شهر کوچکی که در حاشیه شهرهای بزرگ و کوچک پا گرفت و شد محل فراغت و تفریح مردمان آن شهرها. هرچند شهربازیها به نام کودکان شکل میگرفت اما مشتریانش فقط کودک نبودند و طراحان بازیها هم تنها کودکان را مدنظر قرار نمیدادند. بنابراین شهربازی جاذبهای برای صنعت گردشگری شد تا از این تفریح دوست داشتنی قرن جدید بتواند مسافران بیشتری را دعوت به سفر کند.
همه مزایای شهربازی
شهربازیها به تنهایی میتوانند گردشگری آن منطقه را تحت تاثیر قرار دهند. به این مفهوم که وجود شهربازی در یک منطقه به عنوان جاذبهای مدرن و مفرح، تعداد بسیاری را جذب خود میکند و میتواند درآمد خوبی را نصیب صاحبان آن کند. اما این شاید یکی از معمولیترین روشهای کسب درآمد از این صنعت است، زیرا بسیاری از شهربازیها تنها محدود به بازیهای مدرن و جذاب نیست، بلکه در کنار بسیاری از آنها «تم پارک»های مختلفی احداث میشود. وجود این پارکهای موضوعی به واسطه شهربازیها میتواند تعداد زیادی مخاطب را برای خود دست و پا کند. باغوحشها، باغهای گیاهشناسی، پارکها و بازیهای آبی و حتی مراکز خرید از این دست پارکها هستند که نیاز مشتریان شهربازیها را به بهترین شکل ممکن تامین میکنند. در کشورهایی نظیر فرانسه، اسپانیا و جمهوری چک شهربازیها در کنار جاذبههای دیگر گردشگری، یک مجموعه تکمیلشده از سرگرمیها را برای گردشگران به وجود میآورند. گردشگران این کشورها میتوانند در کنار جاذبههای تاریخی و طبیعی، این سرگرمیها را نیز به بسته سفرشان اضافه کنند. به این ترتیب این پارکهای منحصر به فرد در کنار دیگر جاذبههای گردشگری، مجموعهای کامل عرضه کرده و میتوانند سطح گستردهتری از گردشگران را تحت پوشش خود قرار دهند.
تاریخچه شهربازی در جهان
اولین شهربازی با تعریف امروزی سال 1893 در ایلی نویز شیکاگو آغاز به کار کرد. این مرکز تفریحی، نخستین مکان بازی در آن زمان بود که یک چرخ و فلک و فضای سرپوشیده بازی داشت. اما شروع به کار ترن هوایی که امروزه یکی از محبوبترین و جذابترین جاذبههای شهربازی و پارکهای مدرن است مربوط به سال 1927 در پارک اسبدوانی بروکلین در نیویورک است. این ترن به توفان شهرت یافت؛ اما از آنجا که همه مصالح به کار رفته در ساخت این شهربازیها چوب بود، خیلی زود آنها دچار حریق میشدند. اتفاقی که برای سرزمین رویا و 33 سال بعد لوناپارک جزیره «کنی» نیویورک افتاد تا صاحبان این صنعت به فکر احداث یکی از بزرگترین و معروفترین شهربازیهای جهان بیفتند؛ دیزنی لند.
این شهربازی یکی از معروفترین پارکهای تفریحی جهان است که در آناهایم کالیفرنیا واقع شده است. دیزیلند در سال 1955 میلادی گشایش یافت. مالک و گرداننده این پارک همانطور که از نامش پیداست، شرکت والت دیزنی است. جالب است بدانید تا به حال از این شهربازی بیش از 515 میلیون نفر دیدن کردهاند.
شهربازیهای تهران
اولین شهربازی ایران در پارک شهر تهران ساخته شد که بعدها در آن دستگاههای سرگرمی چون: تاب، سرسره، الاکنگ و لاتاری به عنوان «گاردن پارتی» مستقر شد. این پارک سرسبز استخر بزرگی داشت که مردم در کنار آن مشغول تماشای اکروبات بازی میشدند و بعضی اوقات هم گروه موزیک ارتش برای سرگرمی مردم برنامه اجرا میکرد.
پس از آن، اتوبان کودک در خیابان ولیعصر و فانفار در میدان ونک از معروفترین شهربازیهای تهران بودند.در فان فار ترن هوایی ـ البته نه به شکل پرسرعت آن ـ چرخ وفلک و دیگر وسایل و ابزار بازی برای کودک و بزرگسال فراهم بود. این شهربازی تا سالها یکی از مهمترین تفریحگاههای پایتخت بود تا اوایل دهه 50 که در غرب تهران کنار آزادراه تهران ـ کرج پارک «خرم» افتتاح شد.این پارک که بعد از انقلاب به پارک ارم تغییر نام داد، با بیش از 120 دستگاه متنوع تفریحی حدود سه هکتار از زمین پارک را به خود اختصاص داده است. ناگفته نماند که یکی از محبوبترین مکانهای تفریحی تهران تا سال 85 شهربازی تهران بود. این شهربازی که در انتهای خیابان سئول و کنار بزرگراه شهید چمران قرار داشت، سالها از مهمترین مراکز تفریحی شهر تهران به شمار میرفت.
