بررسی طرح افزایش مدت مرخصی زایمان

"شهیندخت مولاوردی"، فعال حقوق زنان، انگیزه دولت قبل از افزایش مدت زمان مرخصی زایمان را بسیار مهم می‌داند و می‌گوید: «زنان باید به این نکته توجه کنند که چرا دولت قبل به دنبال افزایش مرخصی زایمان بوده، آیا هدفش این بوده که تسهیلات بهتری در اختیار زنان کارمند قرار دهد و با این تصمیم در راستای حمایت‌های اجتماعی بیشتر از زنان گام بردارد یا به دنبال تشویق زنان به باروری و خانه نشین کردن زنان و دور کردن آن‌ها از محیط اجتماعی بوده است.»

به گزارش جام جم سرا به نقل از ایلنا- مولاوردی می‌گوید آن طور که به نظر می‌رسد، دولت قبل با این تصمیم به دنبال خانه نشین کردن زنان بوده است و زنان باید آگاه شوند که این مصوبات در دراز مدت به نفع آن‌ها نخواهد بود: «با چنین تصمیماتی زنان به مرور زمان از بازار کار حذف می‌شوند و دیگر هیچ کارفرمایی تمایل نخواهد داشت که زنان را استخدام کند.»

این فعال حقوق زنان بر این اعتقاد است که دولت به جای افزایش مدت زمان مرخصی زایمان بهتر است که تسهیلاتی برای مادران شاغل ایجاد کند تا آن‌ها بتوانند بعد از زایمان و بچه دار شدن به محل کارشان بازگردند: «زنان نباید در شرایطی قرار گیرند که مجبور شوند فعالیت‌های اجتماعی خود را فدای مسئولیت خانوادگی و مادریشان کنند. فرزندآوری نباید مانعی برای پیشرفت اجتماعی زنان باشد.»

مولاوردی، شناور کردن ساعت کاری زنان، وجود مهد کودک در ادارت و سازمان‌ها را از جمله راهکارهای دانست که می‌تواند کمک کند که زنان بدون نیاز به افزایش مرخصی بتوانند در محیط کاری حاضر شوند.

نظرات زنان کارمند در مورد افزایش مرخصی زایمان

سارا دو سالی می‌شود که ازدواج کرده، وقتی از او سئوال می‌کنم که با افزایش مدت مرخصی زایمان موافق است یا نه، می‌گوید: «این خیلی خوب است که مدت مرخصی زایمان زیاد شود چون به هر حال زایمان و بچه داری کار خیلی سختی است و این خیلی خوب است که زنان کارمند ۹ ماه فرصت داشته باشند تا خودشان را با زندگی جدید تطبیق بدهند و فرزندشان هم از آب و گل دربیاید.»

او حدود هفت سال است که در یک سازمان دولتی مشغول به کار است و چهار سالی هم می‌شود که پست مدیریتی دارد اما هنوز نگران است که مرخصی زایمان باعث تغییر وضعیت شغلی او شود: «مطمئنم از مرخصی زایمان که برگردم دیگر موقیعت شغلی قبلی‌ام را نخواهم داشت، تقریبا یقین دارم که جایگاه کاری‌ام را از دست می‌دهم و دیگر تا مدتی نمی‌توانم پیشرفت کاری داشته باشم.»

او نسبت به افزایش مدت زمان مرخصی زایمان حس دو گانه‌ای دارد، چون از طرفی احساس می‌کند که به طور قطع ۹ ماه مراقبت بی‌دغدغه کاری از فرزند بهتر از ۶ ماه است و از طرف دیگر نگران جایگاه شغلی‌اش است.

لیلا، چند سال پیش باردار شده و از مرخصی ۶ ماهه زایمان هم استفاده کرده است، او ۶ ماه را برای مرخصی زایمان کم می‌داند و بر این اعتقاد است که ۹ ماه مرخصی برای زنان لازم است: «من وقتی مرخصی ۶ ماهه‌ام تمام شد، دیدم هیچ جوری نمی‌توانم بچه را بگذارم مهد و سر کار بیایم، تقاضای یک ماه مرخصی بیشتر کردم و ۷ ماه پیش فرزندم ماندم اما این مدت هم کم بود. بچه من شیر خشک نمی‌خورد و من هر وقت سر کار می‌آمدم، بچه گرسنه می‌ماند.»

او قرارداد کاری‌اش از نوع پیمانکاری است و در مدت زمان مرخصی زایمان حقوقی دریافت نکرده و پس از مرخصی همه حقوق ۶ ماهه به طور یک جا به او پرداخت شده است: «اگر کسی پس انداز نداشته باشد، در هنگام مرخصی ۶ ماهه هم با مشکل مالی مواجه می‌شود چه برسد به ۹ ماه. اگر راهکاری باشد که حقوق به طور ماهیانه پرداخت شود به نفع زنان است.»

