ای دل خموش تا که جان بینی

یک پدر دانای روحانی در هند وجود دارد که اکنون یکی از بهترین مراجع هند به شمار می‌آید. او را خیلی خوب می‌شناسم. به او گفتم: پدر همه روز شما درباره خدا سخن می‌گویید، قطعا باید خیلی به او نزدیک باشید؛ چقدر می‌توان به خدا نزدیک شد؟ می‌دانید چه جواب داد؟ گفت: ممکن است درباره او خیلی پرحرفی کنم و خیلی چیزها درباره او بگویم، اما احساس می‌کنم فرصت ندارم به او گوش فرا دهم، زیرا او در سکوت قلب حرف می‌زند.

نمی‌توانیم براحتی حضور او را احساس کنیم مگر این‌که همواره در سکوت باشیم. در سکوت دل نیروهای خالق را احساس می‌کنیم و با او به وحدت می‌رسیم. این خاموشی است که دید ما را الهی می‌کند.

مهم نیست که درباره او چه می‌گوییم، بلکه آنچه او از طریق ما می‌گوید مهم و باارزش است. در سکوت دل، او گوش فرا می‌دهد و حرف می‌زند و صدای او را می‌توان شنید. باید در سکوت درونی به او گوش کرد و چنانچه قلب ما پر از صداها و امواج دیگر باشد، صدای او را نخواهیم شنید و وقتی صدای او را شنیدید، آنگاه قلب شما از عشق او سیراب خواهد شد.

پیران پرهیزکار از هر دینی، برای برقراری ارتباط درونی با خدای خویش، به سکوت صحراها، کوه‌ها و جنگل‌ها پناه می‌برند. مسیح 40 روز را در کوه‌ها و صحراها گذراند و ساعت‌ها با خدای خویش به راز و نیاز پرداخت تا در سکوت الهی صدای او را بشنود. برای ما نیز این کار مفید است. لازم است گاهی با خود خلوت کنیم، تا با خالق خویش تنها باشیم. این روش عبادت را به دیگران پیشنهاد کنیم. برای تنها ماندن با او، باید ذهن خود را از تمامی افکار و خاطرات دنیوی تهی سازیم و با عشق و اشتیاق به او نزدیک شویم. در سکوت مطلق صدایش شنیده می‌شود.

در طبیعت به این سکوت و خاموشی دسترسی خواهیم داشت. در میان گل‌ها و درختان، علف‌های سبز که تمام آنها در سکوت رشد کرده‌اند، ستارگان، ماه و خورشید که همه در سکوت به حرکت خود ادامه می‌دهند و در خلوت دل، قادر خواهید شد صدای او را بشنوید؛ در صدای نیازمندی که به کمک شما نیاز دارد، در آواز پرندگان، در گل‌ها و حیوانات خدا. در سکوت است که خدا به ما توجه دارد و هدایتمان می‌کند. فقط در سکوت این فرصت گرانبها را به دست می‌آوریم تا صدایش را بشنویم.

برای سکوت درونی، تمرین مستمر الزامی است؛ سکوت، در دیدگانمان که به دنبال جمال و عظمت باشکوه الهی است و بر هم گذاشتن چشمان در برابر خطاهای دیگران و هر اشتباهی که ممکن است درون ما را آشفته سازد. سکوت گوش‌ها برای شنیدن صدای او و گوش ندادن به غیبت‌ها، تهمت‌زدن‌ها، کلمات آزار‌دهنده و خشن و دیگر صداهایی که از خوی پست جاهلان، در فضا طنین‌انداز است. سکوت زبان، با ذکر گفتن و دعا خواندن‌ها و سخن درباره او، گفتن حقایق الهی و صفات بی‌همتای اوست که موجب آرامش و نشاط، امیدواری و صلح و صفا می‌شود. سکوت در ذهنی خاموش با مراقبه و دعا حاصل می‌شود؛ مانند مریم مقدس که جلال و شکوه بی‌نظیر او را در قلب خود می‌دید و بالاخره بستن ذهن به روی دروغ‌ها، افکار پلید و شیطانی، داوری‌های نادرست، شک و تردیدهای اشتباه، اندیشه‌های خودخواهانه و انتقامجویانه و هوی و هوس‌های شهوانی که فقط لذت‌های فانی است.

سکوت در دل‌ها، با پرستش او اتفاق می‌افتد و این زمانی است که او را با جان و دل عاشقانه دوست بداریم و بندگان او را عزیز بشماریم. باید بدانیم که خودخواهی، غرور بیجا، تنفر، حسادت، حرص و آز و بدخواهی دیگران است که او را ناآرام می‌کند.

من در حفظ سکوت درونم تلاش فراوان دارم و صدای آرامبخش او را می‌شنوم و با تمام وجود عاشقانه به نیازمندان خدمت می‌کنم و یقین دارم که در دنیای آرام درونم، صدای اوست که فضا را دلنشین می‌کند.

پی نوشت:

برگرفته از کتاب نظریات متفکران جهان درباره زندگی، گردآوری جان میلر و الیزافین کلشتین، انتشارات سیته‌/‌ ترجمه: بهمن و بهداد ستوحی