جانی دپ: طرفـدار صلح هستم

در یک دهه اخیر، دپ با بازی در نقش کاپیتان جک اسپارو در فیلم چهار قسمتی اکشن و ماجراجویانه «دزدان دریایی کارائیب»، یکی از مطرح‌ترین چهره‌های روز سینما بوده است. وی برای قسمت سوم این فیلم هم نامزد دریافت جایزه اسکار شد.

تفنگدار تنهای او در ایام تعطیلات نوروز از تلویزیون پخش شد. شبکه نمایش، هفته قبل دوباره این فیلم را نمایش داد.

قصه فیلم با دوران پیری شما شروع می‌شود. دیدن خودتان در آن گریم سنگین چگونه بود. فکر می‌کنید در دوران پیری چنین چهره‌ای داشته باشید؟

در رابطه با موضوع پیری، من پدربزرگ‌های خودم را دیده‌ام. یکی از آنها، خیلی شبیه سرخپوست‌ها شده بود. فکر می‌کنم اجدادش سرخپوست بودند. او هم کلاهی به سرش می‌گذاشت که یک نوعی پر یا چپق روی آن بود. همین موضوع به من ایده مربوط به پیر شدنم را جلوی دوربین داد و احساس کردم گریم چهره‌ام باید شبیه او باشد. جوئل هارلو، مسئول چهره‌پردازی فیلم خیلی خوب فهمید چه می‌گویم و چه می‌خواهم. او همان کاری را کرد که باید انجام می‌داد.

بازی کردن در نقش یک بومی آمریکایی چه چیزهایی در خود داشت که سال‌ها به دنبال بازی در آن بودید؟

خب می‌دانید، برای سال‌ها چیزهای مختلفی درباره بومی‌های آمریکا از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایم شنیده بودم. دوستان آنها هم خیلی در این‌باره صحبت می‌کردند. مارلون براندو هم که بازیگر مورد علاقه‌ام است، از آنها حرف زده و دفاع کرده بود. در فیلم‌های زیادی، بومیان آمریکایی به صورت موجوداتی وحشی و خبیث به تصویر کشیده شده بودند. برایم اهمیت زیادی داشت که یک نما و برداشت خوب از این آدم‌ها نشان دهم. خواستم بگویم به این شیوه هم می‌توان به آنها نزدیک شد و نگاهشان کرد.

آیا خودتان را آدمی خارجی و غیرآمریکایی می‌‌دانید و آیا چپق هم می‌کشید؟

چپق نمی‌کشم. طرفدار صلح و آرامش هستم. در زندگی واقعی‌ام به‌دنبال آن نیستم که به شما سمبلی از چیزی ارائه کنم. هر قومی برای خودش فرهنگ و اعتقاداتی دارد و باید به‌ آنها احترام گذاشت. شما نمی‌توانید بدون درک درست فرهنگ اقوام و نژادهای دیگر، با آنها ارتباط برقرار کنید. این موضوع درباره سرخپوستان هم صدق می‌کند. اگر می‌خواهید از سوی قومی مورد پذیرش قرار گیرید، باید فرهنگ‌ آنها را شناخته و به آن احترام بگذارید.

تلاش دارید چه پیامی را به تماشاگران جوانی که با تفنگدار تنها و وسترن‌ها آشنایی ندارند، منتقل کنید؟ فیلم وسترن مورد علاقه‌تان کدام است و چرا؟

ای وای، پرسش سختی است! فیلم‌های وسترن خیلی زیادی ساخته شده است و باید اذعان کنم تعدادی از آنها را ندیده‌ام، اما فکر می‌کنم جیم جارموش در این رابطه کار بسیار خوبی انجام داد و یک شعر حماسی در ژانر وسترن خلق کرد و سرود.

منظورم «مرد مرده» محصول سال 1995 است. او توانایی خیلی خوبی در کارگردانی فیلمی در ژانر وسترن را دارد. در رابطه با بخش اول پرسشتان هم باید بگویم تلاش‌ ما در زمان ساخت تفنگدار تنها این بود که با بهره‌گیری از کلیشه‌های رایج و آشنا برای عموم تماشاگران، شرایط و زندگی بومیان آمریکا را به شکلی درست و صادقانه به تصویر بکشیم.

کار ما شبیه یک حیله (آن هم به شکل خاص و غیرمعمول)‌ بود تا تماشاگران را به دنیای سرخپوستان ببریم و آنها را با نوع متفاوت و دیگری از فیلم و سینما‌ آشنا کنیم. به همین دلیل، بازی در نقش شخصیت تونتو یک جورهایی حیله‌گرانه و حقه‌بازانه بود. با بازی‌‌ام می‌خواستم این نکته را برسانم که بومیان آمریکا اگر خشونتی می‌کردند، دلیل موجهی برای آن داشتند. کریستف کلمب مسیر خودش را اشتباه رفت و وقتی به خشکی رسید، رفتار مناسبی با سرخپوست‌ها نداشت. این تاریخ ماست و نمی‌توانیم از آن فرار کنیم. این تاریخ تلخ است و ما مجبوریم با آن رودر‌رو شویم.

تفنگدار تنها از کدام منابع تاریخی بهره گرفت و کدام وجه تونتو را بیشتر دوست دارید؟

از وقتی بچه کوچکی بودم و مجموعه‌های تلویزیونی را تماشا می‌کردم، تفنگدار تنها را به یاد می‌‌‌آورم. یک مجموعه سیاه و سفید تلویزیونی با بازی کلایتون مور و جی سیلورهیلز بزرگ بود. در دوران نوجوانی، ‌همیشه فکر می‌کردم تونتو باید یک آدم صمیمی و یار همدم باشد. فکر می‌کردم به کمک او می‌توان درست را از غلط تشخیص داد. حس شخصی‌ام این بود که چقدر خوب است شخصیت تفنگدار تنها از سوی تونتو شکل می‌گیرد. او به شکلی شاعرانه به تفنگدار تنها هویتی تازه داده و او را دوباره خلق کرده است.

قبل از بازی در فیلم بومیان زیادی را ملاقات کردید و چیزهای زیادی درباره فرهنگشان یاد گرفتید. در بین این آموخته‌ها، کدام‌یک بیشتر از بقیه در ذهنتان ماند؟

چیزهای زیادی یاد گرفتم، چیزهایی که آنها نسل به نسل به یکدیگر منتقل کرده‌اند. همین انتقال فرهنگ و دانسته‌ها بوده که آنها را سرپا نگه داشته و به آنها هویت داده است. آنها سخت مراقب میراث فرهنگی و قومی خود هستند و تلاش دارند زبانشان را زنده نگه دارند. چیزی که از آنها یاد گرفتم این است که جنگاوران و سلحشوران خوبی هستند. هنوز هم همان روحیه جنگاوری گذشته را حفظ کرده‌اند. آنها اگر مسیر خود را کمی اشتباه بروند، باز هم سلحشور هستند. از این نظر، آنها آدم‌های فوق‌العاده‌ای به حساب می‌آیند.

هنوز هم تحت تاثیر این نوع رفتار آنها هستید؟

من همیشه تحت تاثیر چیزهایی قرار دارم که به نوعی مرا مجذوب خود می‌کند. شما نمی‌توانید از تاثیر چیزهایی که تحت تاثیرتان قرار می‌دهند فرار کنید. باورم این است اگر کنجکاوی خود نسبت به دنیای پیرامون را از دست بدهید، دیگر یک موجود زنده نیستید. همین کنجکاوی و حس پرسشگری است که شما را زنده نگه می‌دارد و روحیه‌تان را تازه می‌کند.

نقش جک اسپارو را در مجموعه فیلم دزدان دریایی کارائیب بازی کرده‌اید. در یک مسابقه مرگ در قفس، کدام از دو شخصیت تونتو و جک اسپارو برنده خواهد شد؟

تونتو برنده می‌شود. کاپیتان جک اسپارو کمی سیاه و تلخ است. او نمی‌تواند مدت زمان زیادی دوام بیاورد و این موضوع جالبی نیست./ ضمیمه قاب کوچک

امپایر / مترجم: کیکاووس زیاری