سونا وقتی چند ماه از بارداری‌اش می‌گذرد استعفا می‌دهد و تصمیم می‌گیرد که اول بچه‌اش را به دنیا بیاورد و وقتی احساس کرد که می‌تواند با خیال راحت بچه‌اش را مهد بگذارد دوباره سر کار برود. او چنین تصمیمی می‌گیرد چون شنیده است کودکانی که در ۶ ماهگی از مادر جدا می‌شوند، فوبیا می‌گیرند و همیشه ترس عمیقی در وجودشان هست: «بچه باید تا یک سالگی همیشه در کنار و بغل مادر باشد تا احساس امنیت کند در غیر این صورت فکرمی کند که مادرش او را‌‌ رها کرده است.»

او می‌گوید بچه‌هایی که از ۶ ماهگی به مهد کودک می‌روند بسیار ناآرام‌اند و مدام گریه می‌کنند و بهانه می‌گیرند و اصلا چنین کودکانی در مهد کودک معروفند به اینکه خیلی زود مریض می‌شوند: «من حتی شنیده‌ام آمار ابتلا به سرطان در این کودکان بیشتر است.»

او به خاطر این اعتقاداتش و حساسیتی که نسبت به فرزندش داشته، کار را‌‌ رها می‌کند و بعد از اینکه فرزندش یک سال و نیمه می‌شود تصمیم می‌گیرد که دوباره کار کند: «موقعیت شغلی قبل را از دست داده بودم و باید کار جدیدی پیدا می‌کردم. با وجود اینکه سابقه کاری داشتم اما در محیط کاری جدیدم به عنوان یک تازه کار با من برخورد شد.»

سونا می‌گوید که اگر به خاطر به دنیا اوردن فرزند و نگهداری از او کارش را‌‌ رها نمی‌کرد اکنون موقعیت شغلی خوبی داشت و حتی چه بسا پست مدیرتیی هم به او واگذار شده بود اما به خاطر دو سال دوری از محیط کار و فاصله‌ای گه در کار کردن او ایجاد شده اکنون یک تازه کار به حساب می‌‌اید.

از او می‌پرسم که راهکارت برای حل این مشکل چیست؟ می‌گوید که اگر در ادارات مهد کودکی برای نگهداری کودکان وجود داشته باشد تا امکان شیر دهی وجود داشته باشد و از طرفی ساعت کاری مادران شناور باشد تا اگر روزی مشکلی برای فرزندانش به وجود امده بود بتوانند کمی دیر سر کار بیایند و مرخصی‌های ساعتی بیشتری به آن‌ها داده شود، شرایط برای زنان کارمندی که تازه فرزندی را به دنیا اورده‌اند مناسب می‌شد البته این در صورتی است که مدیر مجموعه این تسهیلات را حق زن بداند نه اینکه مدام به او غر بزند و هر روز از نظر کاری جایگاه او را تنزل بدهد.

سونا توضیح می‌دهد که بسیاری از مادران در هنگام زایمان دچار مشکل می‌شوند یا بعد از زایمان ممکن است به بیماری‌های عفونی مبتلا شوند، بنابر این بعد از زایمان، زنان جدایی از وظایف مادری، خودشان هم احتیاج به استراحت و مراقبت‌های ویزه دارند.

او این گونه نتیجه گیری می‌کند که ۶ ماه مرخصی زایمان برای زنان بسیار کم است و ۹ ماه حداقل مدت زمانی است که زنان کارمند برای زایمان به ان نیاز دارند.

مریم یکی دیگر از زنانی است که از مرخصی زایمان ۶ ماهه استفاده کرده است، او با افزایش مدت زمان مرخصی زایمان به ۹ ماه موافق است البته به شرط اینکه کارفرمایان این مرخصی را حق زن بدانند نه اینکه از این عامل به عنوان دلیل برای تنزل جایگاه کاری او استفاده کنند.

او تجربه خوبی از مرخصی زایمان‌اش ندارد زیرا وقتی از مرخصی بر می‌گردد، ۴ ماه به حالت معلق و بلا تکلیف نگه داشته می‌شود و در ‌‌نهایت هم مدیرش او را نمی‌پذیرد: «من استخدام رسمی اداره بودم، بنابراین نمی‌توانستند من را به خاطر مرخصی زایمان اخراج کنند اما وقتی برگشتم مدیرم من را به رسمیت نشناخت و از واحدی که در آن مشغول به کار بودم بیرون کرد. مجبور شدم دوباره در واحد دیگری مشغول به کار شوم. رفتار مدیرم با من خیلی بد بود و فکر می‌کرد که می‌خواهم از زیر کار در بروم، او این حق را برای من به رسمیت نمی‌شناخت که گاهی به خاطر بیماری فرزندم مرخصی بگیرم.»

با وجود اینکه فعالان حقوق زنان نسبت به اثرات منفی افزایش مدت مرخصی زایمان هشدار می‌دهند اما بیشتر زنان کارمند با افزایش مدت زمان مرخصی زایمان موافقند. آنها در عین حال که نسبت به عواقب چنین مرخصی در محیط‌های کاری ابراز نگرانی می‌کنند اما معتقدند ۶ ماه برای نگهداری از فرزند نوزادشان کوتاه است.

* شما چه نظری دارید؟ تجربه‌ها و نظراتتان را در این زمینه، با ما در میان بگذارید *