ساندویچ‌‌فروش‌ها در تهران آغاز به کار کردند و در طول ۱۰ سال در شهرستان‌ها نیز مغازه‌هایی این‌چنینی افتتاح شد. محبوبیت این غذای تازه‌وارد به حدی رسید که حدود سال‌های دهه ۴۰ تعداد کارگران ساندویچ‌فروشی‌ها تنها در شهرستان رشت به ۱۶ هزار نفر می‌رسید. دهه ۴۰ اما تنها دهه شکوفایی هنر در ایران نبود چراکه ششم بهمن۱۳۴۷، رضا رئیسی، فارغ‌التحصیل کشاورزی از دانشگاه پلی‌تکنیک ایالت کالیفرنیا در سنت‌لوئیس ابیسپو، اقدام به تاسیس اولین پیتزافروشی ایران به نام «پیتزا پنتری» در خیابان ویلا کرد. پیتزاها به ابعاد و قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌شدند که بزرگ آن ۱۸ تومان، متوسط ۱۶ تومان و کوچک ۱۴ تومان قیمت داشت. در تهران و فاصله سال‌های۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ تعداد ساندویچ‌فروشی‌ها از مرز ۱۰هزار مغازه گذشت و اوایل دهه ۱۳۴۰، همبرگر نیز خودش را در بازار غذای ایران نشان داد.
سلطه غربی روی سفره ایرانی
فرهنگ غذایی ایران، آن‌قدر غنی است که به ورود غذاهای غربی در ایران نیازی نباشد اما چه دلایلی باعث شده طی دو دهه اخیر ذائقه غذایی ایرانی‌ها از آبگوشت، دیزی و بزباش به سمت پیتزا و سوسیس و کالباس بچرخد؟ دکتر کوروش جعفریان، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: الگوی غذایی جامعه ایران، از سبک سنتی خود خارج شده و به سمت الگوی غربی حرکت می‌کند. او می‌گوید: سبک غذایی هر قوم یا جامعه براساس شرایط محیطی، جغرافیایی، نوع زندگی، روابط اجتماعی و سنتی آن جامعه تعیین و تبدیل به یک الگوی غالب می‌شود.امروزه نیز با پیشرفت تکنولوژی و انواع نقل و انتقالات در دنیا، شبکه‌های بزرگ و زنجیره‌ای توزیع مواد غذایی در جوامع ایجاد شده که دسترسی به انواع مواد و محصولات غذایی غیربومی و غیرسنتی را تسهیل کرده است. جامعه ما نیز در گذر زمان بر اثر همین تحولات، غذاهای محلی خود را که محصول شرایط محیطی و جغرافیایی است، به فراموشی سپرده و الگوهای جدید را وارد سفره غذایی خود کرده.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران معتقد است مهم‌ترین دلیل تغییر ذائقه ایرانی‌ها اعمال سیاست‌های کلان در این حوزه است: نکته نگران‌کننده این است که یکسری نهادها و شرکت‌های بین‌المللی عرضه خدمات با اعمال فشار بر افراد یک جامعه، باعث می‌شوند ذائقه غذایی جامعه‌ای مثل ایران به سمتی تغییر کند که آنها تعیین می‌کنند.
این فوق‌تخصص تغذیه با بیان این که ذائقه غذایی جامعه ایران به سمت الگوهای غربی در حال حرکت است، گفت: اگرچه امروزه الگوهای غذایی متعددی در جامعه ایران رایج است اما متأسفانه الگوهای غذایی غربی به‌دلیل قیمت پایین، پخت سریع و دسترسی راحت مردم، در جامعه ما به‌خصوص در میان جوانان و نوجوانان به الگوی غالب تبدیل شده در حالی که این نوع غذاهای صنعتی نظیر سوسیس و کالباس به‌دلیل نمک فراوان، افزودنی‌های شیمیایی زیاد و چربی بالا از لحاظ ریزمغذی‌های تغذیه‌ای بسیار ناچیز اما از لحاظ درشت مغزی‌های بی‌کیفیت بسیار غنی هستند.
البته نباید همه تقصیرات را محدود به این عوامل دانست چراکه بی‌اعتمادی مردم به مواد غذایی داخلی حداقل در چند سال اخیر، دلیل مهمی برای گرایش آنها به غذاهای غربی است.
دکتر جعفریان می‌گوید: شنیدن خبرهایی مثل وجود روغن پالم در لبنیات و دیگر خبرهای این‌چنینی باعث می‌شود مردم دیگر به سازمان‌های دولتی در خصوص کیفیت و ارزش مواد غذایی اعتماد نکنند.
آمار نخوانید، چشم بیندازید
نیازی نیست در رسانه‌ها جست‌وجو کنید تا درباره گسترش فست‌فودها در ایران مطلبی پیدا کنید. گوگل را هم رها کنیدچراکه نیازی به این غول جست‌وجوگر ندارید.کافی است همین فردا که راهی محل کارتان می‌شوید،چشم چشم کنید تا ببینید چه تعداد اغذیه‌فروشی بین خانه‌ومحل‌کارتان می‌بینید.حتی‌می‌توانید این تعداد‌رابا شمارش دوباره درماه بعدمقایسه کنید.به همین سادگی.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
محمود قماطی، نائبرئیس شورای سیاسی حزبالله در گفتوگوی اختصاصی با «جامجم»:
راه مقاومت را با ثباتقدم افزونتری دنبال میکنیم
صریح و بیپرده با علیرضا خانی عضو سابق هیأت مدیره استقلال
پولهای زیا‌دی در این فوتبال گم می‌شود!
داود فتحعلیبیگی معتقد است اقتباس از یک متن باید بهگونهای باشد که با فرهنگ بومی ما سازگاری پیدا کند