بسیاری از افراد بخصوص بزرگترها معتقدند که ازدواج امری مقدس است و نباید آن را سهل و ساده پنداشت. ازدواج اصل و قراردادی ویژه دارد و هرگز نمیتوان به ازدواج در فضای مجازی اطمینان کرد؛ به همین دلیل ساز ناسازگاری با جوانان میزنند و از مخالفان سرسخت ازدواجهای اینترنتی میشوند. اما از طرف دیگر جوانان سرسختانه معایب آشناییها و ازدواجهای اینترنتی را منکر میشوند و مثالهای متعدد از فلان دوست و آشنایشان میآورند که در این فضا با فردی آشنا شده و ازدواج کردهاند و حالا چقدر خوشبخت و راضی هستند. در این نوشتار، قصد نداریم بگوییم این ازدواجها مناسب است یا خیر، از نظر والدین یا جوانان هم جانبداری نمیکنیم، بلکه فارغ از بار منفی ازدواج اینترنتی در اذهان، میخواهیم از حقیقت فضای مجازی و از دنیایی که جای بسیاری از مراودات رسمی و دوستانه ما را گرفته، بیهیچ تعصب و سختگیری با جوانان صحبت کنیم.
اطلاعات خصوصیتان را در دسترس قرار ندهید
در مراحل ابتدایی آشنایی، حواستان به رد و بدل کردن اطلاعات باشد. سعی کنید مدبرانه عمل کنید؛ بیشتر اطلاعات بگیرید و کمتر اطلاعات بدهید.
بهتر است اطلاعات مختصر و عامتری از خودتان در اختیار فرد مقابل قرار دهید؛ مثلا، تعداد اعضای خانواده، سن، رشته تحصیلی، شغل، تفریحات مورد علاقه و... .
اطلاعات خاصی چون محل سکونت، نام یا آدرس محل کار، عقاید سیاسی، مذهبی و... را تا زمانی که اعتمادتان جلب نشده است، افشا نکنید. چه بسا در صورت سر نگرفتن رابطه، ممکن است بابت عکسها یا مدارکی که از خودتان به جا گذاشتهاید، متضرر شوید. البته لازم است در این پرسش و پاسخها با مهارت رفتار کنید؛ هر آنچه را که به نظرتان برای آشنایی اولیه مفید است و میتواند شما را در شناخت فرد مقابلتان کمک کند، در قالب پرسشها مودبانه بپرسید. افراط و تفریط نکنید، با ظرافت و کاملا منطقی هم پرسشگر باشید و هم پاسخگوی پرسشهای فرد مقابل.
صحت اطلاعات فرد مقابل را بررسی کنید
شما فقط برای محک فرد مقابل و شناخت بهتر او مجاز هستید نقاب به چهره بزنید. با پروفایلهای موافق یا خلاف جنسیت خود، فرد مورد نظر را گزینش کنید، سپس با عنوان یک دوست اینترنتی، صحت و سقم اطلاعات دریافتی خود را بررسی کنید.
سعی کنید با پروفایل ناشناسی از جنس مخالف با او ارتباط بگیرید. با لحنی که به زبان گفتار شما نزدیک نیست، دوباره جویای اطلاعات شوید. سن، تحصیلات، محل سکونت، فرهنگ و نژاد، رشته تحصیلی، شغل، وضع مالی، وضع تاهل، شغل پدر و مادر، تعداد افراد خانواده، تحصیلات برادران و خواهران، سرگرمیها، هدف از ورود به اینترنت، هدف از گفتوگو با شما یا دیگران، میزان ساعات اتصال به اینترنت، نظرش راجع به ازدواج اینترنتی و... را با اطلاعاتی که به شما داده است، قیاس کنید. برای سنجش ثبات شخصیت و واقعیت مطالب بیان شده او، بهتر است نظراتی مخالف با نظرات واقعی خود بدهید و نقطهنظرهای او را هم جویا شوید، مثلا میتوانید از چیزهایی که خوشتان میآید به بدی یاد کنید و بر عکس از چیزهایی که بدتان میآید بخوبی تعریف کنید و در نهایت، نظر او را در رابطه با عقاید و باورهایتان جویا شوید. به این صورت شما خواهید دانست که فرد مقابلتان، پایبند به همان افکار و عقاید خویش هست یا آنکه چهره متفاوتی از خود ارائه میدهد. حتی برای اطمینان بیشتر میتوانید در دو زمان متفاوت با دو پروفایل کاملا متناقض و متضاد از جنس مخالف، با او تماس بگیرید و شروع به تبادل افکار کنید و نظرش را در مورد خودتان و خودش جویا شوید. ببینید که آیا او به رنگ هر فرد ناشناسی درمیآید و درخواست دوستی هر کسی را میپذیرد یا نه. سپس در وقتی دیگر با پروفایل اصلی خود تلویحا بپرسید که آیا با کسان دیگری دوستی میکند؟ چگونه با آنها آشنا میشود؟ هدفش از ارتباط چیست؟ و... با این روش شما میتوانید میزان راستگویی و دروغگویی او را تا حدی بسنجید.
