محسن، پسرکی هشت ساله است و عادت کرده هرچه میخواهد داشته باشد، اما امروز میبیند بابا دارد نصیحت میکند که باید کمتر خرج بتراشند و وسایل خود را بهتر نگه دارند تا بتوانند کمی پسانداز کنند.
ندا پیشنهاد میکند: میتوانیم به جای اینکه خواربار را کمکم و گران بخریم آنها را فلهای و ارزانتر بخریم.
من مراقب هستم وسایل خانه دیرتر خراب شود. سعی میکنم دورریز چیزها کمتر شود و لباسها را تعمیر میکنم تا دیرتر احتیاج به خرید لباس جدید پیدا کنیم.
حسین میگوید: لامپ لوسترها را هم میخواهم شل کنم و در هر لوستر یک یا دو لامپ روشن باقی بماند. سعی میکنم تا میشود ماشین را بیرون نبرم، شاید بنزین کمتر مصرف شود و از سرویس استفاده میکنم.
روزهایی هم که با ماشین میروم، مسافر میزنم که خرجش در بیاید و محسن که میبیند مامان و بابا دارند نقشه میکشند تا پسانداز کنند، میگوید: من هم قول میدهم کمتر مشق بنویسم تا دفتر و مدادم دیر به دیر تمام شود!
زندگی اقساطی
پسانداز و میزان آن یکی از عوامل نشاندهنده توسعهیافتگی جوامع است، به این معنی که جوامع کم توسعه یافته پساندازهای کمتری خواهند داشت.
از نظر کارشناسان اقتصادی آیندهنگری یکی از مهمترین ارکان زندگی است که با پسانداز از درآمد امروز برای شرایط نامعلوم پیشرو تبلور مییابد.
در چند دهه اخیر با گسترش پدیده شهرنشینی و بهدنبال آن غلبه فرهنگ مصرفگرایی بر فرهنگ پسانداز، این مساله روز به روز کمرنگتر شده است.
کمالگرایی خانوادهها نیز آنان را به هزینه کردن تا سرحد توان برای فرزندان ترغیب کرده است تا جایی که در برخی خانوادهها نه تنها پساندازی در خانواده نیست، بلکه هر خانواده میزان قابل توجهی قسط و بدهی نیز دارد.
شعار برخی خانوادهها نیز برای پیشی گرفتن از تورم قرض کردن هرچه بیشتر از بانکهاست. اما آنچه به خانواده آرامش میبخشد پسانداز است نه وام.
آنچه میاندوزیم
سیما افلاطونی، کارشناس بانکداری در رابطه با اهمیت پسانداز در خانواده میگوید: به طور کلی دو نوع پسانداز وجود دارد. پولی و غیرپولی. پساندازهای پولی همان رقمهای ریالی است که اگر تنها 10درصد آن را پسانداز کنیم شاهد نتیجه بسیار خوبی خواهیم بود. پساندازهای غیرپولی نیز شامل مجموع وسایل و لوازم و موجودیهایی میشود که هر فرد و خانواده از آن برخوردار است که باز به دو بخش تقسیم میشود. افلاطونی در رابطه با بخشهای پسانداز غیرپولی میگوید: پسانداز غیرپولی به گروههای اجتماعی و اقتصادی تقسیم میشود. گروههای اقتصادی، موجودیهایی است که با پرداخت پول به دست میآیند و دوباره میتوان آن را به پول تبدیل کرد. اما پسانداز غیرپولی است که ما با روابط با دیگران تحت عنوان اعتبار در جامعه کسب میکنیم و تحت عنوان ضامن ممکن است مبنای دریافت پول قرار بگیرند و سرمایههای اجتماعی باشند.
این کارشناس بانکداری، نگهداری مناسب داراییها به نحوی که بیشترین سود را برای خانواده داشته باشد و مراقبت بهینه از وسایل را نیز از نوع پسانداز اقتصادی میداند.
او اعتقاد دارد: اغلب افرادی که در زندگیهای اقتصادی و حرفهای خود موفق عمل می کنند، کسانی هستند که پس اندازهای اجتماعی را از طریق اعتماد اجتماعی به دست آوردهاند.
ذخیرهسازی آرامش
محمد نظری، 65 سال دارد و همیشه یکسوم از حقوق خود را پسانداز میکرده است. او میگوید: سرمایهگذاریهایی که با این یک سوم حقوق انجام دادم اکنون رفاهی بسیار بیش از آنچه صندوقهای بازنشستگی به سالمندان میدهند برایمان فراهم کرده است.
او میگوید: دو سال پیش همسرم دچار بیماری شد که به عمل جراحی پرهزینهای نیاز داشت و در حالی که خانواده فکر میکردند هیچ راهی وجود ندارد من یک قطعه زمین را که برای روز مبادا خریده بودم و کسی خبر نداشت، فروختم و براحتی پول عمل همسرم را دادم بیاینکه به کسی فشاری وارد شود.حالا هم خیالم آسوده است چون برای موقعیتهای دشوار خدا را شکر آمادهایم.
افلاطونی نیز اعتقاد دارد: گرچه پول خوشبختی نمیآورد، اما نمیتوان انکار کرد پسانداز برای خانواده امنیت خاطر ایجاد میکند و باعث کاهش اضطراب و فشارهای روانی میشود. همچنین پسانداز نسل آینده را در حفظ و نگهداری داراییها سهیم میکند.
وی تاکید میکند پس انداز تنها با فعالیت سرپرست خانواده حاصل نمیشود و باید تمام اعضای خانواده در آن سهیم باشند و مدیریت داخلی خانه با استفاده بهینه از وسایل خانه میتواند در این امر به سرپرست خانواده کمک کند.
بازی صرفهجویی
در خانواده بازی صرفهجویی راه بیندازید. بگذارید هرکس سهم خود را از درآمد خانواده بداند و سعی کند میزان مصرف خود را کاهش داده و بخشی از آن بودجه را صرفهجویی کند. در پایان به هرکس که درصد بیشتری از بودجه مربوط به امور خود را پسانداز کرد جایزه بدهید و تشویقش کنید و بگذارید شیوههای او در صرفهجویی آزموده شود.پسانداز یک کار دستهجمعی است؛ پس بگذارید افراد خانواده به هر میزان که میتوانند پسانداز داشته باشند. هرکس میتواند راه و شیوه خاص خود را داشته باشد.
رسیدن به اهداف خانوادگی را جشن بگیرید. مثلا هر وقت پسانداز 10 درصد درآمد محقق شد یک برنامه خانوادگی را که همه طرفدار آن هستند، اجرا کنید؛ مثل یک پیکنیک خانوادگی.
صرفهجویی کنید اما خانواده را در محرومیت نگذارید.
جام جم / چاردیواری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد