رد پای اعتیاد در خانۀ شما

میان نوجوانان چشم و همچشمی ‌و به اصطلاح روکم کنی بسیار رایج است و صدالبته تاب آوردن و تن ندادن به این‌گونه رفتارها که گاهی پر خطر است برای آنها بسیار دشوار خواهد بود. والدین باید چنین موقعیت‌هایی را برای فرزندان خود پیش‌بینی کنند و از کودکی طوری آنها را تربیت کنند تا در مواجهه با پیشنهاد مصرف مواد مخدر از گفتن «نه» هراسی نداشته باشند. اگر روزی برای شما چنین موقعیتی را تعریف کردند آنها را درحد یک قهرمان تشویق کنید و خود باوری‌شان را بالا ببرید.

2ـ دوستان فرزند نوجوان‌تان را بشناسید

از نوجوان خود بخواهید دوستانش را به شما معرفی کند. آنها را به خانه خود دعوت کنید و روی رفتار آنها دقیق شوید. توجه کنید چه ویژگی‌ها و اشتراکاتی آنها را به هم نزدیک کرده است. خیلی مهم است که با خانواده دوستان فرزندتان از نزدیک آشنا شوید و رابطه خود را با آنها تاحدی صمیمی‌کنید که بتوانید آنها را به اسم کوچک صدا کنید. به این ترتیب اگر روزی رفتار فرزند شما اسرارآمیز شد می‌توانید از دوستان او بپرسید یا با والدینشان مطرح کنید. درچنین شرایطی اگر احتمال مصرف مواد مخدر بین آنها وجود داشته باشد زودتر قضیه برملا خواهد شد.

3ـ با نوجوان خود در تماس باشید

چنانچه به علت شاغل بودن یا هر دلیل دیگری پس از تعطیل شدن مدرسه نمی‌توانید در خانه باشید، به فرزند نوجوانتان زنگ بزنید و از ساعت بازگشت او به منزل مطلع شوید و برایش یادداشت بگذارید و کارهای لازم را به او گوشزد کنید. به نوجوان‌تان نشان دهید مراقب او هستید. می‌توانید از یکی از دوستان یا اقوام نزدیک خود که به او دسترسی دارد بخواهید در ساعاتی که شما در منزل نیستید نظارت بر فرزند شما را به عهده بگیرد. تنهایی ساعات پس از مدرسه بسیار مهم است. طوری برنامه‌ریزی کنید تا از احوال او بی خبر نباشید. متاسفانه در بیشتر موارد نوجوانان در ساعات تنهایی‌شان در بعدازظهر به کارهای خلاف و مصرف مواد مخدر روی می‌آورند.به این ترتیب نوجوانانی که می‌دانند توسط والدین خود کنترل می‌شوند بیشتر مراقب رفتار خود هستند.

4 ـ با نوجوانان‌تان درباره مواد مخدر صحبت کنید

اطلاعات خود را درخصوص مواد مخدر بالاببرید. هراز گاهی درمورد این موضوع باب صحبت را باز کنید و ازعواقب جسمی، روحی و اجتماعی آن با فرزند خود گفت‌وگو کنید. فرزند نوجوان خود را وارد بحث کنید و به او مجال دهید نظرات خود را بیان کند، ولی هرگز سخنرانی نکنید. بعضی والدین از صحبت کردن در این مورد واهمه دارند، ولی بچه‌ها وقتی وارد مدرسه می‌شوند کم و بیش چیزهایی در مورد اعتیاد می‌فهمند و در سنین بالاتر افراد معتاد را می‌بینند و رفتار آنان را زیر نظر می‌گیرند. اگر در خانواده درباره اعتیاد براحتی صحبت شود، در صورت بروز مشکل نوجوان می‌داند می‌تواند راحت به والدین خود تکیه کند.

5 ـ نوجوان‌تان را در کلاس‌های غیردرسی ثبت‌نام کنید

بعضی مدارس پس از ساعات آموزشی، کلاس‌های ورزشی، هنری و تفریحی برگزار می‌کنند. از این برنامه‌ها یا برنامه‌های ورزشی باشگاه‌ها استفاده کنید. در این برنامه‌ها نوجوانان گرد هم می‌آیند و انجام کارهای گروهی به آنها کمک می‌کند از رخوت و کسالت و افکار منفی دور شوند. با افراد سالم و پر نشاط آشنا می‌شوند و انگیزه‌شان برای داشتن زندگی سالم افزایش می‌یابد.

6 ـ‌ وقتی قصد بیرون رفتن دارد از او سوال کنید

هنگام ترک خانه از او سوال کنید کجا می‌رود، با چه کسی می‌رود، چه کار می‌خواهد بکند وچه موقع برمی‌گردد. آیا بیرون رفتن او ضروری است. به والدین دوستی که می‌خواهد با او بیرون برود زنگ بزنید. او باید بداند تحت کنترل شماست. به او بگویید دوستش دارید و سلامت او برای شما بسیار مهم است. به فرزندتان نشان دهید مراقبت کردن از او به معنی انتقاد یا عدم اعتماد نسبت به او نیست. نوجوانانی که می‌دانند توسط بزرگ‌تر‌ها کنترل می‌شوند کمتر به سمت موادمخدر می‌روند.

7 ـ الگوی فرزندتان باشید

اگر خود شما مواد مخدر یا مشروبات الکلی مصرف می‌کنید هرگز گمان نکنید فرزندتان متوجه کارهای شما نیست. نوجوانان همه چیز را بخوبی می‌فهمند و اگر در شرایط بدی گرفتار شوند رفتار شما را توجیه اشتباهات رفتاری خواهند دانست. درصورتی که اعتیاد دارید از او مخفی نکنید، بلکه با پذیرفتن مسئولیت خطای خود به ترک آن اقدام کنید. در مورد ضررهایی که مصرف مواد به شما وارد کرده با نوجوان خود صحبت کنید و از او و خانواده بخواهید برای ترک کردن به شما کمک کنند.

8 ـ اتحاد خانواده علیه اعتیاد را بالا ببرید

انزجار از موادمخدر را در خانواده خود به صورت یک آرمان درآورید؛ البته به این معنا نیست که مدام مانع خطاهای نوجوانتان باشید. بلکه نشان دهید خانواده شما برای لذت بردن از زندگی و مواجهه با مشکلات و چالش‌ها، راه‌هایی بهتر از پناه بردن به مصرف مواد مخدر و خماری آن انتخاب می‌کند.

9ـ روابط عمیق خانوادگی برقرارکنید

برنامه‌ریزی کنید به‌صورت دسته جمعی و خانوادگی تفریحاتی داشته باشید و برای این کار نظر تمام اعضای خانواده و بخصوص نوجوان خود را جویا شوید. لااقل هفته‌ای چهاربار دورهم شام بخورید. منظور این است که اوقات بیشتری را کنار خانواده خود سپری کنید. درچنین موقعیت‌هایی شما فرصت می‌کنید فرزندان خود را بهتر بشناسید و بفهمید به چه چیزهایی علاقه‌مند هستند و نیز از چه چیزهایی خوششان نمی‌آید. استعدادهای او را کشف می‌کنید و به افکار او پی می‌برید. می‌فهمید برای آینده خود چه برنامه‌ای دارد و می‌توانید درباره آن با او صحبت کنید و.... ضمنا لازم نیست در همه فعالیت‌های نوجوانان خانواده یا فامیل شرکت کنید. مشارکت گاه و بیگاه شما کفایت می‌کند. مطالعات نشان داده بچه‌هایی که از غذا خوردن و بودن در کنار والدین خود لذت می‌برند به‌طور طبیعی تمایل کمتری به سمت موادمخدر و کارهای خلاف دارند.

10ـ عادات رفتاری ناشایست خود را تغییر دهید

رفتارهای نادرست که در شما از دوران نوجوانی و جوانی باقی‌مانده به‌طور مستقیم روی فرزندانتان تاثیر می‌گذارد. مثلا اگرهنوز سیگار می‌کشید یا هنگام عصبانیت با دیگران درگیری فیزیکی پیدا می‌کنید و... این نوع رفتار‌ها تعدیل یا حذف کنید. چراکه انجام این‌گونه رفتارها جلوی نوجوانان خانواده در واقع مجوزی است برای عبور آنها از سد درستکاری و وارد شدن به حیطه‌های خلاف.

>> ضمیمه چاردیواری/ زهرا نظری/ ترجمه از: About.com