کشف شهاب سنگ بزرگ در بیابان لوت

اولین شهاب سنگ بزرگ در ایران به وزن 54 کیلو گرم 134 سال پیش مصادف با 30 فروردین ماه 1259 خورشیدی برابر با 18 آوریل سال 1881 میلادی حدود ساعت 3 بعدازظهر در 100 کیلومتری غرب تهران ، در محلی بنام بوغین که در غرب اشتهارد واقع شده بود با صدای مهیبی سقوط کرد و پس از بیرون آوردن آن شهاب سنگ از عمق دو متری زمین توسط چوپانان، این شهاب سنگ توسط هدایت الله خان قاجار فرزند عیسی خان بیگلر بیگی، حکمران ایل شاهسون بغدادی به دربار ناصرالدین شاه قاجار فرستاده شد که بنا به دلایلی، به اشتباه با نام شهاب سنگ ورامین در دنیا شهرت یافت.

شهاب سنگ ورامین از جمله هفت شهاب سنگ «مزوسیدریتی» جهان است که در هنگام سقوط توسط مردم و چوپانان رصد شده است و هم اکنون در تالار کاخ گلستان نگهداری می شود.

پس از 134 سال از کشف اولین شهاب سنگ بزرگ کشور محققان کانون سبز فارس با تلاش های شبانه روزی و پیمایش های مکرر موفق شده اند دومین شهاب سنگ بزرگ کشور را در بیابان لوت کشف کنند که مرکز مطالعات و آموزش علوم زمین واقع در فرانسه وابسته به دانشگاه «مارسیل» نیز آن را تأیید کرده است تا بار دیگر ارزش ها و موقعیت منحصر به فرد این بیابان ارزشمند بر همگان آشکار شده و زمینه ای دیگر برای تحقیقات دانشمندان علوم زمین شناسی و جغرافی در این منطقه فراهم شود، شاید در این رهگذر تلنگری بر مسئولان میراث فرهنگی زده شود که برای ثبت جهانی این اکوسیستم بی مانند اقدام کنند.

مدیر کانون سبز فارس گفت: کشف و شناسایی دومین شهاب سنگ بزرگ ایران نیز یکی دیگر از ویژگ یهای طبیعی بیابان لوت است که باعث شده تا رویکرد شناخت جایگاه جهانی این زیست سپهر را برجسته تر کند.

کشف شهاب سنگ لوت توسط محققان کانون سبز فارس

ایزدی افزود: کشف و شناسایی دومین شهاب سنگ بزرگ ایران در میانه ناحیه پر عوارض و صعب العبور کلوت های بیابان لوت نیز یکی دیگر از ویژگی های طبیعی بیابان لوت است که ضمن معرفی موقعیت ارزشمند اکوسیستم لوت رویکرد مطالعاتی دانشمندان علوم زمین را به خود جلب کرده است.

به گفته وی، در پی انجام تحقیقات محیطی بیابان لوت، محققین کانون سبز فارس، با همکاری دیگر علاقه مندان به نواحی گرم و خشک کشور، در آذر ماه سال 1392 به منظور انجام مطالعات تکمیلی ناحیه کلوت ها، مبادرت به اجرای عبور پیاده تحقیقاتی از پهن ترین بخش عرضی ناحیه کلوت ها به طول 70 کیلومتر هوایی کردند.

تأیید شهاب سنگ کشف شده در لوت توسط محققان داخلی

مدیر کانون سبز فارس تأکید کرد: از جمله اهداف محققین در این برنامه بررسی لند فرم های ناحیه کلوت ها در مکان هایی بود که به دلیل صعب العبور بودن آن ها تا آن موقع از دسترس کاوشگران دور مانده بود لذا بررسی چاله های ژیپسی که از منظر علمی از جمله لند فرم های شگفت انگیز ناحیه کلوت هاست و مضافا مطالعه زمین ریخت شناسی و تاثیر مواد فرسایشی و کاوشی بر کلوت ها از اهم برنامه مذکور بود که با بررسی های علمی نسبت به نمونه برداری از مواد کانی تشکیل دهنده کلوت ها به ویژه سنگ هایی که منشاء خارجی داشتند، محقق شد.

ایزدی افزود: در روز چهارم مطالعات کاوشی، کارشناسان با دقت بیشتری سنگ هایی که با مواد عمومی محیط نامتجانس بودند را بررسی کردند و در پی آن یکی از همکاران به نام علی اسلامی فطرت موفق به شناسایی سنگ سیاه رنگ کم حجم اما پر وزنی با ابعاد حدود 28 سانتیمتر و با وزن حدود 17 کیلوگرم شد که سطح روی آن دارای شکاف های کم عرضِ منسجم و حرارت دیدگی شدید بود.ترکیب شهاب سنگ لوت آهن و سنگ است.

به گفته وی، پس از بررسی های مقدماتی توسط تیم تحقیق ، منشاء خارجی و احتمال شهاب بودن آن سنگ مورد تائید قرار گرفت و مقرر شد اعلام نهایی کشف شهاب سنگ موکول به پایان بررسی مقدماتی آن سنگ توسط دانشمندان داخلی و خارجی ذیربط شود.

ایزدی افزود: متعاقبا شهاب سنگ مذکور به منظور انجام آزمایشات و مطالعات علمی در اختیار دکتر حسن میر نژاد رییس دانشکده زمین دانشگاه تهران قرار گرفت و به همین منظور نمونه کوچکی از آن نیز به مرکز مطالعات و آموزش علوم زمین اروپا وابسته به دانشگاه مارسیل (UNIVERSITY OF AIX – MARSEILLE , CEREGE) واقع در فرانسه که ترکیبات و منشاء شهاب سنگ ها را مورد مطالعه قرار می دهد، ارسال شد.

نامگذاری دومین شهاب سنگ کشور پس از تعیین مشخصات

مدیر کانون سبز فارس گفت: پس از طی مراحل آزمایشات علمی مقدماتی در مراکز مذکور ، دکتر «JEOME GATTACCEA» دانشمند ارشد تحقیقاتی در «CEREGE» در گزارش اولیه خود اظهار کرد که پس از تجزیه و تحلیل علمی شهاب سنگ لوت، نتایج به دست آمده نشان می دهد که شهاب سنگ لوت از نوع شهاب سنگ های مزوسیدریتی که نوعی خاص از شهاب سنگ های ترکیبی از جنس آهن و سنگ هستند، می باشد که بر اساس اندازه گیری های مغناطیسی و مشاهدات میکروسکوپی در طبقه بندی «5H» قرار می گیرد.

اعلام مدت زمان سیر شهاب سنگ در آینده نزدیک

وی افزود: در حال حاضر پیرو مطالعات انجام شده، «CEREGE» مشخصات شهاب سنگ لوت را به منظور تعیین نام در اختیار کمیته نامگذاری انجمن «METEORITICA» قرار داده است بنابراین به نظر می رسد با استمرار مطالعات تکمیلی توسط دانشکده زمین دانشگاه تهران و همچنین «CEREGE» فرانسه ، در آینده نزدیک اطلاعات بیشتری در خصوص منشاء و مدت زمان سیر شهاب سنگ لوت در فضا قبل از برخورد با بیابان لوت در اختیار جامعه علمی کشور و جهان و همچنین آحاد مردم کشور قرار گیرد.

سرعت شهاب واره ها 40 برابر سرعت صوت است

ایزدی افزود: شهاب سنگ ها قبل از برخورد با زمین، شهاب واره نامیده می شوند. سرعت شهاب واره ها در هنگام عبور از جو و مواجهه با زمین برابر 11.2 کیلومتر در ثانیه است که بیش از میزان گریز از میدان گرانش زمین است و این سرعت حدودا بیش از چهل برابر سرعت صوت است.

ضرورت پاسازی بیابان لوت از مین برای انجام تحقیقات بین المللی

به اعتقاد وی، کشف دومین شهاب سنگ بزرگ ایران در بیابان لوت در واقع مزیت آن بوم سازگان را در ردیف والای حافظ میراث های طبیعی جهان در کنار پدیده های جهانی موجود درآن برجسته تر می کند، بدین لحاظ محقق شدن الزامات قانونی و تسریع در ثبت ملی و جهانی بیابان لوت، طبعا می بایست در راس سیاستگذاری های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشورو همچنین کمیسیون ملی یونسکو قرار گیرد تا پیرو آن نسبت به ایجاد مکانیزم های پایش بین المللی به منظورحفظ آثار طبیعی، جهانی بیابان لوت با شکل گیری مدیریت حفاظت از سرزمین لوت، موفق شویم.

جلوگیری از تخریب بوم سازگان لوت

مدیر کانون سبز فارس افزود: بنابراین پاکسازی بیوم های مختلف بیابان لوت از هرگونه عوامل مخرب نظیر مین های کاشته شده در سنوات قبل و رفع هرگونه تهدید و تخریب بوم سازگان لوت توسط بخش دولتی و با همکاری تشکل های غیر دولتی باید در سر لوحه برنامه های منطقه ای و ملی قرار گیرد تا با فراهم شدن امنیت کافی، سهولت حضور بیشتر محققین و در نهایت رونق ژئوتوریسم در بیابان لوت به منظور ارتقاء فرهنگی و اقتصادی جامعه محلی ساکن در حواشی لوت فراهم شود.

حالا با کشف دومین شهاب سنگ کشور پس از 134 در این منطقه و همچنین نمونه برداری از 51 گونه جانوری اندمیک (بومی) لوت و ورود دو گونه از جانوران در فهرست جانوران جدید جهانی، آنهم در مناطقی که قبلا توسط برخی، مناطق فاقد حیات اعلام شده بود و همچنین شناسایی مرتفع ترین مگایاردانگ دنیا (پرفراز ترین کلوت) و معرفی کامل شبکه هیدرولوژی لوت با شناسایی چشمه و رودخانه «کال لوت» و به علاوه وجود گرمترین سطح کره زمین با دمای 70.7 درجه سانتیگراد واقع در بلند ریگ- یلان که همگی از مزایای منحصر بفرد بیابان لوت ثبت آن در جایگاه جهانی ضرورتی به نظر می رسد که هیچگونه تعللی در آن جایز نیست.(مهر)