به دنبال شناسایی سرنخها باشید. سایتهای محبوب، وبلاگ شخصی، ایمیل، مطالب ارسالی به ایمیل یا صفحه پروفایل در شبکه اجتماعی و... را موشکافانه جستجو کنید تا بتوانید سیر تفکرات فرد مقابل را شناسایی کنید |
از سوی دیگر، با پروفایل یک هم جنس با او ارتباط بگیرید، علاوه بر چک کردن درستی اطلاعات، میتوانید نقش و تاثیر جنسیت را در ایجاد یا ادامه رابطه، مورد بررسی قرار دهید؛ مثلا، به این طریق متوجه خواهید شد که آیا فرد مورد نظرتان با همجنس خود نیز سریعا ارتباط میگیرد و پاسخ و پرسشهایش را میدهد یا خیر. همچنین بهتر است با پرسشهایی هدفمند، مشخص کنید که آیا میتوانید فارغ از جنسیت خود، از طریق افکارتان با فرد مورد نظر ارتباط داشته باشید یا خیر؟!
با ترفندهای فوق یا مشابه، تقریبا خواهید توانست حقیقت شخصیت فرد مجازی مورد علاقهتان را بشناسید، علت حضور او را در فضاهای مجازی بفهمید و از حدود و چگونگی ارتباط او با دیگران اطلاع یابید. بیتردید تفحص و کسب آگاهی، باعث میشود شما راحتتر بتوانید راجع به چگونگی ادامه ارتباطتان تصمیمگیری کنید. تطابق نداشتن در هر یک از پارامترها به مانند علامت هشداری است که به شما میگوید فرآیند ازدواج منتفی است و فرد مقابلتان هر هدفی جز قصد ازدواج میتواند داشته باشد.
دیدی منتقدانه داشته باشید
به دنبال شناسایی سرنخها باشید. سایتهای محبوب، وبلاگ شخصی، ایمیل، مطالب ارسالی به ایمیل یا صفحه پروفایل در شبکه اجتماعی و... را با دیدی کاملا منتقدانه، به طور عمیق و موشکافانهای جستجو کنید. به این صورت قادر خواهید بود سیر تفکرات فرد مقابل راشناسایی کرده و افکار او را به چالش منطقی بکشانید و نظر او را راجع به هر آنچه که میخواهید جویا شوید. سعی کنید پرسشهای کلی بپرسید و هرگز به نظر و قصد خود اشاره مستقیم نکنید.
مراقب خطقرمزها باشید
گاهی وعده دروغین ازدواج، دامی پهن شده یا مجوزی است برای هرزهگریهای یک کاربر بیمار اینترنتی! فضای مجازی، بستر مناسبی برای جولان بیماران روانی مبتلا به اختلالات جنسی است. حضور با پروفایلهای جعلی و عدم شناسایی شخصیت به طور مستقیم باعث میشود که این افراد بتوانند براحتی هرزهگویی کنند و تصاویر مبتذل و مستهجن را در میان افراد دیگر بخصوص جنس مخالف رد و بدل کنند. کم نیستند بیمارانی که با دادن قول و قرار ازدواج، سعی میکنند از طریق نزدیکی کلامی خود را تسکین دهند و هوسهای نابجای خود را ارضا کنند یا با بیان جملات عاشقانه خارج از حدود، رد و بدل کردن عکسها و فیلمهای پورنو، فرد مقابل را تحریک کرده و با القای حس یکتا و منحصر به فرد بودن، آنها را تا ناکجادآبادی که چیزی جز شهوت و هوسرانی نیست، پیش ببرند.
از سوی دیگر، گاهی فرد مجازی علیرغم وجود افکار پلید و با هدف سواستفاده جنسی، بسیار زیرکانه عمل میکند و به تعبیری در ارتباط با شما دم به تله نمیدهد. حتی در چنین مواقعی، شما جایز به حسنظن نیستید و هرگز نباید مبنای کارتان را احساس یا شنیدههایتان قرار دهید. بهتر است با پروفایلی نا شناخته، پایبندی به اخلاقیات فرد مقابل تان را محک بزنید. مثلا با دادن اطلاعات نادرست از وضع تاهل، سن (حتی اعلام سنی خارج از وقت ازدواج ) یا با گذاشتن قرار ملاقات حضوری در سطح شهر، منزل خود یا فرد مقابل، نوع پاسخ او به این درخواستها و میزان تمایلش به ادامه این گونه ارتباطات را کاوش کنید. بیتردید پاسخ مثبت او به این قرار، شما را مجاب خواهد کرد که او را برای همیشه ترک کنید و درخواست ازدواج او را جدی نگیرید. همیشه یادتان باشد هتک حرمت، اولین نشانه برای اجتناب از فرد مجازی است. اگر طرف مقابلتان عفت و حیا را زیر پا گذاشت، چارچوبهای اخلاقی را نادیده گرفت یا درخواستهای نابجایی کرد؛ سریعا علامتهای هشدار را جدی بگیرید؛ فریب خواهش دل را نخورید و به صرف این که حرف ازدواج بین شما زده شده، حرمتشکنیها را نپذیرید و از بیبند وباریها و لاابالیهای فرد مقابلتان براحتی چشمپوشی نکنید؛بهتر است با خودتان روراست باشید، پا رو دلتان بگذارید تا برای همیشه خود را از دام یک صیاد قهار، رها کنید.
جمعبندی و تجزیه و تحلیل کنید
درباره فرد مورد نظر بیهیچ سوگیری و پیشدواری مثبتی به قضاوت بنشینید. شما در شخصیتهای متفاوت توانستهاید از احساسات، افکار و رفتارش مطلع شوید، حالا نوبت آن است که راجع به صحت و سقم واکنشها و سخنانش به یک جمعبندی کلی برسید و درباره ادامه یا قطع این رابطه به یک تصمیم جدی برسید. کاملا سنگدل باشید و رفتارهای نامطلوب طرف مقابلتان را با دیده اغماض ننگرید و از آنها چشمپوشی نکنید. یادتان باشد نگاه عاشقانه و ترحم امروز شما بر این فرد، معلوم نیست چه فردای نامعلومی را برایتان رقم بزند.
صحبت ازدواج را جدیتر کنید
اگر جواب تجزیه و تحلیل شما مثبت است، باید برای جدیتر کردن این رابطه تلاش کنید. نظر او را راجع به خودتان جویا شوید. از میزان اعتماد او به خودتان بپرسید؟ از او بپرسید که آیا واقعا به ازدواج با شما میاندیشد یا نه؟ آیا حاضر است برای ادامه جلسات آشنایی در قالب خواستگاری وارد عمل شود؟ و...
آشناییهای مجازی و ازدواج از آن طریق، فقط در صورتی شانس موفقیت دارد که آشنایی اولیه در این محیطها انجام شده باشد و مابقی ماجرا زیر نظر خانوادهها و با نظارت آگاهانه آنان ادامه یابد |
پاسخ به هریک از این پرسشها تکلیف شما را مشخص میکند. اگر فرد مقابلتان بهانهگیری کرد و برای قرار خواستگاری امروز و فردا کرد یا آن که با صراحت اعلام کرد فعلا قصد ازدواج ندارد و در حال حاضر شما را به عنوان یک دوست انتخاب کرده است، سریعتر به ازدواج اینترنتی خود با این فرد خاتمه دهید و به پیشنهادات او که معمولا به صورت اقدام در آینده برای ازدواج مطرح میشود، گوش ندهید و به امید روزی که شاید جلسه خواستگاری پیش آید، به پای این فرد ننشینید چون این انتظار شما، در نهایت منجر به شکست عاطفی و سرخوردگیتان خواهد شد.
ملاقات حضوری، هرگز
در هر یک از مراحل ذکر شده، ممکن است فرد مقابلتان از شما درخواست جلسه ملاقات داشته باشد. هرگز پیشنهادات دیدار حضوری را نپذیرید. اگر چه جلسه دیدار، برای آشناییهای عمیق بسیار مهم است اما جدیت یک فرد برای ازدواج مجازی، با دیدارهایی که به صورت رسمی و با حضور خانوادههاست، معنا میشود. همیشه خاطرتان باشد آشناییهای مجازی و ازدواج از آن طریق، فقط در صورتی شانس موفقیت دارد که آشنایی اولیه در این محیطها انجام شده باشد و مابقی ماجرا زیر نظر خانوادهها و با نظارت آگاهانه آنان ادامه یابد.
خانواده را مطلع کنید
زمانی که احساس کردید آشناییتان رنگ و بوی علاقهمندی میدهد و روز به روز در حال عمیق شدن است، سریعا خانوادهتان را در جریان این آشنایی بگذارید و آنان را از چند و چون این رابطه آگاه کنید. اگر نگران قضاوتهای والدینتان هستید، در نشستی دوستانه به آنها این اطمینان را بدهید که این رابطه یک آشنایی ساده است و جدی بودن آن به رضایت آنها بستگی دارد. به والدینتان بقبولانید که به همراهی و پشتیبانیشان نیاز دارید و بدون اجازه آنها در تصمیم خود برای ازدواج اصرار نخواهید داشت.
از سوی دیگر، به رابطه خود در دنیای مجازی خاتمه دهید و به فرد مورد علاقهتان نیز بفهمانید که تنها در صورتی حاضر به ادامه رابطه خواهید بود که نظارت خانوادهها در اولویت باشد و ارتباطتان در قالب یک رابطه کاملا رسمی و در چهارچوب یکی خواستگاری، علنی شود. در حقیقت، واقعی کردن رابطه مهمترین اقدام شماست. با این ترفند، شما با یک تیر دو نشان زدهاید یکی آنکه قصد و نیت فرد مقابلتان را از وعده ازدواج در صحنه عمل محک زدهاید و دیگر آن که خود را از بلا تکلیفی نجات دادهاید و صحت و سلامت رابطه را زیر نظر مهر و محبت دلسوزانه والدینتان بیمه کردهاید.
نکته: با آگاهی خانوادهها میتوانید در یک جلسه کاملا رسمی یا در ملاقاتی غیررسمی در یک محیط عمومی همدیگر را از نزدیک ببینید، اما یادتان باشد در ملاقاتهای دونفره از مسیر گفتوگو اصلی خارج نشوید و به موارد نامرتبط نپردازید. حواستان باشد که این دیدارهای اولیه، به منزله مهر تائیدی بر اعتماد شما به طرف مقابل نیست.
فقط رصد کنید
شناخت مجازی، برای دنیای مجازی کفایت میکند و هرگز مناسب واقعیت زندگی نیست. اگر قصد انتخاب یک همسر اینترنتی دارید باید از پشت مانیتور یا صفحه نمایشگر تلفن همراه هوشمندتان برخیزید، آستینهایتان را بالا بزنید و به اتفاق خانوادهتان ذرهبین به دست بگیرید و دختر یا پسر مورد علاقهتان را رصد کنید. یادتان باشد شما قرار است با واقعیت درون این فرد زندگی کنید نه با خیالات حبابآلودی که در ذهنتان از او تصور کردهاید. بنابراین بررسی و شناخت خانم یا آقای اینترنتی خارج از دنیای مجازی، یکی از هفتخوانهایی است که شما باید پیش از نشستن سر سفره عقد، آن را بگذرانید.
از متخصصان کمک بگیرید
پیش از انتخاب و وارد شدن به زندگی مشترک پیشنهاد میشود برای قویتر شدن بینش خود در رابطه با عشق و ازدواج، معیارهای ازدواج و انتخاب همسر، شناخت ویژگیهای فرد مقابل و... با یک روانشناس مجرب و دلسوز مشورت کنید و از راهنماییها و تجارب بالینی آنها نهایت استفاده را ببرید.|ضمیمه «چاردیواری» جام جم|نسرین صفری- روانشناس بالینی