مدیرکل بنیاد مسکن اعلام کرد:
هجوم موریانهها در خراسان شمالی از اوایل دهه 80 آغاز شد و در سال 85 و پس از وقوع زلزله در این استان، در شهرستان‌های مانه و سملقان و بخش‌هایی از شهرستان بجنورد به اوج خود رسید و با همان حدت ادامه دارد، به طوری که بر اساس آمار بنیاد مسکن خراسان شمالی 2000 واحد مسکونی روستایی موریانه‌زده در استان تا سال 87 شناسایی شده است، گرچه آمارهای غیررسمی از وجود 5000 واحد مسکونی موریانه‌زده حکایت دارد.
به عقیده کارشناسان، مقابله با موریانه کار بسیار سختی است، به طوری که اگر خانه‌ای موریانه‌زده شد، تنها راه مقابله با آن تخریب کامل و نوسازی مجدد است.
معاون امور بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان شمالی با اشاره به وجود بیش از 2000 واحد مسکونی روستایی موریانه‌زده در استان به جام‌جم می‌گوید: از این تعداد حدود نیمی در شهرستان مانه و سملقان و نیم دیگر در شهرستان بجنورد واقع شده است.
علی روحانی با بیان این‌که آمار 2000 خانه موریانه‌زده سال‌های 85 تا 87 در استان شناسایی شده است و آمار جدیدی اکنون در دست نیست، می‌گوید: سال 85 به حدود 300 نفر که برای رفع مشکل موریانه‌زدگی منازل خود به این سازمان مراجعه کردند، از بخش تسهیلات حوادث و به منظور نوسازی این منازل، نفری 9 میلیون تومان وام و یک میلیون تومان به‌صورت بلاعوض پرداخت شد.
وی با بیان این‌که از سال 85 به بعد مقرر شد از تسهیلات طرح ویژه مسکن روستایی که از پنج تا 12.5 میلیون تومان متفاوت است به متقاضیان پرداخت شود، می‌افزاید: از آن تاریخ تاکنون فقط 500 نفر دیگر برای دریافت تسهیلات و بازسازی منازل خود به سازمان مراجعه کردهاند که با احتساب 300 نفر قبلی می‌توان گفت فقط 800 خانه از 2000 خانه موریانه‌زده بازسازی شده یا در حال بازسازی است، در حالی که احتمال افزایش خانه‌های موریانه‌زده و بازسازی نشده در سال‌های اخیر نیز وجود دارد.
روحانی با بیان این‌که سازمان در تمام این سال‌ها همواره آماده پرداخت تسهیلات به متقاضیان بوده است، تصریح می‌کند: متاسفانه سایر افرادی که همچنان با مشکل موریانه‌زدگی منازلشان مواجه هستند، خود به این سازمان مراجعه نکرده‌اند که این امر هم دلایل متعددی دارد.
خانه باید به‌طور کامل تخریب شود
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که راه‌حل ریشه‌کنی کامل این معضل چیست، خاطرنشان می‌کند: موریانهها معمولا به خانه‌هایی که در آنها چوب یا کاهگل به کار رفته است، هجوم می‌آورند و تا عمق چهار متری زمین هم لانه کرده و زیست می‌کنند، بنابراین پاکسازی خانه‌ای که موریانه‌زده است، فقط با بازسازی یا بهسازی برطرف نمی‌شود، بلکه باید نوسازی کامل صورت گیرد، به این ترتیب که کل خانه تخریب شده و تا عمق یک تا دومتری خاکبرداری و سپس از نو ساخته شود و مصالحی چون چوب و کاهگل نیز دیگر در آن به کار نرود، ضمن این‌که سمپاشی نیز دردی را دوا نمی‌کند و اثر آن موقتی است.
