عصر خانواده در ویژهبرنامهای که اخیرا بهمناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)برگزار شد، توان رسانه در شکلدادن به جریان اجتماعی و جلب مشارکت مردم را به نمایش گذاشت و توانست با جلب کمکهای مردمی، زمینه آزادی تعدادی از مادران زندانی جرائم غیرعمد را فراهم کند. این حرکت فراتر از یک کار خیر ساده است و نشان داد هر رسانه چقدر میتواند در ایجاد همبستگی اجتماعی و مسئولیتپذیری جمعی نقش داشته باشد. تنها در یک روز، هزاران تراکنش ثبت و با مشارکت مردم، وعده آزادی حدود ۲۰ مادر زندانی تا میلاد حضرت زهرا(س) محقق شد؛ اتفاقی که پیامدش نهتنها شادی برای خانوادهها، بلکه ایجاد حس امید و احیای فرهنگ مشارکت اجتماعی در جامعه بود. در همین زمینه گفتوگویی با علی اکبر کریمی، تهیهکننده برنامه عصر خانواده شبکه دو انجام شده که در ادامه میخوانید.
کریمی در پاسخ به این پرسش که چه شد عصر خانواده در فصل جدید به سمت پویشهای اجتماعی و جریانسازی رفت، به جامجم میگوید: در دنیای امروز، با وجود فضای مجازی و تعدد رسانهها، دیگر صرفا داشتن یک برنامه تلویزیونی کافی نیست. رسانه و برنامهای موفق است که بتواند با مخاطب تعامل واقعی برقرار کند، نیازهای او را بشناسد و به آن پاسخ بدهد. ما از این نقطه به ماجرا نگاه کردیم که اگر قرار است برنامهای مؤثر باشد، باید مردم را در کنار خود داشته باشد، نه اینکه به حضور منفعل آنها در مقابل گیرندهها بسنده شود. از جایی که مردم را در اتفاقات برنامه شریک کردیم، قصه فصل جدید عصر خانواده عملا شروع شد.
وی در ادامه در خصوص شروع تغییر رویکرد در برنامه هم بیان میکند: از تیرماه که دوباره مسئولیت عصر خانواده را برعهده گرفتم، یکی از دغدغههای اصلی من فاصلهگرفتن از مدلهای قدیمی برنامهسازی بود؛ مدلهایی که عمدتا مجلهمحور، گفتوگومحور و کارشناسمحور بودند و گفتوگوهای سنگین و رسمی داشتند. این فرمها امروز دیگر برای مخاطب جذاب نیست. ما تلاش کردیم بهسمت نوآوری برویم و الگویی را پیاده کنیم که در بسیاری از برنامههای موفق دنیا دیده میشود؛ یعنی حضور مستقیم مردم در برنامه و نقش فعال مخاطب در شکلگیری محتوا. در فصل جدید، مخاطب خودش را در برنامه میبیند. کسی که در استودیو سؤال میپرسد، نماینده هزاران مخاطب پشت تلویزیون است. حتی اگر موضوع مستقیما مربوط به او نباشد، از طریق پیامک و ارتباطهای مختلف سعی میکنیم به پرسشها و دغدغههای مردم پاسخ بدهیم. این یعنی خروج از فرمهای بسته و رسمی و حرکت به سمت یک برنامه زنده، پویا و تعاملی.
کریمی درباره ایده پویش آزادی مادران زندانی جرائم غیرعمد میگوید: ما تصمیم گرفتیم در عصر خانواده صرفا به طرح موضوع بسنده نکنیم و وارد جریانسازی واقعی شویم. ماجرا از جایی شروع شد که دو بانوی خیر را به برنامه دعوت کردیم. آنها تجربههایی از پویشهای کوچک مردمی برای آزادسازی زندانیان داشتند. ما از همین الگوی ساده و مردمی الهام و تصمیم گرفتیم این حرکت نیک را در مقیاس رسانهای مطرح و تبدیل به یک پویش جدی کنیم.
وی با اشاره به اعتماد مردم به این پویش عنوان میکند: وقتی پای کمکهای مردمی در میان است، اعتماد اهمیت حیاتی دارد. بههمیندلیل از ابتدا با ستاد دیه، که یک نهاد مردمنهاد باسابقه با خیرین ثابت در این حوزه است، هماهنگی کامل انجام شد. اطلاعات لازم در اختیار مردم قرار گرفت تا کمکها از مسیر مطمئن انجام شود و نام برنامه زیر سؤال نرود. خوشبختانه ستاد دیه با سرعتعمل بالا توانست فرآیندهای اداری آزادی مادران زندانی را تا میلاد حضرت زهرا(س) به سرانجام برساند. واکنشها بسیار فراتر از انتظار بود. در یک روز و در جریان ویژهبرنامه شهادت حضرت زهرا(س)، حدود ۱۵ هزار تراکنش مالی ثبت شد. کمکها از مبالغ بسیار خرد،مثل ۱۰ یا ۲۰ هزار تومان، تا ارقام میلیونی بود. همین مشارکت گسترده باعث شد ۲۰ مادر زندانی جرائم غیرعمد آزاد شوند. این اتفاق بدون همراهی مردم ممکن نبود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام صرفا یک تجربه مقطعی بود یا ادامه خواهد داشت، بیان میکند: خیر، این فقط یک نمونه از رویکرد فصل جدید عصر خانواده است. ما از ابتدا اعلام کردیم که عصرخانواده قراراست «دستیار خانواده» باشد؛ برنامهای که در حوزههای مختلف کنار مردم بایستد. در همین راستا، دومین پویش برنامه با عنوان «زن، جریان زندگی» و با محوریت جمعآوری غذای گرم برای نیازمندان آغاز شد. تا روز میلاد حضرت زهرا(س)، استقبال بسیار خوبی صورت گرفت و نزدیک به صدهزار پرس غذای گرم با کمک مردم تهیه و توزیع شد. هدفگذاری ما رسیدن به یک میلیون پرس غذا تا شب یلداست. رسالت اصلی عصرخانواده فرهنگسازی در حوزه ازدواج و فرزندآوری است. نمونهاش برگزاری جشنهای ازدواج دانشجویی است؛ اینکه بتوانید دهها زوج جوان را در یک برنامه زنده معرفی کنید، آغاز زندگی مشترکشان را به میلیونها مخاطب نشان دهید و انگیزه ازدواج را در جامعه تقویت کنید، کار سادهای نیست. در کنار این، ارائه مشاورههای درست و برداشتن موانع ذهنی ازدواج هم جزو ماموریتهای ماست.
کریمی در پایان بیان میکند: فصل جدید، فصلی است که میخواهد در حوزه ازدواج و فرزندآوری حرف اول را بزند، اعتماد مردم را جلب کند و نشان دهد رسانه اگر درست عمل کند، میتواند گرهای از مشکلات واقعی مردم باز کند. سرمایه اصلی ما مردم هستند و تا زمانی که این اعتماد وجود داشته باشد، این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد.