براساس قانون هوای پاک، برای دستگاههای مختلف وظایف مشخصی تعیین شده است که به گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران هیچکدام از این دستگاهها، وظایف خود را بهدرستی انجام ندادهاند: «اسامی افرادی را که وظایف خود را انجام ندادهاند اعلام میکنیم تا مورد بازخواست عمومی قرار بگیرند.»
پدرام جدی، معاون اداره کل محیطزیست و توسعه پایدار شهرداری تهران دراینباره به جامجم میگوید، بیشترین وظایف در قانون هوای پاک، به مجموعههای سازمان حفاظت محیطزیست، وزارت کشور، وزارت صمت، وزارت نفت، وزارت نیرو و ... مربوط است.
او ادامه میدهد: «عمده مسئولیت شهرداری هم در این قانون، توسعه ناوگان حملونقل عمومی است؛ چنانکه از رده خارج کردن خودرو و موتورسیکلتهای فرسوده، تولید خودروهای استاندارد،ارائه سوخت استاندارد و...برعهده دیگر دستگاههای مسئول است.»
به گفته جدی، درمجموع، قانون هوای پاک چارچوب کاملی را برای بهبود کیفیت هوا فراهم کرده است، اما همانطور که هشدار رئیس شورا نشان میدهد، مشکل اصلی در اجرای مؤثر و مسئولیتپذیری دستگاههای اجرایی است.
دستگاهها پاسخگو نیستند
جعفر تشکریهاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران دراینباره گفته: «سالهاست اعلام میکنیم هر موتور بنزینی به اندازه هشت خودرو آلودگی تولید میکند؛ بااینحال با وجود مصوبه برقیسازی موتورها هنوز حتی یک دستگاه هم به مردم تحویل نشده است.»
به گفته او، حدود ۶۸ درصد آلایندهها از منابع متحرک بهویژه خودروها و موتورسیکلتها منتشر میشود. دیروز مهدی پیرهادی، یکی دیگر از اعضای شورای شهر عنوان کرد که طبق قانون هوای پاک، همه دستگاهها، باید پاسخگوی سازمان محیطزیست باشند اما وزرا و وزارتخانهها به سازمان محیط زیست پاسخگو نیستند: «این وظیفه معاون اول رئیسجمهور است که از دستگاهها نسبت به وظایفش بازخواست کند اما این کار انجام نشده است.» پیرهادی برای نمونه، به اسقاط خودرو، موتورسیکلتهای آلاینده و کامیونها اشاره کرد که مسئولیتش بر عهده وزارت صمت است.
این جلسات بینتیجه!
آلودگی هوای تهران از مرز هشدار رد شده است؛ این درحالیاست که رئیس شورای شهر، ازتعلل دستگاههای متولی قانون هوای پاک، در برگزاری جلسه با موضوع آلودگی هوا سخن گفت.اومعتقد است که این جلسه باید ششماه پیش برگزار میشد، اما این اتفاق هنوز نیفتاده است: «البته که سازمان حفاظت محیطزیست بهعنوان ناظر اصلی قانون هوای پاک، سالهاست که جلسات متعددی را با دستگاههای مختلف برگزار میکند و این جلسات محدود به امروز و دیروز نیست.»
معاون اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران دراینباره میگوید: «زمانی که حملونقل عمومی نتواند بخش عمدهای از جابهجاییهای شهری را پوشش دهد، خودروهای از رده خارج شده، در زمان مناسب اسقاط نشوند و تا زمانی که تلفیق خودروهای فرسوده با سوخت غیراستاندارد، یک ترکیب سمی برای کیفیت هوا ایجاد میکند، برگزاری جلسات تکراری نمیتواند گرهگشای آلودگی هوای شهری مانند تهران باشد.»
به نظرمیرسد قانون هوای پاک، قانونی مترقی است،اما اجرای آن درحداقلیترین حالت پیش میرود؛موضوعی که آلودگی این روزهای شهر را رقم زده و باعث شده است رئیس شورای شهر، برای ایجاد فشار و رفع این کندی مدیریتی، تهدید به افشای اسامی مسئولان کند.