تحقق رویاها در نصف جهان
مدتهاست که قرار است بزرگترین شهربازی خاورمیانه با عنوان «شهر رویاها» در اصفهان افتتاح شود. هرچند امیدواریم این پروژه عظیم تمام و کمال اجرا شود و به آنچه ورزشگاه نصف جهان به آن دچار شد، نشود؛ ورزشگاهی که چند دهه است در حال ساخت است. روزنامه «اصفهان امروز» هفته گذشته خبر داد تاکنون برخی قسمتهای این شهربازی ۹۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این روزنامه نوشته این پروژه سرمایهگذار چینی پیدا کرده و قرار است در مساحتی حدود 20 هکتار ساخته شود.
جمهوری شهربازیهای جهان
شهربازیها حالا دیگر برای خودشان کشوری شدهاند؛ جمهوریهای خودمختاری که به واسطه ایدهها و خلاقیتشان در طراحی بازیها، سود کلانی را به دست میآورند و البته مردمان بسیاری را هم سرگرم میکنند؛ کاری که در این عصر و زمانه با وجود همه پیشرفتهای علمی بشر کار چندان سادهای نیست. اما معروفترین شهربازیهای جهان کدامند؟ شهربازیهایی که میتوان چیزی متفاوتتر از دیگر شهربازیها در آنها یافت، چه نام دارند؟
پارک فان فار، میناتومیرای: وقتی پای فناوری به میان میآید، ژاپن در صدر قرار میگیرد. پارک تفریحی میناگومیرای تمامی سواریهای رایج و رولرکاسترهای معمول را دارد که با پیچ و خمهای دیوانهکنندهای همراه شدهاند. برای نمونه یکی از رولرکاسترها به درون آب شیرجه زده و ناپدید میشود و بقیه مسیر را از میان راهرویی در زیر آب ادامه میدهد. تنها کافی است دست چشم بادامیها به چیزی بخورد تا آن را به مراتب هیجانانگیزتر کند؛ مثل چرخ و فلک کاسمو کلاک ۲۱ که نمایشهای نوری هم دارد.
گاردالند، دریاچه گاردا: بزرگترین پارک تفریحی کشور ایتالیا که از انواع گوناگون رولرکاستر و سواریهای آبی برخوردار است. این پارک مملو از درختان تزئینشده زیبا، مجسمه و پیکرههایی با شکوه است. بازدیدکنندگان از این پارک زیبا، میتوانند در هتلی قلعه مانند اقامت کنند. آکواریوم حیات دریایی، زندگی گونههای مختلف آبزیان و محیط طبیعی زیست آنان را بازسازی کرده است.
جزیره سنتوسا، سنگاپور: کل جزیره در خدمت اهداف سرگرمیسازی قرار گرفته است. از رولرکاستر گرفته تا سواریهای آبی، گلف و پارک حیوانات در اینجا مشاهده میشود. موضوع کلی پارک برگرفته از محصولات استودیوی یونیورسال است. این جزیره دارای دو هتل است تا اقامتی رویایی برای بازدیدکنندگان مهیا کند. اینجا یکی از بزرگترین پارکهای تفریحی آسیاست که سالانه پنج میلیون نفر بازدیدکننده دارد.
پراتر، وین: در میان اسباب سرگرمی و سواری، بیشک پراترتورم (Proterturm) یکی از مهیجترینها بهحساب میآید. این تاب بلند با ارتفاعی معادل ۱۱۷ متر بلندترین تاب جهان در نوع خود است. پارک تفریحی پراتر در شهر تاریخی وین، کاملا رایگان بوده و فقط باید برای بخشی از سرگرمیهای آن پول پرداخت کرد.
اسکله سانتا ماریا، کالیفرنیا: این لنگرگاه از سال ۱۹۰۹ تا کنون وظیفه سرگرم کردن مردم را برعهده داشته است. در این پارک که در ساحل اقیانوس قرار گرفته، علاقهمندان میتوانند از چرخ و فلکی کلاسیک، صدها نوع بازی، آکواریوم و دیگر بازیهای جذاب و سرگرمکننده لذت ببرند. گردونه این پارک از انرژی خورشیدی نیرو گرفته و رولرکاستر آن در اطراف پارک میچرخد. (ضمیمه چمدان)
علی اخوان
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد