راهنمای سفر به قشم

به گزارش جام جم سرا به نقل از سلامتیران، جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس و یکی از بزرگ‌ترین جزیره غیرمستقل دنیاست که 1491 کیلومترمربع وسعت دارد. حالا اگر قصد این سفر را دارید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که برای بازدید از لااقل مهم‌ترین دیدنی‌های جزیره وقت داشته باشید. در بیشتر هتل‌های قشم که هیچ کدام 5 ستاره هم نیستند، تورهای گردشگری جزیره وجود دارد، ثبت‌نام کرده و از این فرصت استفاده کنید.

چطور برویم؟

راه سفر به قشم هم هوایی است و هم زمینی. قیمت بلیت رفت‌وبرگشت قشم-تهران حدود 366 هزارتومان است. اگر خودروی شخصی دارید می‌توانید با خودرو خود را به‌ بندر لنگه و سپس به‌ بندر خمیر برسانید و از‌ بندر پهل (پل) بیایید. در این‌ بندر به‌صورت شبانه‌روزی لندینگ کرافت برای انتقال خودروی شما به اسکله لافت در جزیره قشم وجود دارد. فاصله دریایی اسکله پل تا اسکله لافت حدود 1800 متر است، اما اگر خودروی شخصی هم نداشتید و می‌خواستید به قشم سفر کنید می‌توانید با اتوبوس یا قطار به‌ بندرعباس بروید و از آنجا با یک لنچ خود را به قشم برسانید که حدود 20 دقیقه زمان می‌برد.

غارهای خربس: چندسالی است که سازمان منطقه آزاد قشم نام این غارها را به غارهای «خوربس» تغییر داده اما همچنان محلی‌ها آن را به نام «خربس» می‌شناسند. غارهای خربس در 12 کیلومتری قشم کنار جاده جنوبی در کوهی مشرف به دریا و دشت میانکاسه قرار دارد. این غارها از جمله غارهای دریایی است که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه‌ها، از حفره سنگ‌ها به وجود آمده‌اند. هنوز هم وقتی از پله‌های این غارها بالا می‌روید و به حفره‌های آن می‌رسید روی دیواره‌هایش می‌توانید فسیل صدف‌های چند میلیون ساله را ببینید. متاسفانه برخی روی این دیواره‌ها یادگاری نوشته‌اند. باستان‌شناسان بر این اعتقادند در دوره‌های پیش از اسلام با افزایش وسعت غار خربس در بخش‌های تالار میانی و دهلیزهای انشعابی، به احتمال زیاد مردم به‌عنوان پناهگاه یا نیایشگاه از آنها استفاده می‌کرده‌اند.

اگر به دیدن خربس رفتید حواستان باشد بخش شمالی غار بخش باستانی آن است و بخش جنوبی آن حدود 15 سال پیش حفاری و حتی داخلش صورتک‌های آدم و همین‌طور کشتی نوح حجاری شد. بلیت بازدید از این مجموعه 500 تومان است.

غار نمکدان: غارهای نمکدان از شهر قشم دور است و با آن 90 کیلومتر فاصله دارند. این غارها تقریبا در جنوب غربی جزیره قرار دارند. دهانه غار نمک از جاده همجوار ساحل دریا حدود 2 کیلومتر فاصله دارد که توصیه می‌شود این فاصله را با پای پیاده طی کنید. برای رفتن به داخل این غار که در دهانه کوهی به ارتفاع 237 متر از سطح دریاست، باید از تجهیزات غارنوردی استفاده کرد و چراغ قوه را فراموش نکرد چراکه داخل آن بسیار تاریک است. متاسفانه قندیل‌های نمکی که جلوی غار طی میلیون‌ها سال به وجود آمده بودند، توسط افراد مختلف کنده شده‌اند و برای دیدن قندیل‌ها و ترکیب‌بندی رنگ‌ها باید به داخل آن رفت. بخشی از غار را باید کاملا روی زمین خزید و در بخشی دیگر نیز اتاقک‌هایی با سقف حدود 20 متر ایجاد شده است. خیلی?ها می?گویند تنفس داخل غار نمک قشم، می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی کمک کند.

قلعه پرتغالی‌های قشم: همچون بوشهر، جزیره هرمز، چابهار، سیراف و‌ بندرعباس، قشم هم از هجوم پرتغالی‌ها درامان نبود و سربازان پرتغالی در قلعه‌ای که در این جزیره ساخته بودند، مستقر بودند تا اینکه در زمان صفویه سرداری شجاع به نام امامقلی به جنگ پرتغالی‌ها رفت و آنها را از این جزیره بیرون کرد. در حال حاضر در جزیره قشم میدانی به نام میدان امامقلی وجود دارد و قلعه پرتغالی‌ها هم مرمت شده و گردشگران به‌عنوان موزه می‌توانند از آن دیدن کنند. نورپردازی در شب هم آن را بسیار زیباتر کرده است. نزدیک این قلعه رستورانی وجود دارد که غذاهای محلی خوشمزه‌ای دارد.

انجیر معابد یا درخت سبز: از گیاهان شگفت‌انگیز مناطق حاره، به‌ویژه جزایر خلیج‌فارس، درخت همیشه‌سبز، درخت لور معروف به انجیر معابد است که تاجی بزرگ با ریشه‌های هوایی دارد. میوه نارنجی رنگ درخت لور، مطبوع و خوراکی است. یکی از زیباترین درخت‌های لور در تم سینتی (منطقه توریان) قرار داشته و در نزدیکی آن، بقعه‌ای دیدنی با طرح معماری کهن به نام «زیارت پیر» وجود دارد.

دره ستاره‌ها: دره ستاره‌های قشم که بومی‌های منطقه به آن «ستاره افتاده» یا «استاره کفته» نیز می‌گویند، در روستای برکه خلف و در جزیره پهناور قشم قرار دارد. روستای «برکه خلف» در ?? کیلومتری شهر قشم و در جاده کناره جنوبی جزیره قرار گرفته است. برخی اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا، این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است. برخی دیگر معتقدند این دره بر اثر سقوط ستاره‌ای که هزاران سال پیش در آن افتاده به این شکل درآمده است ولی این دره‌ها و شکل‌های زیبای آن، بر اثر باران‌های فصلی و فرسایش خاک به وجود آمده‌اند. راه دسترسی به روستای برکه خلف آسفالته است و از روستا تا ابتدای دره ستاره‌ها، جاده خاکی به طول حدود ??? متر و با شرایطی مناسب برای تردد خودروها مهیا شده است. همچنین این دره محل مناسبی برای رصد ستارگان است و گروه‌های نجومی معمولا به آن سفر می‌کنند.

جنگل‌های مانکرو (حرا): حوالی جزیره قشم،‌ بندرپل، جزیره هرمز و ‌ بندر خمیر مجموعه‌ای از درختان سرسبز حرا به چشم می‌خورد که با آبراهه‌ها، پرندگان زیبا و طبیعت بکر وحشی‌اش از منابع توریستی و دیدنی استان هرمزگان است و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود جلب می‌کند. سواحل جنوبی ایران با مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده اما نکته شگفت‌انگیز این منطقه گیاهی است که بدون‌‌نیاز به آب شیرین می‌روید. مساحت کل جنگل‌ها در حوزه جزیره قشم 2 هزار و ??? هکتار تخمین زده شده‌است. به جنگل‌های حرا در قشم، 3 عنوان جهانی منطقه حفاظت‌شده بین‌المللی، ذخیره‌گاه زیست کره و تالاب بین‌المللی داده‌اند چرا که ?? درصد آبزیان خلیج‌فارس دوره تخم‌ریزی خود را در این منطقه می‌گذرانند و از این نظر اهمیت فراوانی دارد. اگر قصد داشتید از این جنگل‌ها دیدن کنید بهتر است به اسکله سهیلی بروید که قایقرانانی آموزش‌دیده و هماهنگ دارد. نفری 8 هزارتومان می‌پردازید و با قایق موتوری بین جنگل‌های حرا گشتی می‌زنید و اگر خشکی آن وسط وجود داشت فرصتی دارید تا از قایق پیاده شوید و گشتی بزنید ولی مراقب باشید گلی نشوید.

چاه‌کوه: دره چاه‌کوه در 100 کیلومتری شهر قشم و کنار روستای چاهوی شرقی قرار دارد و یکی از مناطق مهم گردشگری این جزیره است. چاه‌کوه دره‌ای است با احجام و تندیس‌های بی‌نظیر و پوشیده از صدها حفره و کاسه و طاقچه بر بدنه عمومی آن با جوی‌های سنگی و چاه‌های آب که از وزش باد، بارش باران‌های تند و تابش آفتاب داغ پدید آمده‌است. هر چقدر هوای جزیره گرم باشد وارد چاه‌کوه که می‌شوید باد خنک را احساس می‌کنید. این دره آرامش و سکوتی دارد که اعجاب‌انگیز است. در میانه کوه راه آب‌هایی به وجود آمده که آب باران داخل آن می‌شود. همین‌طور توسط مردمان قدیم چاه‌هایی حفر شده که آب شیرین را در خود نگه می‌داشت و هنوز هم از آب آنها استفاده می‌شود. شکل‌ها و حفره‌های عجیب و غریب کوه نیز ذهن هر بیننده‌ای را درگیر می‌کند.

جزایر ناز: اهالی قشم از این رو به این جزایر ناز می‌گویند که گویی برای میزبانی از مسافرانش ناز دارد چرا که اگر آب دریا در حالت مد و بالا باشد یا دریا توفانی باشد راه دسترسی به جزایر ناز مسدود می‌شود و نمی‌توان از طریق خشکی باریکی که بین جزیره قشم و ناز وجود دارد آن را دید. جزیره ناز در نزدیکی سواحل شرقی جزیره قشم نزدیک شهر سوزا قرار گرفته و از ساحل حدود یک کیلومتر فاصله دارد. مساحت این جزیره حدود 3 هکتار است و دیواره‌های صخره‌ای به ارتفاع ? تا ?? متر اطراف آن را فرا گرفته است. این جزیره ساحل شنی ندارد و کاملا مسطح است و تنها با جزر آب، برای مدت کوتاهی باریکه‌ای از خشکی این جزیره را به جزیره قشم وصل می‌کند.

پلاژ سیمین: متاسفانه تنها پلاژ شنایی که در جزیره قشم وجود دارد پلاژ سیمین در رمچاه (ساحل طلایی) است که با خشک کردن و استحصال دریا به وجود آمده و باعث اعتراض دوستداران محیط‌زیست شده است. جزیره قشم برخلاف جزیره کیش فاقد پلاژهای شنایی است که بدون آسیب رسیدن به محیط‌زیست به وجود آمده باشد.

شیب دراز: روستای شیب دراز محل تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های پوزه عقابی است. تخم‌ریزی این لاک‌پشت‌ها از اواخر اسفند شروع و اواخر اردیبهشت به بچه لاک‌پشت تبدیل می‌شود. اگر در این فاصله زمانی به قشم سفر کردید و خواستید این پدیده طبیعی را از نزدیک ببینید باید یادتان باشد شب به روستای شیب دراز بروید. لاک‌پشت‌های پوزه عقابی در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی و جزو گونه‌های در معرض خطر انقراض ثبت شده‌اند چراکه از هر یک هزار لاک‌پشت ماده تنها 100 لاک‌پشت توانایی تخم‌گذاری دارند و هر لاک‌پشت بعد از هر بار تخم‌گذاری تا 4 سال بعد توانایی تخم‌گذاری ندارد. تا چند سال پیش مردم تخم این لاک‌پشت‌ها را می‌خوردند اما پس از آموزش‌های عمومی و مشخص شدن اهمیت این لاک‌پشت‌ها درچرخه حیات وهمین‌طور جذب گردشگران این اتفاق کمتر می‌افتد.

لافت: می‌‌گویند از اول اسم جزیره قشم لافت بوده اما بعدها به قشم تبدیل شده و حالا لافت نام روستایی است که در شمال غربی جزیره قرار دارد و به دلیل بافت معماری زیبا و بادگیرهای سفیدرنگش معروف است. ماهیگیری و ساخت لنچ از مشاغل بیشتر مردان روستاست. به غیر از بافت روستا که بسیار دیدنی است چاه‌های آب مربوط به دوره هخامنشی و ساسانی نیز از دیگر جاذبه‌های تاریخی این روستا محسوب می‌شود. نزدیک قلعه نادری، حلقه‌های چاه آب متعدد داخل گودال دامنه کوه به چشم می‌خورد که حکایت از فناوری ذخیره آب پارسیان جزیره‌نشین عهد هخامنشی و دوره زرتشتیان دارد. هنوز هم از آب این چاه‌ها برای تامین آب حیوانات و کشاورزی استفاده می‌شود. اگر پل خلیج‌فارس ساخته شود با روستای لافت حدود 5 کیلومتر فاصله دارد و این احتمال می‌رود این روستا بافت سنتی و معماری خود را از دست بدهد. در حال حاضر برای نخستین‌بار یکی از خانه‌های بادگیردار این روستا که خانه‌ای متعلق به ناخدا سلیمان لافتی بوده، در حال مرمت است. قلعه نادری، قلعه پرتغالی‌ها، 2 آب انبار (برکه)، گنبدی مدور، گورستان تاریخی که سنگ نبشته‌های مربوط به هزار سال پیش در آن مشهود است، زیارتگاه‌های سید حسن منصور و شیخ اندرآبی از جاذبه‌های تاریخی این روستا محسوب می‌شود.

جزیره هنگام: جزیره هنگام یکی از جزایر زیبای نزدیک به جزیره قشم است که از زیستگاه‌های مهم پرورش آهوی ایرانی به نام جبیر به?شمار می?آید و متاسفانه در فصل زادوولد این حیوانات، بسیاری از آنها به کشورهای عربی قاچاق می‌شوند. همچنین این جزیره محل پرورش و مزرعه کروکودیل است. زنان بومی این جزیره علاوه بر حناکوبی، صنایع دستی خود که بیشتر با محصولات دریایی ساخته می‌شوند را نیز می‌فروشند. اگر بخواهید دلفین‌ها را ببینید باید صبح زود عازم این جزیره شوید. می‌‌توانید به اسکله کندالو بروید و با پرداخت 8 هزارتومان سوار قایق موتوری شوید و بزرگ‌ترین موجود دریا را از نزدیک ببینید. دلفین‌های جزیره هنگام جزو معدود حیوانات ایران هستند که هنوز منقرض نشده‌اند. آب این جزیره آنقدر زلال است که می‌توان به راحتی ماهیان را دید، درست مانند یک آکواریوم طبیعی. اگر خواستید یک شب در جزیره هنگام بمانید می‌توانید سراغ افشین عباس نژاد هنگامی را بگیرید که یک خانه بومی مخصوص پذیرایی از مسافران دارد و بهای آن نیز شبی 40 هزارتومان با غذاست.

اگر غذای محلی دوست دارید

زیبونی: زیبونی غذای رسمی بومیان قشم است که در مراسم‌های ویژه مثل مراسم عروسی سرو می‌شود و در حقیقت همان ته‌چین است که با ماهی، میگو و مرغ پخته می‌شود و از گشنیز به عنوان سبزی معطر در آن استفاده می‌کنند.

ماهی برشته: در زبان محلی به آن «مای برشته» می‌گویند و همان ماهی کبابی است که روی منقل سرخ می‌شود. بعد از سرخ شدن ماهی حتما باید برای دقایقی در ظرفش را گذاشت تا روغن پس دهد و خوشمزه‌تر شود.

هواری: قشمی‌ها به استامبولی با میگو یا ماهی یا گوشت بز هواری می‌گویند. هواری میگو بسیار لذیذ است. آنها برای پختن هواری گوشت را آبپز و بعد سرخ می‌کنند و سپس با برنج می‌پزند.

پودنی: پودنی غذایی است که با گوشت کوسه پخته می‌شود. از آنجا که گوشت کوسه سفت و کمی ناپز است باید ابتدا آن را با آبلیمو و زردچوبه پخت، بعد آبکش کرد و پوستش را کند و حسابی فشارش داد تاهرچه آب دارد خالی شود بعد آن را ریش‌ریش می‌کنند و با گشنیز، آبلیمو، پیاز، زردچوبه، فلفل و رب گوجه‌فرنگی تفت می‌دهند و با نان یا برنج می‌خورند. این غذا کمی تند است.

ملوک: نوعی صدف دراز است که صیدش کار بسیار مشکلی است و اغلب زنان این کار را انجام می‌دهند چون به حوصله و صبر نیاز دارد. ملوک نیز پخته و بعد با رب، فلفل و گشنیز تفت داده می‌شود.

میگو سوخاری: ابتدا میگو را حدود نیم ساعت آبپز و بعد با زردچوبه، نمک و فلفل سرخ می‌کنند. سپس گوجه‌فرنگی‌ها را حلقه‌حلقه می‌کنند و روی میگوهای سرخ‌شده می‌چینند.

بریانی: بریانی غذایی است که با ماهی یا میگو نمی‌توان آن را پخت و برای پخت آن تنها باید از گوشت بز استفاده کرد. برای تهیه این غذا گوشت را سرخ می‌کنند، سیب‌زمینی، عدس، کشمش و زرشک را با هم می‌پزند بعد گوشت و مواد دیگر لابلای برنج، دارچین و دانه‌های درسته هل دم می‌شود. بعد از پخت دانه‌های هل از غذا جدا و بریانی سرو می‌شود.