روحانی با بیان این‌که یکی از دلایل مراجعه نکردن افراد برای دریافت تسهیلات، سختی تخریب کل بنا و نوسازی مجدد آن است، یادآور میشود: برخی از مردم منازل خود را در سال‌های اخیر ساخته‌اند که باوجود به‌کارگیری مصالح محکمی همچون آجر، متاسفانه از چوب نیز در آن استفاده شده و اکنون که این خانه موریانه‌زده است، صاحب ملک دلش نمی‌آید منزل تازه‌ساز خود را تخریب کند.
معاون امور بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان شمالی با بیان این‌که پیشنهادی مبنی بر افزایش تسهیلات تا 16 میلیون تومان از سوی این سازمان ارائه شده است که در صورت تصویب به متقاضیان پرداخت میشود، درباره کافی بودن این تسهیلات برای تخریب و نوسازی کامل یک منزل می‌گوید: تسهیلات فعلی تا حد سفتکاری یک منزل 60 تا 70 متری و نمای داخلی خاک و گچ آن کفایت می‌کند و افراد باید برای تکمیل منزل از هزینه شخصی خود استفاده کنند و علت افزایش نیافتن این مبلغ این است که دولت نمی‌خواهد با اعطای وام سنگین و بیشتر از این مبلغ، فشاری به خانوارهای روستایی برای بازپرداخت آن تحمیل شود.روحانی در پاسخ به گلایه برخی افراد متقاضی وام مبنی بر سختگیری بانک‌ها برای پرداخت آن می‌گوید: از نظر پرداخت تسهیلات از سوی سازمان هیچ مشکلی نیست، اما برخی از شعب بانک‌ها با درخواست ضامن معتبر و کارمند کمی در مسیر پرداخت این تسهیلات سنگ‌اندازی می‌کنند که البته اکنون وضع نسبت به گذشته بهتر شده است.
5000 واحد مسکونی موریانه‌زده
در همین حال جمشید گریوانی، عضو شورای اسلامی بجنورد معتقد است: حدود 5000 واحد مسکونی فقط در حواشی شهر بجنورد دچار موریانه‌زدگی شده است و هر آن امکان دارد با کوچک‌ترین زلزله بر سر ساکنانش آوار شود.
یکی از ساکنان حاشیه شهر بجنورد نیز در این‌باره به جام‌جم می‌گوید: موریانه تاکنون به ساختمان، اسباب و اثاثیه منازل ما خسارت زیادی وارد کرده و حتی کتاب و دفتر فرزندانمان نیز در امان نمانده، این در حالی است که شبها هم از ترس ریزش سقف، همه اعضای خانواده مجبوریم در یک اتاق 4×3 که سقف آن سالم‌تر است، بخوابیم.
علی‌آبادی با بیان این‌که گاهی هنگام ناهار یا شام از لابه‌لای تیرهای چوبی سقف، موریانهها به درون سفره و ظرف غذا سقوط می‌کنند، می‌افزاید: موریانه‌گزیدگی هم یکی دیگر از مشکلات ماست که جای زخم آن هنوز روی تن تعدادی از اعضای خانواده باقی مانده است.
وی درباره دریافت وام برای ساخت و بازسازی مسکن یادآور میشود: متاسفانه تلاش‌های من و همسایه‌هایم برای دریافت وام بازسازی مسکن بی‌نتیجه مانده است و به دلیل زندگی در حاشیه شهر، وام شامل حال ما نمی‌شود و اگر هم وامی بدهند، شرایط بانک‌ها برای پرداخت آن آن‌قدر سخت است که کسی قادر به فراهم کردن این شرایط که شامل دو ضامن معتبر کارمند است نخواهد بود.
در همین حال یک منبع آگاه نیز در گفت‌وگو با جام‌جم دلایل مراجعه نکردن افراد برای دریافت وام را این‌گونه تشریح می‌کند: سختگیری بانک‌ها یکی از این عوامل است، چراکه برای دریافت وامی به مبلغ دو تا ده میلیون تومان، وجود دو ضامن کارمند ضروری است.
فاطمه مرادزاده / گروه ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جام‌جم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد
